«Από ένα όνειρο που είχε ο Καραγκιόζης άρχισαν όλα», λέει ο Άθως Δανέλλης, άξιος συνεχιστής της Τέχνης του καραγκιοζοπαίκτη, στα χνάρια του Μάνθου Αθηναίου και του Ευγένιου Σπαθάρη, στη συνέντευξη του στο topontiki.gr με αφορμή τους τρείς κύκλους σειρών μικρής φόρμας με ισάριθμες ιστορίες του Καραγκιόζη οι οποίες νοηματοδοτούν την επάνοδο του δημοφιλέστερου ήρωα των παραστασιακών Τεχνών στην τηλεόραση.

Ο Καραγκιόζης, ο Άθως Διανέλλης και το Αθηναϊκό θέατρο Σκιών, θα δίνουν από σήμερα και σε καθημερινή βάση (20.45) ραντεβού στο Cosmote History HD.

Πώς «γεννήθηκε» η ιδέα; Είναι συνέχεια της 3D ταινίας animation;

Η ταινία έτσι κι αλλιώς έγινε σε συμπαραγωγή με την Cosmote TV. Μέσα σε εκείνη την ιστορία ο Καραγκιόζης «βλέπει» ένα όνειρο. Από εκείνο άρχισαν όλα. Η ιδέα ήταν ομαδική. Από εμένα και ένα πάζλ επιδέξιων ανθρώπων οι οποίοι επεξεργάστηκαν ψηφιακά τις φιγούρες του θεάτρου σκιών στην ταινία. Ακριβώς επειδή η αφορμή ήταν το όνειρο το οποίο στην ταινία το αποδώσαμε δισδιάστατο, κρατήσαμε το στοιχείο αυτό για να αφηγηθούμε σε 2D animation, πια, τις τρεις ιστορίες του Καραγκιόζη στην τηλεοπτική συνθήκη.

Ξέρετε, με τις ιστορίες αυτές αναθερμαίνεται η σχέση Καραγκιόζη- τηλεόρασης, η οποία εντοπίζεται στις απαρχές του Μέσου. Το τηλεοπτικό ντεμπούτο του ήταν στην τότε πειραματική εκπομπή- το ’66 αν θυμάμαι καλά- που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της Έκθεσης Θεσσαλονίκης. Τότε υπήρχαν ελάχιστες τηλεοράσεις. Σε εκείνη την πειραματική εκπομπή ο Φρέντι Γερμανός παρουσίασε τον Καραγκιόζη με τον Ευγένιο Σπαθάρη. Έκτοτε ο Καραγκιόζης έως το τέλος του ’90 είχε τηλεοπτική παρουσία κυρίως μέσα από την κρατική τηλεόραση.

Η τηλεόραση αφομοιώθηκε από την παραδοσιακή Τέχνη του Θεάτρου Σκιών. Σκεφτείτε πως ο αείμνηστος ζωγράφος Φώτης Ράμμος σε μια από τις ζωγραφιές του για το θέατρο σκιών παρουσιάζει την οικογένεια Καραγκιόζη να παρακολουθεί τηλεόραση.

Έχει ανάγκη ο Καραγκιόζης την τηλεόραση;

Είναι ένα Μέσο με δημοφιλία. Ο Καραγκιόζης χρειάζεται κάθε Μέσο που τον φέρνει σε επαφή με τον κόσμο. Οπότε, σαφώς ναι την έχει ανάγκη. Είναι βασικό στοιχείο του νεοελληνικού πολιτισμού ο Καραγκιόζης.

Ο Καραγκιόζης συχνά εκφράζει την κοινή γνώμη, το λαϊκό αίσθημα. Τί έχει να πει για την ακρίβεια, το καλάθι του νοικοκυριού;

Το θέατρο του Καραγκιόζη είναι ένα φόρουμ ανοιχτό στον κόσμο που θέλει να ακουστεί η φωνή του. Ο Καραγκιόζης λαμβάνει σήματα και τα εκπέμπει.

Διατηρεί αυτό τον χαρακτήρα. Επομένως ότι πει είναι καυστική σάτιρα. Αν βρεθεί κάποιος σε παράσταση θα ακούσει τί συμβαίνει σήμερα.

Γι’ αυτό και πάντα ήτα αντιπαθής στην εξουσία. Ο Καραγκιόζης παίρνει τα συναισθήματα του κόσμου και τα «ανεβάζει» στον μπερντέ για να εκφράσει το άδικο.

