Ήταν 24 Δεκεμβρίου του 1823 όταν ο Βύρων έφτασε στο Μεσολόγγι. Οι ντόπιοι τον προϋπάντησαν με πρωτοφανή ενθουσιασμό επιφυλάσσοντάς του μια πρωτόγνωρη υποδοχή. «Σε περιμέναμε όπως οι χελιδόνες αναμένουνε τας μητέρας τους!», αναφωνούσαν στο πέρασμά του.

Ο Λόρδος Βύρων είχε αποφασίσει να επισκεφτεί για άλλη μια φορά την Ελλάδα, ύστερα από παρότρυνση των Άγγλων κεφαλαιούχων που ενδιαφέρονταν για σύναψη δανείων με την ελληνική κυβέρνηση. Πρώτος σταθμός του ταξιδιού του η Κεφαλλονιά.

Στην Κεφαλλονιά ο Λόρδος Βύρων παρέμεινε για έξι μήνες στην οικία του κόμη Δελλαδέτσιμα, φίλου του Μαυροκορδάτου. Τελικά, αν και αρχικός προορισμός του ήταν ο Μοριάς, εγκαθίσταται στο Μεσολόγγι, όπου έρχεται σε επαφή με τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο, τον οποίο και υποστηρίζει οικονομικά.

Εν τω μεταξύ έχει σχηματίσει ιδιωτικό στρατό από 40 Σουλιώτες, υπό τους Δράκο, Τζαβέλλα και Φωτομάρα. Ήταν από τους πρώτους που συνειδητοποίησαν τις καταστροφικές συνέπειες που θα είχε η σύναψη δανείου στην περίπτωση που αυτό χρησιμοποιείτο όχι για εθνικούς σκοπούς, αλλά για πολιτικές διαμάχες.

Αυτή είναι η μια όψη, γιατί από την άλλη, στην επαναστατημένη Ελλάδα οι εσωτερικές κομματικές έριδες ήταν σφοδρότερες των μαχών κατά του κατακτητή. Έτσι, διάφορες επαναστατικές φατρίες προσπαθούσαν να προσεταιριστούν τον Βύρωνα στρέφοντάς τον η μια εναντίον της άλλης.

Ο Λόρδος Βύρων, ωστόσο, προσπαθούσε να κρατήσει τις απαραίτητες αποστάσεις από όλους: το όραμά του δεν συμπεριελάμβανε τις έριδες των συμφερόντων που άρχισαν να εκδηλώνονται προκειμένου να πάρουν θέση οι διεκδικητές για τη νομή της εξουσίας. Είναι χαρακτηριστικό το απόσπασμά του από το «Ημερολόγιο της Κεφαλλονιάς».

Σημειώνει ο Βύρωνας: «Καθώς ήρθα εδώ για να υποστηρίξω όχι μία φατρία, αλλά ένα έθνος, και για να συνεργαστώ με τίμιους ανθρώπους και όχι με κερδοσκόπους ή καταχραστές (κατηγορίες που ανταλλάσσονται καθημερινά ανάμεσα στους Έλληνες), θα χρειαστεί πολλή περίσκεψη για ν’ αποφύγω τη μομφή ότι μεροληπτώ».

Χαρακτηριστική είναι και η δεύτερη επιστολή που είχε αποστείλει ο Βύρωνας προς τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο στις 2 Δεκεμβρίου 1823, όπου και σε αυτή έκανε λόγο για τις εσωτερικές έριδες των Ελλήνων:

«Θλίβομαι βαθύτατα ακούγοντας ότι οι εσωτερικές έριδες της Ελλάδας συνεχίζονται – και αυτό σε μια στιγμή που η πατρίδα σας θα μπορούσε να θριαμβεύσει παντού, όπως έχει θριαμβεύσει σε μερικούς τομείς. Η Ελλάδα είναι τώρα αντιμέτωπη με τρεις λύσεις: να κατακτήσει την ελευθερία της ή να γίνει κτήση των ηγεμόνων της Ευρώπης ή τουρκική επαρχία. Τώρα μπορεί να διαλέξει ανάμεσα στις τρεις. Αλλά ο εμφύλιος πόλεμος δεν μπορεί να οδηγήσει παρά στις δύο τελευταίες. Αν η Ελλάδα ζηλεύει την τύχη της Βλαχίας και της Κριμαίας, μπορεί να την έχει αύριο. Αν της Ιταλίας, μεθαύριο. Αν όμως θέλει να γίνει για πάντα ελεύθερη, αληθινή και ανεξάρτητη, καλά θα κάνει ν’ αποφασίσει τώρα, αλλιώς δεν θα έχει ποτέ πια αυτή την ευκαιρία. Πιστέψτε στην απεριόριστη εκτίμηση και στον σεβασμό μου».

Διαφωτιστική είναι και η περιγραφή της έλευσης του Βύρωνα στο Μεσολόγγι από τον Σπυρίδωνα Τρικούπη:

«Η έλευσις δε του Βύρωνος και τα εντεύθεν προσδοκώμενα έβαλαν εις κίνησιν όλην την Ελλάδα. Ενώ η κυβέρνησις τον εκάλει όπου έδρευεν, οι αντίπαλοι αυτής και άλλοι επίσημοι Έλληνες επροσπάθουν διά γραμμάτων και δι’ αποστόλων να τον προσελκύσωσι και να τον διαθέσωσι κακώς προς τους εναντίους των· αλλ’ ο λόρδος δεν έπαυε καλών όλους εις κατεύνασιν των παθών και εις ομόνοιαν.

