Μεγάλο κεφάλαιο στο βιβλίο με τα απομνημονεύματα του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και τίτλο «Αναμνήσεις. Η ζωή μου στην πολιτική», που κυκλοφορεί αύριο στη Γερμανία καταλαμβάνει η ιστορία της ελληνικής κρίσης και πώς τη χειρίστηκε ο ίδιος, ο τότε πανίσχυρος Γερμανός υπουργός Οικονομικών.

Ειδικά μάλιστα οι αναφορές του στα πρόσωπα της ελληνικής πλευράς με τα οποία διαπραγματεύτηκε ή ήρθε σε επαφή κατά καιρούς, έχουν εξαιρετικό ενδιαφέρον – Βενιζέλος, Τσίπρας, Βαρουφάκης, Παπανδρέου, Τσακαλώτος, Παπακωνσταντίνου είναι έξι από αυτά τα πρόσωπα (περισσότερα εδώ).

Όπως εξίσου ενδιαφέρον έχει το πώς ερμήνευσε το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος τον Ιούλιο του 2015.

Τα αποσπάσματα δημοσιεύονται στην «Καθημερινή της Κυριακής» και περιγράφουν με αποκαλυπτικό τρόπο το παρασκήνιο της εποχής.

Η ερμηνεία του «όχι»

Με κυνικό τρόπο ο Σόιμπλε εξηγεί ότι υιοθέτησε την τακτική των τελεσιγράφων και των απειλών προς την κυβέρνηση Τσίπρα, θεωρώντας ότι μόνο έτσι θα μπορούσε να επιτευχθεί η ελληνική υποχώρηση. Επισημαίνει δε ότι ο Τσίπρας κατάφερε με έναν δραματικό ελιγμό να εξασφαλίσει τον Φεβρουάριο του 2015 μια τετράμηνη παράταση του προγράμματος.

Κατά την άποψή του, ο Τσίπρας είχε πιθανότατα με το δημοψήφισμα του Ιουλίου του 2015 ως στρατηγικό στόχο να εξασφαλίσει ένα οριακό “όχι”, που αφενός θα του έδινε ένα ισχυρό επιχείρημα στις διαπραγματεύσεις στις Βρυξέλλες και αφετέρου μια διέξοδο να εξηγήσει στο εσωτερικό την υποχώρησή του.

Όμως το ξεκάθαρο αποτέλεσμα τον αιφνιδίασε, αφού πλέον δεν ήταν σε θέση να βγει από τη δύσκολη θέση χωρίς να χάσει την αξιοπιστία του, κατά τον Σόιμπλε, που αποδέχεται σε αυτό το θέμα την εκτίμηση του τότε υπουργού Οικονομικών της Γαλλία, Σαπέν.

«Απόδειξη αυτής της θέσης του Σαπέν είναι ότι ο Τσίπρας αποδέχθηκε αργότερα ένα πρόγραμμα το οποίο ήταν πολύ σκληρότερο από αυτό που θα μπορούσε να έχει η Ελλάδα τον Απρίλιο. Ίσως όμως ήταν απλώς το αδιέξοδο και ο αδίστακτος χαρακτήρας ενός ηγέτη, τον οποίο είχα διαπιστώσει πάνω του, που του έδωσε την ευκαιρία να αντιδράσει ταχύτατα στη νέα κατάσταση. Το γεγονός ότι κατάφερε ξανά να συσπειρώσει την πλειοψηφία των Ελλήνων είναι ίσως το μεγαλύτερό του επίτευγμα, γιατί αυτό ήταν σε εκείνη την περίσταση εξαιρετικά σημαντικό για τη σταθεροποίηση της κατάστασης».

Στο τραπέζι η δραχμή

Καθηλωτικά είναι τα όσα γράφονται για το Grexit, τις αμέσως επόμενες του δημοψηφίσματος, ημέρες. Και ιδίως στον κρίσιμο ρόλο των Γάλλων, αλλά και του τότε Αντικαγκελάριου Γκάμπριελ.

