Αναφώνησε το δικό του «Εύρηκα» ένας πιτσιρικάς από το Οντάριο του Καναδά, αποδεικνύοντας ότι είναι εύλογη η περίφημη «ακτίνα του θανάτου», του σπουδαίου μαθηματικού Αρχιμήδη. Ο 13χρονος Μπρέντεν Σένερ, από το Οντάριο δημιούργησε μια μινιατούρα με τα κάτοπτρα του Αρχιμήδη, την οποία παρουσίασε στον διαγωνισμό επιστημών Annual Science Fair και εξέπληξε τους πάντες με τη δημιουργικότητά του.

Ο Αρχιμήδης, που αποκαλείται πατέρας των μαθηματικών, ήταν ένας από τους πιο σπουδαίους εφευρέτες της αρχαίας Ελλάδας και κάποιες από τις θεωρίες και τις ιδέες του χρησιμοποιούνται μέχρι σήμερα.  Μία από τις εφευρέσεις του, είχε αφήσει τους επιστήμονες να κάνουν διάφορες εικασίες για την ύπαρξή της: είναι η ακτίνα του θανάτου, με την οποία -σύμφωνα με ιστορικά κείμενα- ο Αρχιμήδης έκαψε τον στόλο που πολιορκούσε τις Συρακούσες το 214-212 π.Χ.

Στη διάρκεια οικογενειακών διακοπών στην Ελλάδα, ο 13χρονος Μπρέντεν Σένερ ενθουσιάστηκε μαθαίνοντας για τον Αρχιμήδη και τα κατορθώματά του και άρχισε να  μελετά οποιοδήποτε σχετικό κείμενο έπεφτε στα χέρια του. Για να φτάσει τελικά να ανακατασκευάσει μια μινιατούρα της ακτίνας του θανάτου και να εξηγήσει τον τρόπο λειτουργίας των κατόπτρων του Αρχιμήδη.

Η ακτίνα του θανάτου ήταν ένα πολεμικό όπλο, κατασκευασμένο με μεγάλα κάτοπτρα που συγκέντρωναν την ηλιακή ακτινοβολία και την έριχναν σε έναν συγκεκριμένο στόχο, όπως ήταν τα πλοία που πολιορκούσαν τις Συρακούσες, προκαλώντας ανάφλεξη. 

Ο 13χρονος Καναδός δήλωσε ότι «ο Αρχιμήδης ήταν μπροστά από την εποχή του… και έκανε επαναστατικές τεχνολογικές εφευρέσεις στην εποχή του, γιατί σκεφτόταν πράγματα που κανένας άλλος δεν είχε συλλάβει… Η ακτίνα του θανάτου ήταν μια τέτοια ιδέα, την οποία δεν είχε σκεφτεί κανένας άλλος τότε».

Πώς έφτιαξε τα κάτοπτρα του Αρχιμήδη ο νεαρός Καναδός

Ο Σενέρ στη μελέτη του, που δημοσιεύτηκε στην καναδική επιθεώρηση Science Fair Journal, αναφέρει ότι παρόλο που δεν υπάρχουν αρχαιολογικά ευρήματα σχετικά με την πολεμική μηχανή που κατασκεύασε ο Αρχιμήδης, αρκετοί επιχείρησαν να ανακατασκευάσουν έναν μηχανισμό για να διαπιστώσουν κατά πόσο θα μπορούσε να είναι λειτουργικός.

Αυτό έκανε και ο 13χρονος. Τοποθέτησε έναν λαμπτήρα απέναντι σε τέσσερα μικρά κάτοπτρα, που το καθένα κατεύθυνε την ακτίνα του φωτός σε ένα κομμάτι χαρτόνι, όπου είχε ορίσει το σημείο εστίασης με ένα Χ. Η υπόθεση του Σενέρ ήταν ότι καθώς τα κάτοπτρα κατευθύνουν την ενέργεια του φωτός στο χαρτόνι-στόχο, η θερμοκρασία στον στόχο θα αυξάνεται με κάθε κάτοπτρο που προστίθεται.

Ο Σενέρ έκανε τρία πειράματα με δύο διαφορετικούς λαμπτήρες – των 50 και 100 watt. Διαπίστωσε ότι κάθε πρόσθετο κάτοπτρο που συγκέντρωνε την ακτινοβολία και την κατεύθυνε στον στόχο, είχε ως αποτέλεσμα να αυξάνεται σημαντικά η θερμοκρασία στον στόχο.

