Η συγκυρία στον διαγωνισμό της Eurovision είναι περίεργη, ειδικά φέτος.

Με την πολιτική στο περιθώριο -όσο κι αν καταβάλλονται προσπάθειες ακόμα και με νέα, αυστηρά, μέτρα από την EBU για εξοβελισμό της- η αντίφαση τονίζεται από το γεγονός ότι η Eurovision 2025 διεξάγεται στην ουδέτερη Ελβετία.

Η διοργανώτρια του διευρυμένου πανευρωπαϊκού τραγουδιστικού θεσμού, EBU -η Ένωση των ευρωπαϊκών δημόσιων ραδιοτηλεοπτικών οργανισμών με τα 70 μέλη- από συστάσεως της και της θέσπισης του θεσμού προτάσσει ότι στη διοργάνωση δεν «χωρά» η πολιτική.

Αυτό ενδεχομένως συνέβαινε κάποτε. Τα πράγματα έχουν αλλάξει και σε πρώτο επίπεδο μια πολιτική διάσταση αναπτύχθηκε από άτυπες συμμαχίες και ανομολόγητες συμπάθειες ή και αντιπάθειες, όταν χώρες άρχισαν να μοιράζουν αναμεταξύ τους  douze points- μια γνωστή σε εμάς περίπτωση ήταν η αλληλοϋποστήριξη Ελλάδας- Κύπρου στην οποία στις προηγούμενες πρόσφατες διοργανώσεις προστέθηκε η Μάλτα.

Στο διαγωνισμό ισχυροί δεσμοί έχουν μεταξύ χωρών που «συνασπίζονται» σε γκρουπ.

Υπάρχει, ενδεικτικά,  το ανατολικό μπλοκ που αποτελείται από Αρμενία, Αζερμπαϊτζάν, Λευκορωσία, Τσεχία, Εσθονία, Γεωργία, Λετονία, Λιθουανία, Πολωνία, Σλοβακία, Ουκρανία και Ρωσία, το Βαλκανικό το οποίο διαμορφώνεται από τις, μεταξύ άλλων, Αλβανία, Βοσνία, Βουλγαρία, Κροατία, Ουγγαρία, Βόρεια Μακεδονία, Μαυροβούνιο, Μολδαβία, Ρουμανία, Σερβία, Σλοβενία, εκείνο με τις χώρες της Ιβηρικής χερσονήσου αλλά και το σκανδιναβικό (Δανία, Φινλανδία, Ισλανδία, Νορβηγία Σουηδία).

Στα χρόνια των Μνημονίων με τη Γερμανία, της Μέρκελ και του αείμνηστου Σόιμπλε, να έχει καθοριστικό ρόλο στην οικονομική κρίση,  η εκπροσώπηση της το 2015 είχε φύγει με ένα ολοστρόγγυλο «κουλούρι» από εκείνη τη Eurovision, ενώ το 2019 ήταν η μοναδική χώρα που πήρε 0 (μηδέν) από το κοινό κατά τη διαδικασία του televoting, αν θυμάστε.

Όσο κι αν το «παλεύει» η EBU, να κρατήσει εκτός- και μακριά- την πολιτική από την Eurovsionική ατζέντα, εν τέλει η πολιτική μπαίνει- ή την βάζει ίδια- από το… παράθυρο.

Για παράδειγμα το 2009 η EBU ζήτησε από τη Γεωργία να αλλάξει το τραγούδι «We Don’t Wanna Put In» επειδή κρίθηκε ότι ήταν υπονοούμενο για τον πρόεδρο Βλάντιμιρ Πούτιν, λίγο μετά τον πόλεμο Γεωργίας-Ρωσίας. Η Γεωργία αρνήθηκε και αποχώρησε.

Πιο έντονα στα πρόσφατα χρόνια του θεσμού αυτό συνέβη έπειτα από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία με τον αποκλεισμό της πρώτης μέχρι νεωτέρας, από την EBU.

H πολιτική πτυχή ενισχύθηκε πέρσι, από την κλιμακούμενη ένταση των ισοπεδωτικών επιχειρήσεων των ισραηλινών στρατιωτικών δυνάμεων στη Λωρίζα της Γάζας με τους Παλαιστίνιους να απειλούνται- σοβαρά- με αφανισμό, έπειτα από το τρομοκρατικό χτύπημα της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου του 2023.

«Βροχή» από αντιδράσεις προκάλεσε η στάση της EBU για τη συμμετοχή του Ισραήλ στον διαγωνισμό.

Σε μποϊκοτάζ του 68ου διαγωνισμού προέτρεπαν Ισλανδοί καλλιτέχνες εξαιτίας της συμμετοχής του Ισραήλ και 1.400 επαγγελματίες του κλάδου σε όλη την Ευρώπη, ενώ περισσότεροι από 56.000 άνθρωποι είχαν υπογράψει ένα παρόμοιο ψήφισμα που ζητούσε την απαγόρευση του Ισραήλ από τη διοργάνωση στη Σουηδία.