Ταλαντευόμενος δε μέχρι τινός πού ν’ απέλθη, απεφάσισε να μεταβή εις Μεσολόγγι, μεταβάντος εκεί του Μαυροκορδάτου, και αποπλεύσας την 15 Δεκεμβρίου επί τινός πλοίου υπό σημαίαν ιονικήν, επεσκέφθη την Ζάκυνθον εις πορισμόν χρημάτων παρά του εκεί τραπεζίτου του, ανήχθη εκείθεν την 17, και την επαύριον όρθρου βαθέως ευρέθη πλησίον οθωμανικής τινός φρεγάτας και εκινδύνευσε να συλληφθή· βοηθηθείς δε υπό του ανέμου, απέφυγε τον κίνδυνον διασωθείς εις Σκρόφας· αλλ’ έπεσε μετά ταύτα εις άλλον κίνδυνον.

Εξ αιτίας επισυμβάσης τρικυμίας τρία ημερονύκτια εθαλασσομάχει μεταξύ Εχινάδων και Δραγαμέστου, έως ου, γνωσθέντων των παθημάτων του εν Μεσολογγίω, εστάλησαν εις αντίληψίν του ένοπλά τινά πλοιάρια και το δικάταρτον ο “Λεωνίδας”, και διά της συνδρομής αυτών κατευωδώθη την 24 εις Μεσολόγγι, όπου όλοι τον υπεδέχθησαν πλήρεις αγαλλιάσεως, ενθουσιασμού και ελπίδων.

Έπλεε συγχρόνως επί τινός πλοίου υπό ιόνιον σημαίαν και ο κόμης Γάμβας και άλλοι τινές ακόλουθοι του λόρδου. Το πλοίον τούτο ευρέθη τα χαράγματα της 18 πλησίον της αυτής φρεγάτας, και εκλαβόν αυτήν ως αυστριακήν δεν απεμακρύνθη και συνελήφθη· κατεποντίζετο δε και αύτανδρον, διότι οι Τούρκοι το υπέθεσαν πυρπολικόν, αν δεν επληροφορείτο εν καιρώ ο Οθωμανός πλοίαρχος ότι ο κυβερνήτης αυτού Βαλσαμάκης ήτον ο διασώσας ποτέ αυτόν κατά την Μαύρην Θάλασσαν και ξεναγωγήσας.

Μετακομισθέν το πλοίον εις Πάτρας, και εξετασθέντων των αποδημητηρίων και των εμπλεόντων, απελύθη επί λόγω ότι ο ναυλώσας αυτό Γάμβας απήρχετο εις Κάλαμον προς έντευξιν τινών Άγγλων μεθ’ ων εσκόπευε να περιέλθη την ευρωπαϊκήν Τουρκίαν. Εκτός άλλων πραγμάτων το πλοίον τούτο έφερε και 8.000 δίστηλα».

Μια εμβληματική μορφή για την Ελλάδα

Ο Βύρων, τελικά, με όλη τη δράση αλλά και τη θυσία του κατέστη ένας εθνομάρτυρας για την απελευθέρωση της χώρας μας, μιας χώρας που αγάπησε ανυπόκριτα προσφέροντας για την ελευθερία της τη ζωή του – μια καθόλα ευτυχή και άνετη ζωή.

Η θυσία του λαμβάνει ευρύτερες διαστάσεις αν αναλογιστεί κανείς ότι είχε γνώση της πραγματικότητας που υπεράσπιζε και δεν ήταν ένας απλός φαντασιοκόπος που πετούσε στα σύννεφα. Ήδη από τον Σεπτέμβριο του 1823 γράφει στον επιστήθιο φίλο του Χόμπχαους:

«Οι Έλληνες φαίνεται να κινδυνεύουν περισσότερο από τη διχόνοια τους, παρά από τις επιθέσεις του εχθρού».

Τελικά αυτή η ευγενική, ηρωική και ακτινοβόλα προσωπικότητα αρρωσταίνει για μια ακόμα φορά, τον Φεβρουάριο του 1824, και αποβιώνει τα χαράματα της 19ης Απριλίου 1824, σε ηλικία 36 ετών, ενώ προσπαθούσε να κατευνάσει τις έριδες των ηγετών της επανάστασης…

Τα τελευταία του λόγια ήταν για την Ελλάδα: «Της έδωσα τον καιρό, την υγεία μου, την περιουσία μου, και τώρα της δίνω τη ζωή μου. Τι μπορούσα να κάμω περισσότερο;»

Η Ελλάδα θρήνησε τον χαμό του ευγενικού της ήρωα και η χώρα του, η Αγγλία, την απώλεια του κορυφαίου ρομαντικού της ποιητή.

Διαβάστε επίσης:

Μονόδρομος η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ για την ήττα Μητσοτάκη

Η άρνηση πώλησης όπλων στην Τουρκία δεν είναι νομικά δεσμευτική για την αμερικανική κυβέρνηση

Στην Ήπειρο ποντάρει εκλογικά η κυβέρνηση