Η μεγαλύτερη αύξηση των αμυντικών δαπανών σε ευρωπαϊκό επίπεδο από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου είναι πλέον γεγονός, αφού η χθεσινή απόφαση των χωρών του ΝΑΤΟ εναρμονίστηκε με τα «θέλω» του Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος ζητούσε αύξηση 5% του ΑΕΠ κάθε χώρας προκειμένου οι Ηνωμένες Πολιτείες να μην αποχωρήσουν από την συμμαχία.

Ο Τραμπ, με το «έτσι θέλω», πήρε αυτό που ήθελε ελέω και του νέου εχθρού και της νέας απειλής που όλοι βλέπουν στο πρόσωπο της Ρωσίας μετά την επίθεση της στην Ουκρανία.

Άλλωστε δεν είναι τυχαίο ότι τις μεγαλύτερες δαπάνες αυτή τη στιγμή από τις ευρωπαϊκές χώρες έχει η Πολωνία -δαπάνες που ξεπέρασαν το 4% του ΑΕΠ της, καθώς φοβάται ότι θα είναι ο επόμενος στόχος του Πούτιν μετά την Ουκρανία.

Αν οι σύμμαχοι κέρδισαν κάτι, είναι ότι ανακουφίστηκαν από τη δέσμευση Τραμπ στη θεμελιώδη αρχή της συλλογικής άμυνας μετά από τη λιγότερο σαφή γλώσσα, που χρησιμοποίησε ο Αμερικανός πρόεδρος για το άρθρο 5 της συμμαχίας την Τρίτη, κατά την πτήση από τις Ηνωμένες Πολιτείες προς την Χάγη.

Η μοναδική απείθαρχη χώρα απέναντι στις επιθυμίες του Τραμπ εμφανίστηκε να είναι η Ισπανία, την οποία ο Τραμπ απείλησε ότι θα λάβει μια πιο σκληρή εμπορική συμφωνία από τις ΗΠΑ από ό,τι άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε σχέση με τους δασμούς.

Και σ’ αυτό το σημείο έχει ενδιαφέρον η παρέμβαση του Γάλλου πρόεδρου, ο οποίος εμμέσως πλην σαφώς ζήτησε από τον Αμερικανό πρόεδρο να βάλει στην άκρη τις απειλές του για εμπορικό πόλεμο με την Ευρώπη λέγοντας «δεν μπορούμε να πούμε ότι θα ξοδέψουμε περισσότερα και στη συνέχεια, στην καρδιά του ΝΑΤΟ, να ξεκινήσουμε έναν εμπορικό πόλεμο», κάτι που όπως είπε το είχε θέσει αρκετές φορές στον Τραμπ.

Θα μπορούσε αυτό να λειτουργήσει ως φρένο του Τραμπ στους σχεδιαζόμενους δασμούς στην Ευρώπη; Κανείς δεν το ξέρει ακόμα, αλλά το σίγουρο είναι, επειδή ο Τραμπ είναι πολιτικά εκδικητικός, η Ισπανία κατά πάσα πιθανότητα θα είναι η πρώτη που θα την πληρώσει στο επίπεδο των αμερικανικών δεσμών.

Ο δυσθεώρητος στόχος του 5%

Ο νέος στόχος των δαπανών 5%, που θα επιτευχθεί τα επόμενα 10 χρόνια – αποτελεί ένα άλμα αξίας εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως από τον τρέχοντα στόχο του 2% του ΑΕΠ, αν και θα μετρηθεί διαφορετικά με την εφαρμογή της ρήτρας διαφυγής.

Αυτό το ποσό αποτελείται από 3,5% για παραδοσιακές στρατιωτικές ανάγκες όπως στρατεύματα, όπλα, βλήματα και πυραύλους. Περιλαμβάνει επίσης ένα ακόμη 1,5% για «στρατιωτικά παρακείμενα» έργα, όπως βελτιωμένοι δρόμοι και γέφυρες, καλύτερη υγειονομική περίθαλψη έκτακτης ανάγκης, καλύτερη κυβερνοασφάλεια και ανθεκτικότητα των πολιτών.

Κατανομή των βαρών ανά περιοχή

Αν δει κανείς τις παρούσες δαπάνες εντός του ΝΑΤΟ ανάλογα με τη γεωγραφική περιοχή των ευρωπαϊκών χωρών, οι σύμμαχοι που βρίσκονται πιο κοντά στην απειλή από τη Ρωσία στο βορρά και στα ανατολικά της συμμαχίας ξοδεύουν περισσότερα, ενώ καθώς προχωράμε στους νότιους συμμάχους, οι δαπάνες τείνουν να φτάσουν στο 2%, αν όχι χαμηλότερα.