Πλοίο της μη κυβερνητικής οργάνωσης «Ship to Gaza» που κατευθυνόταν πέρυσι στη Γάζα με ανθρωπιστική βοήθεια, σημαιοστολισμένο με σημαίες της Παλαιστίνης, έριξε άγκυρα στο Μάλμε κατά την διεξαγωγή της Eurovision.

Η EBU, με αφορμή το σάλο που προκλήθηκε και την κριτική που δεχόταν ότι εφαρμόζει δυο μέτρα και δυο σταθμά στις περιπτώσεις της Ρωσίας και του Ισραήλ, ρητώς αποσαφήνισε μεταξύ άλλων πως η Eurovision είναι διαγωνισμός «για ραδιοτηλεοπτικούς φορείς -όχι για κυβερνήσεις- και ο ισραηλινός δημόσιος ραδιοτηλεοπτικός φορέας συμμετέχει στον διαγωνισμό εδώ και 50 χρόνια».

Πέρυσι αρχές Μαΐου τουλάχιστον αλγεινή αίσθηση είχε προκαλέσει η απόφαση των διοργανωτών να απαγορεύσουν παλαιστινιακές σημαίες και σύμβολα, ενώ η απόφαση της EBU να απαγορεύσει την σημαία της Ευρωπαϊκής Ένωσης είχε προκαλέσει την έντονη αντίδραση του αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μαργαρίτη Σχοινά.

Οι αντιδράσεις σε βάρος του Ισραήλ «πέρασαν» και στην Malme Arena καθώς γιουχαΐσματα ακούστηκαν, όταν εμφανίστηκε στη σκηνή η Έντεν Γκολάν.

Το σλόγκαν «United by music» (Ενωμένοι από τη μουσική) της EBU ενδεχομένως να βρίσκει εφαρμογή στο χώρο διεξαγωγής του διαγωνισμού, εν προκειμένω την St Jakobshalle, καθώς εκτός συναυλιακού χώρου φαντάζει με «πουκάμισο αδειανό» κατά μια εκδοχή.

Ο κατά τα λοιπά απολιτίκ θεσμός σε μια ουδέτερη χώρα προκάλεσε αντιδράσεις ως και ευρωπαίων πολιτικών.

Τρεις δημόσιοι ραδιοτηλεοπτικοί οργανισμοί (Σλοβενίας, Ισπανίας και Ισλανδίας) είχαν ζητήσει προσφάτως από την EBU να απορρίψει τη συμμετοχή του Ισραήλ στη Eurovision.

Επίσης 26 ευρωβουλευτές από Σλοβενία, Φινλανδία, Ισπανία, Γαλλία, Δανία, Πολωνία, Βέλγιο, Κάτω Χώρες, Σουηδία και Μάλτα με επιστολή τους στην EBU επίσης ζήτησαν τον αποκλεισμό της ισραηλινής εκπροσώπησης. «Παρά τα συντριπτικά στοιχεία για εγκλήματα πολέμου, το Ισραήλ εξακολουθεί να απολαμβάνει πλήρη πρόσβαση», σημειώνουν στην επιστολή τους. Χαρακτηρίζουν απαράδεκτη την επιλεκτική εφαρμογή αρχών, αναφερόμενοι στον αποκλεισμό της Ρωσίας το 2022, εξαιτίας της εισβολής στην Ουκρανία.

«Επιτρέποντας στο Ισραήλ να συμμετάσχει, η EBU συμβάλλει ενεργά στο να συγκαλύψει ένα καθεστώς που κατηγορείται για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, συμπεριλαμβανομένου του Διεθνούς Δικαστηρίου», αναφέρουν.

Σε μια σειρά επιλογών πολιτικής η EBU από φέτος απαγόρευσε ως και τις ΛΟΑΤΚΙ+ σημαίες από καλλιτέχνες επι σκηνής και στις αντιπροσωπείες.

Όλα αυτά διαμορφώνουν μια πρόκληση -αν όχι κρίση- που όσο και να θέλει να την αποφύγει η EBU, είναι μια πραγματικότητα και με τη στάση της -υποκριτική κατά μια άποψη- αν μη τι άλλο κάνει σαν να μην υπάρχει, ενώ είναι -εντόνως- παρούσα έστω και στο περιθώριο της Eurovision.

Διαβάστε επίσης:

Eurovision 2025: Η Κλαυδία ζητά τη στήριξη του κόσμου λίγες ώρες πριν τον Β’ Ημιτελικό

Eurovision 2025: Πρόκριση στον τελικό για την Ελλάδα δίνουν τα προγνωστικά

Μη χάσετε το «Ποντίκι» που κυκλοφορεί την Πέμπτη 15 Μαΐου