Ένα καλά οργανωμένο δίκτυο παραπληροφόρησης αναπτύσσεται στο Facebook προωθώντας αφηγήματα αρεστά στο Κρεμλίνο, μέσω διαφημίσεων που αγοράζει χρησιμοποιώντας ψεύτικους λογαριασμούς χρηστών, λίγες εβδομάδες πριν από τις Ευρωεκλογές, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύει το Politico.

Το δίκτυο αυτό αποκαλύφθηκε για πρώτη φορά το 2022 και μπήκε σε καθεστώς κυρώσεων από την ΕΕ, αλλά συνέχισε να ασκεί επιρροή στα ευρωπαϊκά πολιτικά πράγματα και τους τελευταίους μήνες έχει μπει στο στόχαστρο των γαλλικών και γερμανικών αρχών.

Νέα έρευνα που διενεργήθηκε από την μη κερδοσκοπική ομάδα AIForensics έδειξε ότι η δράση του δικτύου παραπληροφόρησης όχι μόνο συνεχίζεται, αλλά εντείνεται και φθάνει πλέον σε πενταπλάσιο έως δεκαπλάσιο αριθμό χρηστών του μέσου κοινωνική δικτύωσης.

Πρόκειται για το δίκτυο Doppelganger, για το οποίο ο Πολ Μπουσάντ, ερευνητής της ομάδας AIForensics λέει ότι «γνωρίζαμε πως ήταν ενεργό, αλλά η κλίμακα δράσης που αποκαλύφθηκε είναι απολύτως ασύμβατη» με αυτά που πιστεύαμε.

Οι στόχοι της εκστρατείας παραπληροφόρησης

Η εκστρατεία παραπληροφόρησης γίνεται παρότι οι ευρωπαϊκές αρχές προσπαθούν να εντοπίσουν και να σταματήσουν τις ξένες κακόβουλες παρεμβάσεις, που έχουν στόχο την διαμόρφωση της κοινής γνώμης ενόψει των ευρωεκλογών. Οι ανησυχίες για την άσκηση επιρροής ενόψει των εκλογών εντείνονται περαιτέρω από την ανάπτυξη των τεχνολογιών της Τεχνητής Νοημοσύνης, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη διασπορά ψεύτικου περιεχομένου στο διαδίκτυο.

Η Γαλλία «κατακλύζεται από προπαγάνδα και παραπληροφόρηση», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Γάλλος υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, Ζαν-Νοέλ Μπαρό, προσθέτοντας ότι «τις τελευταίες έξι εβδομάδες δεν πέρασε ούτε μία εβδομάδα χωρίς μια συντονισμένη εκστρατεία παραπληροφόρησης που να επηρεάζει την Γαλλία».

Το ρωσικό δίκτυο έχει καταφέρει να αγοράζει διαφημίσεις στο Facebook μέσα από τις οποίες προωθεί πολιτικό περιεχόμενο, όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές. Πάνω από το 65% των διαφημίσεων που έχουν πολιτικό και κοινωνικό περιεχόμενο διαχέονται στο Facebook σε 16 κράτη-μέλη της ΕΕ και η Meta κατέβασε λιγότερο από το 5% αυτών των διαφημίσεων.

Η διασπορά πολιτικών διαφημίσεων που ανεβαίνουν χωρίς να είναι γνωστό ποιος τις δημιουργεί συνιστά παραβίαση της πολιτικής του Facebook και μπορεί να παραβιάζει και τη νέα ευρωπαϊκή νομοθεσία για το περιεχόμενο που κυκλοφορεί στο διαδίκτυο. Η νέα ευρωπαϊκή νομοθεσία ετέθη σε ισχύ τον Αύγουστο του 2023.

Ο Μπεν Γουόλτερς, εκπρόσωπος της Meta, δήλωσε ότι «οι ρωσικές επιχειρήσεις που έχουν στόχο την Ουκρανία είναι επιθετικές και επίμονες και γι αυτό παρακολουθούμε και αφαιρούμε τους λογαριασμούς και τις σελίδες που έχουν σχέση με αυτές τις εκστρατείες».

«Αν δεν εναντιωθούμε στην ένταξη της Ουκρανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα καταστρέψουμε τους αγρότες μας», ανέφερε ένα μήνυμα στα γαλλικά, που ανέβηκε στις 28 Ιανουαρίου, καθώς οι αγρότες σε όλη την Ευρώπη είχαν βγει στους δρόμους και διαμαρτύρονταν για την αγροτική πολιτική της ΕΕ. Το μήνυμα αυτό παρουσίαζε τις εισαγωγές ουκρανικών κοτόπουλων και αυγών ως «αθέμιτο ανταγωνισμό» και είναι μόλις ένα από τα σχεδόν 4.000 που το δίκτυο Doppelganger προώθησε στο Facebook μέσα από ψεύτικους λογαριασμούς στο διάστημα από τον Αύγουστο του 2023 ως τις 31 Μαρτίου 2024. Αυτά τα μηνύματα διαβάστηκαν από τουλάχιστον 38 εκατομμύρια χρήστες.

