Τα αποτελέσματα του σχεδίου της «Νότιας Ευψυχίας» ήταν εντυπωσιακά στον μυστικό πόλεμο που διεξαγόταν πριν και μετά την απόβαση των Συμμάχων στη Νορμανδία.

Σε αυτήν τη φάση των επιχειρήσεων, οι βρετανικές μυστικές υπηρεσίες είχαν καταφέρει να περνάνε ως υποκλαπέντα στοιχεία ό,τι ακριβώς ήθελαν στις αντίστοιχες γερμανικές.

Μια χαρακτηριστική περίπτωση εξαπάτησης του αντιπάλου ήταν εκείνη του Γερμανού κατασκόπου, ο οποίος ήταν γνωστός στους Βρετανούς ως Γκάρμπο. Λέγεται ότι ο Γκάρμπο συντέλεσε σε τέτοιον βαθμό στην παραπλάνηση των Γερμανών, που έμεινε στην Ιστορία ως ο «άνθρωπος που διαφύλαξε την Απόβαση».

Ο διπλός πράκτορας

Οι βρετανικές υπηρεσίες πληροφοριών της ΜΙ5 είχαν καταφέρει να εντοπίζουν την πλειονότητα των Γερμανών πρακτόρων που στέλνονταν στη Μεγάλη Βρετανία. Την εποχή του πολέμου αναπτύχθηκε μια έντονη δραστηριότητα από μεριάς επαγγελματιών κατασκόπων, που θεώρησαν τον πόλεμο ως την πιο κατάλληλη ευκαιρία για δράση.

Ένας από τους πιο ενεργούς και σημαντικούς που έπαιξαν ρόλο στις εξελίξεις του πολέμου ήταν και ο Γκάρμπο, ένας Ισπανός ονόματι Χουάν Πουγιόλ Γκαρσία, ο οποίος είχε υπηρετήσει στον στρατό του Φράνκο. Ο ίδιος είχε αντιληφθεί ότι ούτε ο φασισμός ούτε ο κομμουνισμός συνιστούσαν βιώσιμες λύσεις και ως καλός επαγγελματίας στράφηκε στη Βρετανία, την οποία θεωρούσε θεματοφύλακα του φιλελευθερισμού στην Ευρώπη. Ο Γκάρμπο, έπειτα από μια σειρά παλινωδιών, κατάφερε να πείσει τους Βρετανούς να τον θέσουν στην υπηρεσία τους ως διπλό πράκτορα.

Για ένα μακρύ διάστημα ο Γκάρμπο εφοδίαζε το Βερολίνο με διάφορες πληροφορίες σχετικά με τις φανταστικές δραστηριότητες της Πρώτης Αμερικανικής Στρατιάς (ΠΑΣ). Στη συνέχεια, το σχέδιο παραπληροφόρησης συνδυαζόταν με αναφορές για πραγματικές ομάδες, όπως της 21ης Στρατιάς του Μοντγκόμερι, που προετοιμαζόταν για την απόβαση στη Νορμανδία.

Όταν αργότερα εντοπίστηκαν αυτές οι μονάδες από τους Γερμανούς, ενισχύθηκε η αξιοπιστία του Γκάρμπο. Τον Μάιο του 1944 οι Γερμανοί είχαν πειστεί για το σχέδιο «Ευψυχία» σε ό,τι αφορούσε τη διάταξη των συμμαχικών στρατευμάτων. Μάλιστα, ο κατάσκοπος πέρασε το μήνυμα στους Γερμανούς για την επικείμενη «Επιχείρηση Ποσειδών», δηλαδή την αμφίβια διείσδυση στη Νορμανδία. Η πληροφορία αποσκοπούσε στην περαιτέρω εδραίωση της αξιοπιστίας του, μια και εστάλη λίγο πριν από την άφιξη των στρατευμάτων.

Αμέσως μετά την εισβολή, και σύμφωνα με το σχέδιο εξαπάτησης που είχαν στήσει οι Άγγλοι, το Γερμανικό Αρχηγείο στη Νορμανδία απηύθυνε έκκληση στο Ανώτατο Αρχηγείο για την αποδέσμευση γερμανικών τεθωρακισμένων μονάδων, οι οποίες παρέμεναν καθηλωμένες στο Καλέ. Αυτές οι μονάδες Πάντσερ θα μπορούσαν εύκολα να συντρίψουν την εύθραυστη συμμαχική εισβολή.

Το βράδυ της 8ης Ιουνίου, και ενώ οι ζωτικές μεραρχίες στέλνονταν στη Νορμανδία, ο Γκάρμπο έστειλε μήνυμα στους Γερμανούς ότι η Νορμανδία είναι ελιγμός και πιθανότατα η κύρια απόβαση να πραγματοποιηθεί στο Καλέ. Μετά τη λήξη του πολέμου, οι υπηρεσίες των Συμμάχων ανακάλυψαν το πρωτότυπο του μηνύματος του Γκάρμπο, στο οποίο ο αρχηγός της γερμανικής αντικατασκοπίας είχε υπογραμμίσει με κόκκινο μελάνι το απόσπασμα περί «ελιγμού» κ.λπ.

