Πίσω από τις καρτ-ποστάλ των ελληνικών νησιών, τα γαλαζο-πράσινα νερά και τα γραφικά σοκάκια, υπάρχει μια λιγότερο γνωστή πραγματικότητα. Ιπποειδή, γαϊδουράκια, άλογα και μουλάρια, χρησιμοποιούνται ως μέσο μεταφοράς για τουρίστες και φορτία, υπό εξαντλητικές συνθήκες.

Συχνά εργάζονται κάτω από τον καυτό ήλιο, χωρίς πρόσβαση σε σκιά, φρέσκο νερό ή ιατρική φροντίδα, με σαμάρια που προκαλούν τραυματισμούς και φορτία πέρα από τις δυνάμεις τους.

Κάπως έτσι περιγράφει ο μη κερδοσκοπικός οργανισμός «A Promise to Animals», την κατάσταση που επικρατεί σε μερικά από τα νησιά της χώρας μας, δείχνοντας με τον πλέον χαρακτηριστικό τρόπο τις θεσμικές ελλείψεις, την αδυναμία ελέγχου, αλλά και την έλλειψη πολιτικής βούλησης. Και όλα αυτά εν έτει 2025.

Η ΜΚΟ σε βίντεό της αποτυπώνει τις πραγματικές συνθήκες διαβίωσης και εργασίας αυτών των ζώων, φέρνοντας στο φως ένα θέμα που παραμένει αόρατο για πολλούς.

Το παράδειγμα της Ύδρας

Η Ύδρα, το νησί-σύμβολο πολιτιστικής κληρονομιάς, θεωρείται ένα από τα ελάχιστα σημεία της χώρα μας όπου η πρόσβαση σε οχήματα είναι απαγορευτική. Σκοπός της συγκεκριμένης κίνησης είναι το νησί να διατηρηθεί ως χώρος ιδιαίτερης πολιτιστικής και αρχιτεκτονικής αξίας.

Βέβαια, το τελευταίο διάστημα πληθαίνουν δημοσιεύματα που μιλούν για μηχανάκια, ηλεκτρικά ποδήλατα, ακόμα και αυτοκίνητα να εμφανίζονται ολοένα και συχνότερα στα σοκάκια και τις πλατείες του νησιού.

Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, το Υπουργείο Ψηφιακής διακυβέρνησης ανακοίνωσε τη δημιουργία ηλεκτρονικής πλατφόρμας μέσω της οποίας θα ελέγχεται, από το Υπουργείο Πολιτισμού, η κυκλοφορία οχημάτων στο νησί, με σκοπό την προστασία του παραδοσιακού του χαρακτήρα.

Το ζήτημα όμως που προκύπτει είναι η εφαρμογή της θεωρίας στην πράξη. Κάτι που δυστυχώς δεν βλέπουμε να συμβαίνει, ενώ πολλά ερωτήματα γεννιούνται και για την κακομεταχείριση των ζώων και συγκεκριμένα των ιπποειδών. Η απαγόρευση των μηχανοκίνητων μέσων στο νησί συντηρεί διαχρονικά έναν άλλου τύπου «μεταφορικό μέσο», τα ιπποειδή.

Τα ιπποειδή εργασίας (μουλάρια, άλογα και γαϊδουράκια) παραμένουν για δεκαετίες χωρίς ουσιαστική προστασία, σε ένα πλαίσιο νομικών «συστάσεων» χωρίς κύρος και εφαρμογή. Οι εικόνες με τα φορτωμένα ζώα στον καύσωνα δεν είναι ακραίες, αλλά καθημερινότητα.

Κάθε χρόνο καταγράφονται περιστατικά όπου ιπποειδή αναγκάζονται να μεταφέρουν από ογκώδεις αποσκευές και υλικά κατασκευών, μέχρι ψυγεία, παραπατώντας από το βάρος, σε καύσωνα, φορτωμένα με βάρη που σαφώς υπερβαίνουν κάθε νόμιμο ή αποδεκτό όριο.

Άνθρωποι που γνωρίζουν σε βάθος το θέμα τονίζουν ότι δεν υπάρχει μια ξεκάθαρη γραμμή, μια ξεκάθαρη πολιτική για τα συγκεκριμένα ζώα. Ακόμη και οι εγκύκλιοι του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων αναφέρουν ότι τα ιπποειδή δεν πρέπει να μεταφέρουν βάρος μεγαλύτερο από το 1/5 του σωματικού τους βάρους, με όριο αυστηρά τα 100 κιλά.

Όμως αυτές οι εγκύκλιοι έχουν χαρακτήρα σύστασης και δεν επιβάλλουν κυρώσεις. Δεν συνοδεύονται από κάποιον σαφή μηχανισμό τήρησής τους. Και αυτό είναι μόνο η αρχή.

