Λίγο πριν από την έναρξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, ο Βιατσεσλάβ Μολότοφ, υπουργός Εξωτερικών της Σοβιετικής Ένωσης, υπέγραψε σύμφωνο μη επίθεσης με τον ομόλογό του Γιόαχιμ φον Ρίμπεντροπ.

Επισήμως οι χώρες συμφώνησαν να μην επιτεθεί η μια στην άλλη και μυστικά αποφάσισαν την αναγνώριση αντιστοίχων σφαιρών επιρροής των δυο χωρών στην Ανατολική Ευρώπη. Ο μπολσεβικισμός με τον ναζισμό ταύτισαν τα συμφέροντά τους και άφησαν στην άκρη την ιδεολογία. Σκοπός του Στάλιν ήταν να κερδίσει χρόνο προκειμένου η Σοβιετική Ένωση να ετοιμαστεί για την αναπόφευκτη σύγκρουση που επέκειτο.

Γνώριζε ότι αυτή η συμφωνία που υπέγραψε με τον Χίτλερ δεν θα κρατούσε πολύ και σχεδίαζε να παίξει για όσο χρόνο κατάφερνε το παιχνίδι της ουδετερότητας, αφήνοντας την Αγγλία και τη Γαλλία να τα βγάλουν πέρα με τον Χίτλερ. Αυτόματα, ο σοβιετικός Τύπος σταμάτησε την έντονη αντιναζιστική ρητορική και τήρησε απόλυτη σιωπή σχετικά με τους Ναζί.

Το απτό αποτέλεσμα ήταν η άμεση κατάληψη της Πολωνίας, η πρώτη σοβιετική εδαφική επέκταση μετά το τέλος του εμφυλίου. Οι πολωνικές περιοχές μοιράστηκαν στις σοβιετικές δημοκρατίες της Ουκρανίας και της Λευκορωσίας αυξάνοντας τον πληθυσμό της Σοβιετικής Ένωσης κατά 23 εκατομμύρια πρώην Πολωνών πολιτών.

Δεν χρειάστηκαν παρά μερικοί μήνες για να εισβάλουν τα σοβιετικά στρατεύματα σε τρεις χώρες της Βαλτικής, πρώην επαρχίες της Τσαρικής Αυτοκρατορίας. Οι χώρες αυτές είχαν προλάβει να παραμείνουν ανεξάρτητες ανάμεσα στους δυο πολέμους.

Ταυτόχρονα, οι Σοβιετικοί, ακολουθώντας τα χνάρια της Τσαρικής Αυτοκρατορίας, προσάρτησαν και τη Βεσσαραβία που είχε περάσει στη Ρουμανία. Πρόκειται για τη σημερινή Μολδαβία. Άρα αμέσως – αμέσως οι Σοβιετικοί, χάρη στην ανοχή των Ναζί, προσάρτησαν την ανατολική Πολωνία, τη Λετονία, την Εσθονία, τη Λιθουανία και τη Μολδαβία.

Την ίδια τύχη επεφύλασσαν για τη Φινλανδία η οποία, ωστόσο, παρά τη συντριπτική διαφορά δυνάμεων αντιστάθηκε με απαράμιλλη γενναιότητα. Παρά το γεγονός ότι στο τέλος επικράτησαν οι Σοβιετικοί, ο στρατός τους δέχτηκε συντριπτικά κτυπήματα. Τέλος, οι Σοβιετικοί κατέλαβαν μια περιοχή που περιλάμβανε και την Καρελία, ωστόσο η Φινλανδία κατάφερε και έμεινε ανεξάρτητη, έχοντας ταπεινώσει τον Κόκκινο Στρατό.

Έχοντας πραγματοποιήσει ένα κανονικό πλιάτσικο κρατών, ο Στάλιν ήρθε αντιμέτωπος με το αναπόφευκτο: τη ναζιστική επίθεση εναντίον του, καθώς στις 22 Ιουνίου του 1941 άρχισε η «Επιχείρηση Μπαρμπαρόσα», επιχείρηση για την οποία ο Στάλιν είχε προειδοποιηθεί δεκάδες φόρες και από Σοβιετικούς πράκτορες και από τους Άγγλους.