Μάλιστα, ο αρχηγός της αντικατασκοπίας Κρουμάχερ πρόσθεσε ένα σχόλιο δίπλα στο μήνυμα του Γκάρμπο: «Επικυρώνει την ήδη επικρατούσα σε εμάς άποψη ότι αναμένονται περαιτέρω επιχειρήσεις σε άλλο τόπο (Βέλγιο;)». Το εν λόγω μήνυμα με τις προσθήκες δόθηκε εν συνεχεία στον Χίτλερ.

Γεγονός είναι ότι οι μεραρχίες των Πάντσερ που προήλαυναν προς τη Νορμανδία επανακλήθησαν και εστάλησαν στο Βέλγιο, όπου και παρέμειναν ακινητοποιημένες.

Συμπερασματικά, η κρισιμότερη ίσως συμβολή της «Ευψυχίας» στην επιχείρηση ήταν ότι κατάφερε να δημιουργήσει στους Γερμανούς την εντύπωση πως η απόβαση στη Νορμανδία ήταν απλώς μια παράπλευρη ενέργεια, ο προπομπός της κύριας επίθεσης. Ο στρατηγός Ομάρ Μπράντλεϊ, προϊστάμενος του Πάτον και διοικητής της 1ης Αμερικανικής Στρατιάς κατά τη διάρκεια των αποβάσεων, γράφει στα απομνημονεύματά του:

«Ενόσω η 7η Στρατιά του εχθρού, αποδυναμωμένη και καταπονημένη, πάσχιζε να μας συγκρατήσει στο προγεφύρωμα, το Γερμανικό Ανώτατο Αρχηγείο αρνήθηκε να την ενισχύσει με στρατεύματα από την περιοχή του Καλέ.

Εκεί, η 15η Στρατιά περίμενε επί επτά κρίσιμες εβδομάδες μιαν εισβολή που δεν θα γινόταν ποτέ, καθώς οι αντίπαλοι φρονούσαν πέραν πάσης αμφιβολίας ότι της κύριας Συμμαχικής Εισβολής, που θα πραγματοποιείτο στο στενότερο σημείο του καναλιού, θα ηγείτο ο στρατηγός Πάτον. Συνεπεία αυτού, ο εχθρός ακινητοποίησε δεκαεννέα μεραρχίες και έπαιξε το παιχνίδι μας στο πλαίσιο της μεγαλύτερης μεμονωμένης απάτης του πολέμου».

Απολογισμός της «Ευψυχίας»

Αν επιχειρούσε κάποιος να αποτιμήσει την «Ευψυχία», θα διαπίστωνε ότι κατάφερε να κρατήσει πολλές δυνάμεις Γερμανών στα Βαλκάνια και στη Σκανδιναβία. Επίσης, κράτησε τον κύριο όγκο των γερμανικών στρατευμάτων στο Καλέ. Ακόμα και το περίφημο ατλαντικό τείχος του Χίτλερ συγκεντρώθηκε εκεί όπου το έστειλαν οι Σύμμαχοι.

Τέλος, ενδεικτικό είναι σχετικά με τον χρόνο εκτέλεσης της επιχείρησης της Απόβασης στη Νορμανδία το γεγονός ότι ακόμα και ο Ρόμελ, όπως και άλλοι στρατηγοί των ναζί, παραμονές της απόβασης ζήτησαν και έλαβαν άδεια.

Αλλά και κατά την ημέρα της απόβασης εφαρμόστηκαν πλήθος τακτικών μεθόδων παραπλάνησης, προκειμένου να προστατευτούν τα αποβατικά σκάφη και οι αλεξιπτωτιστές των δυνάμεων εισβολής. Μεγάλης σημασίας ήταν επίσης η κάλυψη των σκαφών της «Επιχείρησης Ποσειδών», ώστε να μην γίνουν αντιληπτά από τα γερμανικά ραντάρ και να αποφευχθεί έτσι ο συναγερμός των εχθρικών αεροπορικών και ναυτικών περιπολιών.

Απολογισμός της «Επιχείρησης Σωματοφύλακας»

Η Επιχείρηση – και πάντα σύμφωνα με τα αποτελέσματα – στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία, μια και βοήθησε αποφασιστικά στην επιτυχή απόβαση των πρώτων στρατευμάτων αλλά και σε ό,τι ακολούθησε της αποβάσεως, που κατέστησε δυνατή την εισβολή από Βορρά και την απελευθέρωση των περισσότερων περιοχών της Γαλλίας, καθώς και την αρχή του τέλους των παραφρόνων ναζί.

Κανείς δεν θέλει να σκέφτεται τις συνέπειες μιας αποτυχίας της απόβασης των Συμμάχων στη Νορμανδία.

Αυτό, πάντως, που ισχύει πέραν πάσης αμφισβήτησης, είναι ότι οι δυνάμεις των Γερμανών ήταν σαφώς υπέρτερες, πράγμα που κάνει ακόμα περισσότερο σημαντική αυτή τη νίκη, όχι μόνο για την τύχη της Ευρώπης αλλά και ολόκληρης της ανθρωπότητας.

Διαβάστε επίσης:

Γιατί ο Μητσοτάκης επιμένει να ζητά ευμεγέθη Κοινοβουλευτική Ομάδα στην επόμενη Βουλή

Μικρή η ανταπόκριση στη ρύθμιση χρεών

Γολγοθάς για την Κεντρο-Αριστερά