Πάντως, παρά τις υποσχέσεις και τη συμφωνία των ευρωπαϊκών χωρών, πολλές κυβερνήσεις στην Ευρώπη θα έχουν ένα δύσκολο πολιτικό έργο να πείσουν το κοινό τους ότι η απειλή για την ασφάλειά τους είναι πραγματική και ότι τα χρήματα πρέπει να δαπανηθούν για την αποτροπή αυτή και όχι για το κοινωνικό κράτος, την πρόνοια και τις υποδομές. Κι αυτό διότι τα χρήματα που θα δοθούν για όπλα προφανώς θα κοπούν από άλλες δαπάνες κυρίως κοινωνικές και αναπτυξιακές.

Μπορεί η Ελλάδα να είναι από τις χώρες που είναι περισσότερο ευνοημένες σε αυτή την νέα πραγματικότητα, καθώς σχεδόν έχει πιάσει τον στόχο του 3% και ξοδεύει για δεκαετίες πολλά χρήματα επειδή έχει δίπλα της μια ορατή και διαρκή απειλή την Τουρκία, αρκετοί ευρωπαίοι ηγέτες όμως θα πρέπει να ξοδέψουν το πολιτικό τους κεφάλαιο για να πουλήσουν αυτή τη δέσμευση στους ψηφοφόρους, πείθοντας τους ότι το κόψιμο κοινωνικών δαπανών για αμυντικές δαπάνες έχει να κάνει με μια ρωσική απειλή για την Ευρώπη εντός τριών έως πέντε ετών από το τέλος του πολέμου στην Ουκρανία.

Τα… κανόνια έλιωσαν το… βούτυρο

Πριν από χρόνια στο δίλημμα «κανόνια ή βούτυρο», η Ελλάδα και άλλες ευρωπαϊκές χώρες είχαν επιλέξει το «βούτυρο».

Ίσως ήταν τότε η εποχή της ευρωπαϊκής ευημερίας και της λογικής «κάθε χρόνος που έρχεται είναι καλύτερος από αυτόν που φεύγει».

Τα πράγματα μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία άλλαξαν και πλέον η απάντηση στο δίλημμα είναι «κανόνια».

Και η απάντηση αυτή δόθηκε τόσο από το φόβο της Ευρώπης απέναντι την Ρωσία του Πούτιν όσο και απέναντι στον Τραμπ τον οποίο φαίνεται πως πολλοί ευρωπαίοι αντιμετωπίζουν επίσης ως κίνδυνο.

Σε έρευνα του Ινστιτούτου Παγκόσμιων Υποθέσεων, μόλις το 28% των Δυτικοευρωπαίων θεωρούν τις Ηνωμένες Πολιτείες ως έναν κάπως αξιόπιστο σύμμαχο, ποσοστό μειωμένο κατά 50% σε σχέση με πριν από ένα χρόνο.

Οπισθοδρόμηση για την Ευρώπη

Η Ευρώπη των κοινωνικών δαπανών υποχωρεί και η Ευρώπη των αμυντικών εξοπλισμών αναδύεται. Είναι πρόοδος ή οπισθοδρόμηση;

Η απάντηση των πολλών που ζουν με περιορισμένα οικονομικά ή ακόμα και σε συνθήκες φτώχειας είναι «οπισθοδρόμηση».

Πιθανώς ίδια να είναι και η απάντηση των νέων γενιών Ευρωπαίων οι οποίοι αν και δεν έζησαν τα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου θα βιώσουν τώρα μια νέα περίοδο διαρκών εξοπλισμών υπό τον φόβο εμπλοκής της Ευρώπης σε έναν πιθανό κάποια στιγμή η αόριστο πόλεμο με τη Ρωσία.

Διαβάστε επίσης:

Ουκρανία: Ένας νεκρός και δύο τραυματίες από ρωσικές επιθέσεις στη Χερσώνα – Δεκάδες καταρρίψεις drones ανακοίνωσε η Μόσχα

Επίθεση καμικάζι σε εκκλησία στη Συρία: Οι Κούρδοι απορρίπτουν την εκδοχή της Δαμασκού για τους δράστες

Λευκός Οίκος: Το Ιράν δεν απομάκρυνε το εμπλουτισμένο ουράνιο πριν τα αμερικανικά πλήγματα