Ο (Πατριωτικός) Πόλεμος

Είχε έλθει η ώρα για το πέρασμα από τον διεθνισμό στον πατριωτισμό. Αμέσως μετά την 22α Ιουνίου οι πρώην σύμμαχοι Ναζί διέσχιζαν τις πρόσφατα κατακτηθείσες περιοχές και προέλαυναν προς τα παλαιά σοβιετικά σύνορα. Το Λένινγκραντ περικυκλώθηκε τον Αύγουστο και μέχρι τον Οκτώβριο οι γερμανικές δυνάμεις είχαν φτάσει έξω από τη Μόσχα.

Μια εβδομάδα μετά τη γερμανική εισβολή ο Στάλιν χάθηκε από προσώπου γης και κλείστηκε στην ντάτσα του έξω από τη Μόσχα δίχως να απαντά καν στα τηλεφωνήματα που του έκαναν. Όταν έφτασαν από το Πολιτμπιρό να τον συνετίσουν να επιστρέψει στη Μόσχα, ο ίδιος πίστευε ότι είχαν φτάσει για να τον συλλάβουν.

Αφού τον έφεραν πίσω στη Μόσχα μίλησε στις 3 Ιουλίου στο ραδιόφωνο, με ραγισμένη φωνή, που δεν θύμιζε τίποτα από αυτή του κραταιού ηγέτη που πριν από λίγα χρόνια είχε στείλει από τον επίγειο παράδεισο των Σοβιέτ, άνευ εισιτηρίου επιστροφής, δεκάδες εκατομμύρια πολίτες στον θάνατο, στην τεράστια φυλακή των λαών που αντιπροσώπευε η σταλινική ΕΣΣΔ. Από την τραγωδία του λιμού στην Ουκρανία λόγω της βίαιης πολιτικής κολεκτιβοποίησης (1930 – 33) μέχρι τα απάνθρωπα στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας (γκουλάγκ) και από τις μαζικές εκτοπίσεις στις στέπες της κεντρικής Ασίας μέχρι τις διώξεις του Μεγάλου Τρόμου (1937 – 38), η ανθρώπινη ζωή ουδεμία αξία είχε μπροστά στις βουλές της σταλινικής ηγεσίας.

Στη ραδιοφωνική αυτή ομιλία του, ο Στάλιν δεν απευθύνθηκε στους «συντρόφους και στις συντρόφισσες», αλλά στους «αδελφούς και τις αδελφές». Ο Μεγάλος Πατριωτικός Πόλεμος παραμέρισε τον διεθνισμό. Ήταν ένας πόλεμος για να σωθεί η Ρωσία, δεν ήταν ένας πόλεμος για να σωθεί το πρώτο σοσιαλιστικό κράτος του κόσμου.

Στο μεταξύ, στη διάρκεια του Μεγάλου Πατριωτικού Πόλεμου καθοριστική υπήρξε η κολοσσιαία αμερικανική βοήθεια σε στρατιωτικό υλικό, σε τρόφιμα και φάρμακα, γνωστή και ως «Lend–Lease act». Χαρακτηριστική είναι η μαρτυρία στα απομνημονεύματα του Νικήτα Χουρτσόφ, διαδόχου του Στάλιν στη σοβιετική ηγεσία.

«Θα ήθελα να μιλήσω με κάθε ειλικρίνεια για τις απόψεις του Στάλιν για το εάν ο Κόκκινος Στρατός και η Σοβιετική Ένωση θα μπορούσαν να είχαν αντιμετωπίσει τη ναζιστική Γερμανία και να επιζήσουν από τον πόλεμο χωρίς βοήθεια από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Βρετανία. Ο Στάλιν επανέλαβε πολλές φορές όταν συζητούσαμε ελεύθερα μεταξύ μας ότι “αν δεν μας είχαν βοηθήσει οι Ηνωμένες Πολιτείες, δεν θα είχαμε κερδίσει τον πόλεμο”».