«Δεν ήμουν απολύτως σίγουρος για τα αποτελέσματα , αλλά περίμενα ότι θα υπάρχει αύξηση της θερμοκρασίας – όχι όμως τόσο δραστική όσο διαπίστωσα όταν έκανα το πείραμα», είπε ο Σενέρ.

Η θερμοκρασία στο χαρτόνι μόνο με τον λαμπτήρα των 100 watt και χωρίς κάτοπτρα έφτασε στους 27,2 βαθμούς Κελσίου. Ο Σενέρ άφησε το χαρτόνι να κρυώσει και πρόσθεσε ένα κάτοπτρο με το οποίο συγκέντρωνε την ακτινοβολία στο στόχο, διαπιστώνοντας ότι η θερμοκρασία έφτασε στους 34,9 βαθμούς Κελσίου. Σταδιακά έφτασε να κατευθύνει τις ακτίνες από τους λαμπτήρες με περισσότερα κάτοπτρα. Όταν χρησιμοποίησε τρία, η θερμοκρασία στον στόχο ανέβηκε στους 43,3 βαθμούς Κελσίου και με την προσθήκη τέταρτου, έφτασε στους 53,5 βαθμούς.

Εκφράζοντας τον θαυμασμό του για τον τρόπο με τον οποίον ο 13χρονος προσέγγισε τον Αρχιμήδη, ο Κλιφ Χο, ερευνητής του Sandia National Laboratories, που αποτελεί ερευνητικό κέντρο της αμερικανικής υπηρεσίας Πυρηνικής Ασφάλειας και υπάγεται στο υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑ, δήλωσε ότι η δουλειά του Σενέρ είναι «μια εξαιρετική αξιολόγηση των θεμελιωδών διαδικασιών».

Μπορεί το πείραμα να μην προσφέρει «τίποτα σημαντικά νέο στην επιστημονική βιβλιογραφία, αλλά τα ευρήματα είναι μια ωραία επιβεβαίωση του βασικού νόμου της θερμοδυναμικής», που αναφέρεται στην μεταφορά της ενέργειας ή της θερμότητας, είπε ο Κλιφ Χο, ο οποίος έχει μελετήσει την συγκεκριμένη εφεύρεση του Αρχιμήδη, καταλήγοντας (το 2014) στο συμπέρασμα ότι η ιδέα ήταν υλοποιήσιμη, αλλά θα ήταν δύσκολο για τον Αρχιμήδη να την πραγματοποιήσει την εποχή εκείνη.

Πάντως ο Σενέρ κατάφερε κάτι σημαντικό για την ηλικία του, δημιουργώντας τη μινιατούρα των κατόπτρων και της ακτίνας του θανάτου του Αρχιμήδη. Πριν από αυτή τη μινιατούρα, ο νεαρός Καναδός είχε κατασκευάσει τον κοχλία του Αρχιμήδη, δηλαδή τη συσκευή ανύψωσης της στάθμης και μεταφοράς του νερού.

Ο Θωμάς Χονδρός, αναπληρωτής καθηγητής του τμήματος μηχανικής και αεροναυτικής στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας, που επίσης έχει κάνει μελέτες για τον Αρχιμήδη και τις εφευρέσεις του, χαρακτήρισε «ενδιαφέρουσα και καλά τεκμηριωμένη» τη δουλειά που έκανε ο νεαρός Καναδός, προσθέτοντας ότι το πείραμα του Σενέρ «θα μπορούσε να αποτελέσει τη βάση συζήτησης μεταξύ νέων μαθητών και πανεπιστημιακών φοιτητών».

Η μητέρα του 13χρονου Καναδού, Μέλανι, λέει ότι το παιδί της «πάντα ενθουσιαζόταν από την ιστορία, την επιστήμη και την φύση… και είχε δίψα για οποιαδήποτε εκπαίδευση και γνώση».

Διαβάστε επίσης:

Γάζα: Το ραμαζάνι ξεκινά χωρίς ανακωχή – Τραγική η κατάσταση των αμάχων, «σχεδόν αναπόφευκτος ο γενικευμένος λιμός»

Μίσα Ντεφονσέκα: Το κορίτσι που γλίτωσε το Ολοκαύτωμα ζώντας με λύκους ήταν τελικά απάτη (Video/Photo)

Πορτογαλία: Η κεντροδεξιά κέρδισε αλλά με μικρή διαφορά στις εκλογές – Στροφή προς την Ακροδεξιά