Σοβαρές επιφυλάξεις για τη γνησιότητα των βίντεο που κατατέθηκαν αιφνιδίως την περασμένη Τετάρτη, στον ανακριτή Λάρισας, στα οποία φέρεται να απεικονίζεται η εμπορική αμαξοστοιχία που συγκρούστηκε με το Intercity 62 στα Τέμπη, και πλέον βρίσκονται στο μικροσκόπιο των δύο δικαστικών πραγματογνωμόνων, εξέφρασε η ομάδα του ειδικού πραγματογνώμονα πυρκαγιών και τεχνικού συμβούλου οικογενειών θυμάτων, Βασίλη Κοκοτσάκη, ενώ παράλληλα εντοπίζει «παράθυρο» στη δυνατότητα επιτηδευμένης «αλλοίωσής» τους.

Υπενθυμίζεται ότι ο εφέτης ανακριτής που χειρίζεται την υπόθεση έδωσε εντολή σε πραγματογνώμονες να διαπιστώσουν τη γνησιότητα των βίντεο από την πορεία της εμπορικής αμαξοστοιχίας, λίγα λεπτά πριν από τη σύγκρουση και το σιδηροδρομικό δυστύχημα των Τεμπών, τα οποία παρέδωσε η εταιρεία security στη δικαιοσύνη, με τους συγγενείς των θυμάτων της τραγωδίας να την αμφισβητούν.

Ο κ. Κοκοτσάκης κάνει λόγο για πέντε βασικά βήματα εξέτασης της γνησιότητας των βίντεο σημειώνοντας πως «χωρίς διασφάλιση της αυθεντικότητας της πηγής, την χρήση Ψηφιακής Υπογραφής ή/και Έλεγχος Blockchain, μπορεί να γίνει επιτηδευμένη “αλλοίωση” του βίντεο καθιστώντας πολύ δύσκολη τη διαδικασία πιστοποίησης, ειδικά όταν υπάρχει και η άνεση του χρόνου (δύο χρόνια μετά το συμβάν)».

Σύμφωνα με τον ίδιο, η διαπίστωση της αυθεντικότητας ενός βίντεο είναι μια σύνθετη διαδικασία, και απαιτεί βασικά βήματα που πρέπει να ακολουθηθούν για την αξιολόγηση. Όπως αναφέρει αναλυτικά:

«1.1. Έλεγχος της πηγής από την οποία προέρχεται το βίντεο.

1.2. Ανάλυση Μεταδεδομένων (metadata) του βίντεο, τα οποία μπορούν να δώσουν πληροφορίες σχετικά με την ημερομηνία, την ώρα και τη συσκευή που χρησιμοποιήθηκε για την καταγραφή. Εργαλεία όπως το Exif Tool μπορούν να εξάγουν αυτές τις πληροφορίες.

1.3. Αντίστροφη Αναζήτηση Εικόνας/Βίντεο, με εργαλεία όπως το Google Reverse Image Search ή το TinEye ελέγχεται αν το βίντεο ή κάποια από τα καρέ του έχουν χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν.

1.4. Ανάλυση Περιεχομένου του βίντεο για ασυνέπειες, όπως αφύσικο φωτισμό, σκιές που δεν ταιριάζουν ή αντιφάσεις στο χρονικό πλαίσιο.

1.5. Εργαλεία Ανίχνευσης Deepfakes, (τεχνητή νοημοσύνη που δημιουργεί ρεαλιστικά ψεύτικα βίντεο), με εργαλεία όπως το Deepware Scanner ή το Sensity AI για ανάλυση.

2) Με δεδομένη την άγνοια της πηγής των βίντεο και απουσία του αρχικού πηγαίου βίντεο, η πιστοποίηση καθίσταται εξαιρετικά δύσκολη ειδικά αν έχουν επέμβει τεχνικοί ακόμα και για την παραμικρή επεξεργασία».

«Για παράδειγμα, κατεβάσαμε τα δύο βίντεο από την ακόλουθη πηγή (Καθημερινή) και με χρήση του εργαλείου ExifTool μπορούμε να δούμε ότι τα βίντεο από τις δύο κάμερες, (νο. 4) και νο.5) δημιουργήθηκαν στις 7 Φεβρουαρίου 2025, (πιθανώς από τον τελευταίο τεχνικό που τα επεξεργάστηκε, ίσως στην Καθημερινή (το άρθρο είναι της αυτής ημερομηνίας)».

Στην εποχή λοιπόν της Τεχνητής Νοημοσύνης και με πληθώρα εργαλείων επεξεργασίας εικόνας καθίσταται ακόμη πιο δύσκολη η επιβεβαίωση της αυθεντικότητας, όπως αναφέρει, σε βαθμό που θα μπορούσε μια έμπειρη ομάδα να αλλοιώσει στοιχεία των βίντεο (π.χ. ημερομηνίες) και το νέο βίντεο να κατατεθεί ως τεκμήριο στο δικαστήριο, με χαμηλή ως ανύπαρκτη φερεγγυότητα, εφόσον δεν έχει εξασφαλιστεί η μοναδικότητα και η αυθεντικότητα της πηγής και μάλιστα όταν καλούνται να το εξετάσουν μη ειδικοί και μη σχετικοί με το αντικείμενο.