Όπως αναφέρει ο Σόιμπλε στο βιβλίο, μετά το δημοψήφισμα πραγματοποιήθηκε στην καγκελαρία ενδοκυβερνητική σύσκεψη, στην οποία επιχειρηματολόγησε ξανά υπέρ ενός τάιμ άουτ. Παραδόξως ο σοσιαλδημοκράτης αντικαγκελάριος Ζίγκμαρ Γκάμπριελ φάνηκε να συμφωνεί μαζί του, ενώ σιωπηλός έμεινε ο τότε ΥΠΕΞ και σημερινός πρόεδρος της χώρας, Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάγερ, επίσης στέλεχος των Σοσιαλδημοκρατών.

»Γι’ αυτό ήρθα σε αντιπαράθεση με τη Μέρκελ, η οποία απάντησε στα σχόλιά μου ότι αυτό θα ήταν εφικτό μόνο σε συνεννόηση με τον Φρανσουά Ολάντ, και εκείνος διαφωνεί. Δεν επρόκειτο να θυσιάσει τη γαλλογερμανική σχέση. Οποιος γνωρίζει την αφοσίωσή μου στη γαλλογερμανική συνεργασία ξέρει πως αυτό ήταν βαρύ πυροβολικό. Απάντησα ότι φυσικά ούτε εγώ ήθελα κάτι τέτοιο, αλλά πως ήμουν πεπεισμένος ότι ούτε ο Ολάντ θα προτιμούσε να θυσιάσει τη γαλλογερμανική συνεργασία για χάρη των φιλικών θέσεών του προς την Αθήνα. Προϋπόθεση όμως γι’ αυτό ήταν μια ξεκάθαρη στάση από τη Μέρκελ. Μόνο αργότερα συνειδητοποίησα πως ο Γκάμπριελ έπαιζε μάλλον διπλό παιχνίδι. Στην καγκελαρία συμφωνούσε μαζί μου και μετά έλεγε στα σόσιαλ μίντια ότι σε μια τόσο δύσκολη κατάσταση κάθε δυνατή πρόταση πρέπει να εξεταστεί αμερόληπτα. Την ίδια στιγμή όμως μαζί με τον Μοσκοβισί επιχειρηματολογούσαν σθεναρά κατά ενός αποκλεισμού της Ελλάδας στο πλαίσιο των Ευρωπαίων Σοσιαλδημοκρατών».

Σημειωτέον, πως όταν στη συνέχεια συζητήθηκε το τάιμ άουτ, 15 από τους 19 υπουργούς Οικονομικών τάχθηκαν υπέρ, ενώ εκτός από τον Τσακαλώτο διαφώνησαν ο Σαπέν, ο Ιταλός Πιερ Κάρλο Παντοάν και ο Κύπριος Χάρης Γεωργιάδης.

Στη Σύνοδο Κορυφής που ακολούθησε η εικόνα ήταν πολύ διαφορετική, η Μέρκελ ήταν διστακτική και τον Τσίπρα σιγοντάρανε οι Τζέφρεϊ Σακς, Πολ Κρούγκμαν και Τζόζεφ Στίγκλιτζ, τονίζει ο Σόιμπλε, ο οποίος περιγράφει την «κωματώδη» κατάσταση στην οποία βρίσκονταν στο τέλος της συνεδρίασης οι συμμετέχοντες. «Αυτό είναι επίτευξη συναίνεσης διά της κόπωσης. Η Μέρκελ είναι ειδική σε αυτό», αποφαίνεται ο Σόιμπλε με σαρκαστικό ύφος. Ο οποίος εξαίρει την τελική μεταστροφή του Τσίπρα με την αποδοχή του προγράμματος. «Ήταν ένα θαρραλέο βήμα και ο Τσίπρας πέτυχε στη συνέχεια αξιοπρόσεκτα πράγματα, γεγονός που έδωσε την ευκαιρία στην επόμενη κυβέρνηση να σταθεροποιήσει πάνω σε αυτή τη βάση την Ελλάδα. Αυτό αξίζει αναγνώριση».

Πώς επέβαλε το μεγάλο κούρεμα και η σύγκρουση με τον Άκερμαν

Ειδικό κομμάτι είναι στο βιβλίο και το πώς φτάσαμε στο κούρεμα, νωρίτερα, το 2011.