Το καλάθι του νοικοκυριού είναι το καλάθι του Καραγκιόζη ανάποδα, με μια τρύπα από πάνω.

Ο Καραγκιόζης δεν μασά τα λόγια του είναι ειλικρινής. Και είναι ειλικρινής διότι τα παιδιά δεν ανέχονται τη σαχλαμάρα. Δουλειά του Καραγκιόζη είναι να βγαίνει «μπροστά» και να λέει την αλήθεια.

Η αλήθεια είναι σκληρή και πονά. Το γνωρίζουν τα παιδιά. Γι’ αυτό βλέπουν και παίζουν Καραγκιόζη. Παρακολουθώ τί γίνεται στα σόσιαλ μίντια και υπάρχουν χιλιάδες αναρτήσεις από πιτσιρικάδες που επιλέγου αυτό το «όπλο» για να αντιμετωπίσουν αυτό τον ζόφο. Δεν είναι τυχαίο ότι σπουδαίοι του Πνεύματος αξιοποίησαν τον Καραγκιόζη. Ο Σουρής. Ο Τσαρούχης. Ο Σκαρίμπας.

Ο Καραγκιόζης ενοχλεί και επειδή δεν μπορεί να φιμωθεί, διαχρονικά υπάρχει προσπάθεια αποδόμησης του ίδιου και του λόγου του με σκοπό να καταστεί γραφικός. Στο πλαίσιο αποδόμησης του προσέδωσαν διαστάσεις βρισιάς. «Άντε μωρέ τον Καραγκιόζη» ή «είσαι Καραγκιόζης», ακούμε. Ατυχείς προσπάθειες. Είναι τίτλος τιμής να αποκαλείται κάποιος «Καραγκιόζης». Διότι ο Καραγκιόζης είναι μαχητής. Είναι οξυδερκής. Ευαίσθητος. Ντόμπρος. Γι’ αυτό τον λάτρεψαν και οι εικαστικοί. Ο Κόντογλου είχε πει κάποτε πως αν είχε Καραγκιόζη κάθε χωριό τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά.

Τι έχει να πει για τις συνακροάσεις;

Όταν παίρνει φόρα και βγαίνει στο μπερντέ μετατρέπεται σε οδοστρωτήρα ο Καραγκιόζης. Τα κάνει όλα σκόνη αλλά για να χρησιμεύσει σε κάτι καλό. Αυτή είναι η δύναμη που έχει το «πανί του ονείρου», όπως αποκαλούν τον μπερντέ οι Κινέζοι σκιοπαίκτες. Γι’ αυτό και έρχεται ο κόσμος στο Θέατρο Σκιών.

Για να ξεπλύνει τη λίγδα από την ψυχή του. Να την καθαρίσει. Για να μπορέσει να συνεχίσει.

Τι κάνει τον Καραγκιόζη αθάνατο, ανθεκτικό στο χρόνο;

Η αλήθεια. Την οποία ξέρουν τα παιδιά. Επιμένω σε αυτό διότι κάτι τα τραβάει από τον ψηφιακό κόσμο και στρέφονται στον μπερντέ.

Καιρό έχουμε να τον δούμε να κάνει τον δημοσιογράφο. Γιατί σταμάτησε;

Μα, το θέατρο σκιών με μία έννοια είναι η υγιέστερη δημοσιογραφία. Ο Καραγκιόζης, από παλιά, έπαιρνε τις ειδήσεις με έναν τρόπο και ταξίδευε στα γεγονότα. Υπήρξαν φορές που ήταν μπροστά από την εποχή του. Ο Καραγκιόζης είχε ταξιδέψει στο φεγγάρι από τη δεκαετία του ’30.

Στην εποχή των σόσιαλ μίντια τι έχει να «πει» στα παιδιά και τα συγκινεί;

Δεν προσπαθεί να τα κοροϊδέψει. Δεν είναι τυχαίο ότι παιδιά που βρίσκονται σε κάποιο φάσμα, για παράδειγμα του αυτισμού, εκφράζονται μέσα από το θέατρο σκιών.

Πρόκειται για μια συμπυκνωμένη συλλογική μνήμη. Μια τεράστια «τράπεζα» στην οποία δεν μπορεί να βάλει «χέρι» κανένας.

Ο Καραγκιόζης δεν εξαιρεί κανέναν. Μια αγκαλιά είναι. Δύναμή του η απλότητα του. Τί θέλει το θέατρο σκιών; Χαρτόνι, ψαλίδι, ένα κομμάτι πανί, ένα ξύλινο τελάρο και δυό φακούς. Το παραμύθι δεν θέλει πολλά.