Περίπου 138.000 χρήστες του Facebook στη Γαλλία και 37.500 χρήστες στη Γερμανία είδαν τουλάχιστον μία από αυτές τις διαφημίσεις, που υπονόμευαν την Ουκρανία και την ΕΕ και είχαν περιεχόμενο για νέα πακέτα βοήθειας στο Κίεβο, για τον πόλεμο στη Γάζα και τις διαδηλώσεις των ευρωπαίων αγροτών αυτή την περίοδο.

«Είναι εξαιρετικά επιδραστικές», δήλωσε ο ερευνητής Πολ Μπουσάντ, επισημαίνοντας ότι η τάση είναι «να αρχίζει το ποστάρισμα νέων διαφημίσεων μόλις μία μέρα μετά από σημαντικά γεγονότα».

Εντεινόμενη εκστρατεία, παρότι το δίκτυο έχει εντοπιστεί από το 2022

Λιγότερο από το 20% των πληρωμένων προωθητικών καταχωρήσεων από την φιλορωσική προπαγάνδα κατέβηκε από τη Meta, αλλά αφού τις είχαν διαβάσει οι χρήστες του Facebookτουλάχιστον 2,6 εκατομμύρια φορές.

Αυτό που είναι πάντως εντυπωσιακό, είναι το γεγονός ότι η εκστρατεία παραπληροφόρησης διεξάγεται από ένα πολύ γνωστό στις ευρωπαϊκές αρχές δίκτυο, τη δράση του οποίου γνωρίζει και η Meta.

Το δίκτυο Doppelganger εντοπίστηκε για πρώτη φορά το 2022 αφού διέσπειρε προπαγανδιστικό περιεχόμενο από ιστοσελίδες που πλαστογραφούσαν δυτικά ΜΜΕ, όπως ο Guardian, το ιταλικό πρακτορείοAnsaκαι το γερμανικό Spiegel, σε κοινωνικά δίκτυα όπως το Facebook και το Χ, μέσω διαφημίσεων και πλαστών προφίλ. Η Meta υπολόγισε τότε ότι το δίκτυο είχε πληρώσει περισσότερα από 100 χιλιάδες δολάρια για να αγοράσει διαφημιστικό χώρο. Το δίκτυο εστίαζε στην άσκηση επιρροής στην Γερμανία και την Γαλλία και αργότερα έβαλε στόχο συγκεκριμένα υπουργεία και Μέσα Ενημέρωσης, όπως η γαλλική Le Monde.

Η Meta εντόπισε το 2022 πίσω από αυτή την επιχείρηση δύο ρωσικές εταιρίες, την Struktura και την Social Media Agency, στις οποίες επέβαλε κυρώσεις η ΕΕ, τον Ιούλιο του 2023. Ο εκπρόσωπος της Meta, στην οποία ανήκουν το Facebook, το WhatsApp και το Instagram, δήλωσε τον Αύγουστο του 2023 ότι το δίκτυο παραπληροφόρησης παρακολουθείται, αλλά προειδοποίησε ότι είναι πολύ μεγάλο και επίμονο. Η Meta ανακοίνωσε ότι μπλοκάρισε δεκάδες χιλιάδες σελίδες που συνδέονταν με το δίκτυο Doppelganger.

Ο ερευνητής της ομάδας AIForensics, Μπουσάντ, δήλωσε ότι είναι «τρομακτικό να βλέπεις μία τέτοια πλατφόρμα, που υποστηρίζει ότι δεσμεύεται για την ασφάλεια στο διαδίκτυο, δεν κάνει κάτι παρά τις προειδοποιήσεις».

Οι ερευνητές λένε ότι χιλιάδες διαφημίσεις που προέρχονται από σελίδες στο Facebook «που είχαν δημιουργηθεί για να πληρώνουν για μία διαφημιστική καταχώρηση, φθάνουν αμέσως σε σημαντικό αριθμό λογαριασμών και στη συνέχεια σβήνονται. Και αυτό είναι πιο αποτελεσματικό από το να δημιουργήσεις μια κοινότητα όπου θα πρέπει να προσελκύονται πραγματικά άτομα που έχουν διάδραση με λογαριασμούς».

Διαβάστε επίσης

Ινδονησία: Συναγερμός για τσουνάμι από την έκρηξη του ηφαιστείου – Απομακρύνονται χιλιάδες κάτοικοι

Γερμανία: Συνελήφθησαν δύο ύποπτοι για κατασκοπεία υπέρ της Ρωσίας

Γιατί η Ουκρανία προειδοποιεί για τον κίνδυνο Τρίτου Παγκοσμίου Πολέμου