«Για το ύψος του κουρέματος, Μέρκελ και Σαρκοζί διαπραγματεύονταν προσωπικά με τον Γιόζεφ Ακερμαν ως εκπρόσωπο της Διεθνούς Ένωσης Τραπεζών, μια όχι ιδιαίτερα έξυπνη κίνηση στρατηγικής. Οπως και άλλοι εκπρόσωποι των μεγάλων γερμανικών τραπεζών, ο Ακερμαν ήταν της άποψης ότι το πρόβλημα μπορούσε να λυθεί με περιθωριακή συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα. Οταν με ενημέρωσαν ότι η συμφωνία που επετεύχθη ήταν για τους ιδιώτες πιστωτές κάτι παραπάνω από 20%, είπα αυθόρμητα ότι οτιδήποτε κάτω από 50% είναι εκτός συζήτησης… Στο τέλος έγινε 53% και σε αντίθεση με όσα είχαν προβλεφθεί, ο κόσμος δεν καταστράφηκε. Το κούρεμα σήμαινε πράγματι για τους πιστωτές απώλειες πολλών δισεκατομμυρίων, μια ιστορική εξέλιξη την οποία τείνουν ευχαρίστως να ξεχάσουν οι επικριτές της πολιτικής μου έναντι της Ελλάδας. Έξυπνοι επενδυτές, ορισμένοι εκ των οποίων είχαν εξασφαλίσει τα χαρτιά τους σε χαμηλότερες τιμές, αποκόμισαν σημαντικά κέρδη σε πολλές περιπτώσεις. Η σχέση μου με τον Ακερμαν, ο οποίος κατήγγειλε το “αμάρτημα” δημοσίως και του οποίου ο ρόλος ως πιστωτή και συμβούλου των ελληνικών κυβερνήσεων ουδέποτε μου άρεσε, παρέμεινε έκτοτε κάθε άλλο παρά φιλική».

Η άποψή του για τον Σαμαρά

Ο Σόιμπλε περιγράφει και το πώς το δεύτερο πρόγραμμα με το κούρεμα, οδήγησε και πάλι την Αθήνα σε αδιέξοδο.

Ήταν η περίοδος διακυβέρνησης Σαμαρά: «Οι αυξανόμενες διαμαρτυρίες στην ελληνική κοινωνία, οι οποίες στρέφονταν κυρίως κατά της τρόικας, έδειχναν τα προβλήματα για τα οποία είχα επανειλημμένως προειδοποιήσει τους Έλληνες συναδέλφους μου των Οικονομικών. Το 2014 επαληθεύτηκε η προφητεία μου ότι μακροπρόθεσμα θα ήταν δύσκολο να αντέξει κανείς πολιτικά τις απαραίτητες περικοπές. Ο Αντώνης Σαμαράς, ο οποίος όταν ήταν στην αντιπολίτευση είχε πολεμήσει σθεναρά τη λιτότητα και τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις, επιδόθηκε ως πρωθυπουργός σε μια εντυπωσιακά αποφασιστική πορεία εξυγίανσης. Στη διάρκεια της χρονιάς εκείνης όμως τον εγκατέλειψαν οι δυνάμεις του και η κυβέρνησή του δεν ήταν πλέον σε θέση να καταβάλει περαιτέρω μεταρρυθμιστικές προσπάθειες. Στο Βερολίνο, στη διάρκεια συνεδρίου εξήγησε ότι όπως σε μια δύσκολη ορειβασία χρειάζεται κι εκείνος ένα διάλειμμα για να προχωρήσει στο επόμενο στάδιο ετοιμότητας του ελληνικού λαού».

Διαβάστε επίσης:

Ανδρουλάκης: «Ένα ισχυρό ΠΑΣΟΚ σημαίνει λήξη της κυβέρνησης – Η ΝΔ θέλει αντίπαλο lifestyle» 

Μπεκατώρου: Με 11 σημεία απαντά στην υφυπουργό Μαρία Κεφαλά για τη γραμμή SOS

Στέφανος Κασσελάκης από Ιεράπετρα: «Ήθελα να σφίξω το χέρι σε πυροσβέστες και εθελοντές για την πρώτη φετινή μάχη με τις φλόγες»