35 χρόνια στον μπερντέ. Από πού αντλείτε δύναμη και συνεχίζεται;

Από τον κόσμο. Στέκομαι πίσω από τον Καραγκιόζη. Δεν βγαίνω ποτέ μπροστά από εκείνον. Είμαι μαθητής. Και μαθητής θα πεθάνω. Δεν μπορώ να δώσω συμβουλές. Να κουνήσω το δάχτυλο; Ούτε λόγος. Την αλήθεια μόνον. Ξέρετε, παλιά οι θεατές δεν δίσταζαν να πετάξουν στο πανί τις καρέκλες στις οποίες κάθονταν, αν αισθάνονταν ότι ο Καραγκιόζης τους κορόιδευε. Όταν έρχεται σε παράσταση κάποιος, σε εμπιστεύεται για να του κάνεις καλό. Τον σέβεσαι, δεν μπορείς να τον κοροϊδέψεις.

Υπήρξε όλα αυτά τα χρόνια μια στιγμή κατά την οποία έστω μέσα σας είπατε «τα βροντάω»;

Ποτέ. Δύσκολες στιγμές βίωσα, ναι. Πικράθηκα. Αλλά δεν είπα ποτέ «τα παρατάω».

Από πού αντλείτε δύναμη και συνεχίζετε;

Θυμάμαι σε μια παράσταση ένα ζευγάρι, 20αχρονα παιδιά ήταν. Παρακολουθούσαν με μάτια που έλαμπαν σα να μού έλεγαν «ευχαριστούμε».

Πότε δώσατε την πρώτη παράσταση σας, θυμάστε;

Πήγαινα δημοτικό. Καλοκαιρινά βράδια στην Κρήτη. Ζούσαμε ένα παραμύθι.

Σε ποιους τρείς χαρακτήρες του Θεάτρου Σκιών έχετε ιδιαίτερη αδυναμία;

Ο Καραγκιόζης είναι τα πάντα. Η αρχή και το τέλος. Έπειτα ξεχωρίζω τον Χατζηαβάτη, επειδή είναι παρεξηγημένη προσωπικότητα.. Τον χαρακτηρίζουν δουλικό, κόλακα, ενώ είναι το αλτερ εγκο του Καραγκιόζη. Έχει αξίες, αρχές. Είναι και Μορφωνιός. Διότι είναι χαριτωμένος.

Τρεις κύκλοι επεισοδίων, τρεις περιπέτειες

Οι τρείς ιστορίες, που θα διηγηθούν από την συνδρομητική πλατφόρμα ο Καραγιόζης και οι πιστοί φίλοι του, συνδυάζουν στοιχεία της παραδοσιακής λαϊκής παραστασιακής τέχνης του θεάτρου σκιών και εργαλεία της ψηφιακής τεχνολογίας προσφέροντας ένα σύγχρονο θέαμα το οποίο αναδεικνύει την πατίνα του παλιού, αναπτύσσοντας την πλοκή των ιστοριών σε δύο διαστάσεις, εν αντιθέσει με την κινηματογραφική πρόταση του Καραγκιόζη που ήταν εξολοκλήρου 3D animation.

Στους τρείς κύκλους επεισοδίων μικρής φόρμας (οκτώ, εννέα- οκτάλεπτων- επεισοδίων καθένας) οι αναδιαμορφωμένοι ψηφιακά ήρωες του θεάτρου σκιών θα παρουσιάσουν, με τις φωνές του Άθω Δανέλλη και της Έλενας Μαραγκού, τον « Καραγκιόζη φοροκαταζητούμενο», τον «Καραγκιόζη Γραμματικό» και τον «Καραγκιόζη, γαμπρό από το παράθυρο». Η σκηνοθεσία είναι των Χρήστου Λειβαδίτη και Κατερίνας Παπαγεωργίου, ενώ την επιμέλεια των επεισοδίων στο ανιμέισον είναι της Αγγελικής Κωστοπούλου.

Διαβάστε επίσης:

Εννιά μύρια σε 25 μέρες για επικοινωνιακή προβολή

«Μαύρο Ρόδο»: Η άφιξη του Πέτρου στη Γερακιανή αναστατώνει την Ελισάβετ

Τσαπανίδου: Η κυβέρνηση «δεν γνωρίζει, δεν απαντά» ούτε για τις υποκλοπές, ούτε για τις σχέσεις της αστυνομίας με τη μαφία