Σημειώνεται ότι την ανακοίνωση συνυπογράφουν και οι Dr Μανόλης Παπαδάκης, Καθηγητής Πανεπιστημίου Χιούστον και ο Μάρκος Χρυσός, Χημικός Μηχανικός.

Αναλυτικά η ανάρτηση Κοκοτσάκη:

«Σχετικά με την δυνατότητα πιστοποίησης ή μη, της γνησιότητας των πρόσφατα δημοσιευμένων βίντεο, που φέρεται να παρουσιάζουν την εμπορική αμαξοστοιχία 63503 μέσα σε σήραγγες λίγα λεπτά πριν από τη μετωπική σύγκρουση με το Intercity τη νύχτα της 28ης Φεβρουαρίου 2023, ακολουθεί η επιστημονική άποψη πολλών εκ των συνεργατών μου αλλά και με βάση την βιβλιογραφία στην πληροφορική και την τεχνολογία πολυμέσων:

1). Η διαπίστωση της αυθεντικότητας ενός βίντεο είναι μια σύνθετη διαδικασία, και απαιτεί βασικά βήματα που πρέπει να ακολουθηθούν για την αξιολόγηση:

1.1. Έλεγχος της πηγής από την οποία προέρχεται το βίντεο.

1.2. Ανάλυση Μεταδεδομένων (metadata) του βίντεο, τα οποία μπορούν να δώσουν πληροφορίες σχετικά με την ημερομηνία, την ώρα και τη συσκευή που χρησιμοποιήθηκε για την καταγραφή. Εργαλεία όπως το Exif Tool μπορούν να εξάγουν αυτές τις πληροφορίες.

1.3. Αντίστροφη Αναζήτηση Εικόνας/Βίντεο, με εργαλεία όπως το Google Reverse Image Search ή το TinEye ελέγχεται αν το βίντεο ή κάποια από τα καρέ του έχουν χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν.

1.4. Ανάλυση Περιεχομένου του βίντεο για ασυνέπειες, όπως αφύσικο φωτισμό, σκιές που δεν ταιριάζουν ή αντιφάσεις στο χρονικό πλαίσιο.

1.5. Εργαλεία Ανίχνευσης Deepfakes, (τεχνητή νοημοσύνη που δημιουργεί ρεαλιστικά ψεύτικα βίντεο), με εργαλεία όπως το Deepware Scanner ή το Sensity AI για ανάλυση.

2). Με δεδομένη την άγνοια της πηγής των βίντεο και απουσία του αρχικού πηγαίου βίντεο, η πιστοποίηση καθίσταται εξαιρετικά δύσκολη ειδικά αν έχουν επέμβει τεχνικοί ακόμα και για την παραμικρή επεξεργασία.

Για παράδειγμα, κατεβάσαμε τα δύο βίντεο από την ακόλουθη πηγή ( Καθημερινή ) και με χρήση του εργαλείου ExifTool μπορούμε να δούμε ότι τα βίντεο από τις δύο κάμερες, (νο.4 και νο.5) δημιουργήθηκαν στις 7 Φεβρουαρίου 2025, (πιθανώς από τον τελευταίο τεχνικό που τα επεξεργάστηκε, ίσως στην Καθημερινή (το άρθρο είναι της αυτής ημερομηνίας)).

Στην εποχή λοιπόν της Τεχνητής Νοημοσύνης και με πληθώρα εργαλείων επεξεργασίας εικόνας καθίσταται ακόμη πιο δύσκολη η επιβεβαίωση της αυθεντικότητας, σε βαθμό που θα μπορούσε μια έμπειρη ομάδα να αλλοιώσει στοιχεία των βίντεο (π.χ. ημερομηνίες) και το νέο βίντεο να κατατεθεί ως τεκμήριο στο δικαστήριο, με χαμηλή ως ανύπαρκτη φερεγγυότητα, εφόσον δεν έχει εξασφαλιστεί η μοναδικότητα και η αυθεντικότητα της πηγής και μάλιστα όταν καλούνται να το εξετάσουν  μη ειδικοί και μη σχετικοί με το αντικείμενο.

Εν κατακλείδι, χωρίς διασφάλιση της αυθεντικότητας της πηγής, την χρήση Ψηφιακής Υπογραφής ή/και Έλεγχος Blockchain, μπορεί να γίνει επιτηδευμένη “αλλοίωση” του βίντεο καθιστώντας πολύ δύσκολη τη διαδικασία πιστοποίησης, ειδικά όταν υπάρχει και η άνεση του χρόνου (δύο χρόνια μετά το συμβάν)».

Διαβάστε επίσης:

Άμφισσα: Δικαστικός υπάλληλος αυτοκτόνησε μέσα στο δικαστικό μέγαρο

Λάρισα: Εξ επαφής πυροβόλησε τα θύματά του ο 60χρονος – Πυροτεχνουργοί αναμένεται να απομακρύνουν με ασφάλεια τα εκρηκτικά που βρέθηκαν

Σαντορίνη: Απατεώνες τηλεφωνούν σε κατοίκους προσφέροντας οικονομική βοήθεια