Αλλά και ο ίδιος ο Σοβιετικός δικτάτορας Ιωσήφ Στάλιν, στη Διάσκεψη της Τεχεράνης, το 1943, αναγνώρισε δημόσια τη σημασία των αμερικανικών προσπαθειών κατά τη διάρκεια ενός δείπνου στη Διάσκεψη: «Χωρίς αμερικανικές μηχανές τα Ηνωμένα Έθνη δεν θα μπορούσαν ποτέ να κερδίσουν τον πόλεμο».

Αλλά και η συμβολή της Μεγάλης Βρετανίας προς τη Σοβιετική Ένωση δεν ήταν μικρή. Τον Ιούνιο του 1941, μέσα σε λίγες εβδομάδες από τη γερμανική εισβολή στην ΕΣΣΔ, υπεγράφη η Αγγλοσοβιετική Συμφωνία και η πρώτη βρετανική νηοπομπή βοήθειας ξεκίνησε διαπλέοντας την επικίνδυνη Αρκτική Θάλασσα προς το Μούρμανσκ, όπου κατέπλευσε τον Σεπτέμβριο. Μετέφερε 40 Hawker Hurricanes μαζί με 550 μηχανικούς και πιλότους της αγγλοσοβιετικής επιχείρησης «Benedict», που προορίζονταν για την αεράμυνα του λιμανιού και την εκπαίδευση Σοβιετικών πιλότων.

Μετά τον Πόλεμο

Τέλος, όπως είναι γνωστό σε όλους, μετά τις συμφωνίες της Γιάλτας και του Πότσνταμ οι υπερβολικές απαιτήσεις του Στάλιν ικανοποιήθηκαν και με το παραπάνω, πράγμα το οποίο συζητιέται ακόμα στη Δύση. Μάλιστα, σε σχετική ερώτηση, ο Ρούσβελτ είχε απαντήσει ότι «κάναμε το καλύτερο δυνατό».

Ωστόσο, και αυτές τις δύο συμφωνίες τις καταστρατήγησε ο Σοβιετικός ηγέτης. Τον Φεβρουάριο του 1948 ο Στάλιν, ακολουθώντας κατά πόδας τα βήματα του παλαιού συμμάχου του Χίτλερ, επιχειρεί μια εισβολή, αυτή τη φορά «από τα μέσα», με ένα κομμουνιστικό πραξικόπημα που βαφτίστηκε ρομαντικά «Ο Νικηφόρος Φεβρουάριος» και είχε ως αποτέλεσμα την ένταξη της Τσεχοσλοβακίας στο σοβιετικό μπλοκ επιρροής. Ενώ στην Ελλάδα μαινόταν ο εμφύλιος πόλεμος…

Σαν να μην έφταναν αυτά, την ίδια χρονιά ο Στάλιν προχώρησε στον αποκλεισμό του Βερολίνου, πράγμα που έφερε τους Δυτικούς στο «αμήν» ενώ δεν είχαν πλέον καμιά εμπιστοσύνη στους Σοβιετικούς. Όλα αυτά υπήρξαν και η αφορμή να δημιουργηθεί το ΝΑΤΟ, το οποίο ήρθε ως απάντηση στη σοβιετική επεκτατική επιθετικότητα.

Διαβάστε επίσης:

Βομβαρδισμός νοσοκομείου στη Γάζα: Συγκλονίζει Έλληνας κάτοικος – «Ήταν σαν σεισμός, αυτό που έγινε ήταν μακελειό»

Βέτο των ΗΠΑ στον ΟΗΕ για κατάπαυση του πυρός, πλήρης κάλυψη στο Ισραήλ από τον Μπάιντεν – Βομβάρδισαν και τέμενος στη Γάζα

Οι βαθιές ρίζες των σχέσεων Χαμάς – Ιράν