Οι εξαντλητικές συνθήκες

Παράλληλα, οι εικόνες από την Ύδρα και άλλα νησιά, με μουλάρια να στέκονται επί ώρες κάτω από τον ήλιο, χωρίς επαρκή σκίαση ή πρόσβαση σε νερό, είναι γνώριμες και ανησυχητικές. Η παράβαση δεν είναι μόνο ηθική, αλλά και νομική.

Από τους 39 βαθμούς Κελσίου θα έπρεπε να απαγορεύεται η εργασία τους κάτι που προωθούσε η εγκύκλιος του 2023, σε αντίθεση με τη φετινή που μιλά για απαγόρευση μόνο τις ώρες 13:00 με 17:00. Πρόκειται για απόφαση-πισωγύρισμα, που προκαλεί ερωτήματα και αντιδράσεις για τη στάση που θέλει να υιοθετήσει η Πολιτεία απέναντι σε αυτά τα πλάσματα, δείχνοντας ξεκάθαρη έλλειψη σεβασμού.

Σημαντικά ζητήματα προκύπτουν όμως και με την ίδια τη φροντίδα και την περιποίηση των ζώων, όπως και με την κάλυψη βασικών τους αναγκών. Από το νερό και το φαγητό το οποίο δεν είναι δεδομένο, από ένα σταθερό μέρος με σκιά εκεί που σταθμεύουν, έως και την περιποίηση των νυχιών τους. Να σημειωθεί ότι για τα συγκεκριμένα ζώα, τα νύχια είναι βασικό «εργαλείο» για το βάδισμά τους.

Γενικότερα, όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές στο topontiki.gr, αρκετοί ιδιοκτήτες παραμελούν την οδοντιατρική φροντίδα των ιπποειδών, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις την αποφεύγουν λόγω του υψηλού κόστους. Ταυτόχρονα, ερωτήματα εγείρονται σχετικά με τα τραυματισμένα, άρρωστα ή γερασμένα ζώα. Πού σταβλίζονται και τι περιποίηση λαμβάνουν;

Η δικαιολογία της… «παράδοσης»

Στη συνείδηση πολλών ανθρώπων το να κρατάμε τα ζώα δεμένα στην ανηφόρα, φορτωμένα με βάρη που ξεπερνούν τις αντοχές τους, θεωρείται… «παράδοση». Στη Σαντορίνη για παράδειγμα υπάρχει το τελεφερίκ για τη μεταφορά των επισκεπτών και όχι μόνο, αλλά παρ’ όλα αυτά συνεχίζουν να χρησιμοποιούν τα γαϊδουράκια στα πλαίσιο της… γραφικότητας και της… παράδοσης.

Το να γίνονται λοιπόν τα ζώα αντικείμενο εκμετάλλευσης, ενώ υπάρχουν εναλλακτικοί τρόποι μεταφοράς ανθρώπων και προϊόντων, θέτει το λιγότερο ζήτημα ηθικής και άμεσης ανάγκης για άμεση μείωση της χρήσης τους.

Δεν έχουν εξαλειφθεί οι περιπτώσεις όπου τα ιπποειδή μεταφέρουν μεγάλο βάρος λες και είναι μηχανήματα, τη στιγμή μάλιστα που η δημοτική αρχή της Ύδρας τηρεί σιγή ιχθύος και εκτιμά ότι «δεν είναι κακοποίηση αυτό που συμβαίνει, αλλά τοπική κουλτούρα». Το να διακηρύσσεις ότι όλα βαίνουν καλώς και να προωθείς μια επίπλαστη γραφικότητα και όχι αναγκαιότητα, είναι το λιγότερο προκλητικό.

Το 2025 υπάρχουν τα καινοτόμα μέσα που μπορούν να μετριάσουν τον φόρτο που δέχονται τα ιπποειδή, αλλά και οι εναλλακτικές λύσεις, έτσι ώστε να μην χρειάζεται ακόμη να κουβαλούν οικοδομικά υλικά και όχι μόνο. Το ότι η Ύδρα έχει ένα συγκεκριμένο ανάγλυφο, δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να χρησιμοποιεί άλλα μέσα όπως ερπυστριοφόρα και οχήματα ηλεκτροκίνησης.

Εξάλλου, η προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ύδρας, αλλά και των άλλων νησιών δεν μπορεί να επιτευχθεί εις βάρος της ζωής και της αξιοπρέπειας των ζώων. Γιατί η ευημερία των ζώων εργασίας δεν αφορά μόνο την ηθική, αλλά και τον πολιτισμό μας.

Διαβάστε επίσης:

Άγιος Παντελεήμονας: Συνελήφθη 31χρονη μητέρα για παραμέληση εποπτείας ανηλίκου

Στήριξη Βαρθολομαίου στον Δαμιανό: «Είναι νόμιμος και κανονικός Αρχιεπίσκοπος της Ιεράς Μονής Σινά»

Meteo: Ιδιαίτερα επιβαρυμένος ο αέρας σε Ελλάδα και Ισπανία το φετινό καλοκαίρι λόγω των πυρκαγιών