Τίτλος ταινίας: «Η φωνή της Χιντ Ρατζάμπ»

Σύνοψη: Η εξάχρονη Χιντ Ρατζάμπ βρίσκεται εγκλωβισμένη σε ένα αυτοκίνητο, στη Γάζα, το οποίο δέχεται ισραηλινά πυρά. Βρίσκει τον τρόπο να καλέσει σε βοήθεια την οργάνωση «Ερυθρά ημισέληνος» και ξεκινάει μια προσπάθεια σωτηρίας της. Μέσα από τους αυθεντικά ηχογραφημένους διαλόγους, συμμετέχουμε κι εμείς στην απελπισμένη προσπάθεια, στην απελπισία γενικότερα.

Σκηνοθεσία: Κάουτερ Μπεν Χανιά

Παίζουν: Σάτζα Κιλάνι, Μοντάς Μαλαχίς, Κλάρα Χούρι, Άμελ Χλεχέλ

Πώς μπορεί να γράψει κάποιος κριτική για μια ταινία της οποίας η δύναμη του ηχητικού ντοκουμέντου ξεπερνάει αυτήν των λέξεων, την όποια διάθεση να «τεμαχίσεις»  τη «Φωνή της Χιντ Ρατζάμπ». Προλαβαίνουν τα ίδια τα γεγονότα, σχεδόν αυθεντικά κινηματογραφημένα από την Κάουτερ Μπεν Χανιά, να κομματιάσουν την αθωότητα και την άγνοια, τελικά και την ίδια τη ζωή της εξάχρονης «φωνητικής» ηρωίδας. Είναι παράδοξο, αλλά ενώ η δύναμη του φιλμ έγκειται στην καταγραφή ενός απελπισμένου τηλεφωνήματος, της μικρής Χιντ Ρατζάμπ στην παλαιστινιακή οργάνωση βοηθείας «Ερυθρά Ημισέληνος», η εικόνα αναλαμβάνει να φέρει την ιστορία στα μάτια μας.

Η εξάχρονη βρίσκεται αποκλεισμένη από τα ισραηλινά πυρά στο εσωτερικό ενός αυτοκινήτου, με τους συγγενείς γύρω της να είναι νεκροί. Οι λέξεις της, αυθεντικά ηχογραφημένες, η εικόνα της μέσα από φωτογραφίες να αποκαλύπτουν το βλέμμα της αθωότητας. Η ίδια η σκηνοθέτης γνωρίζει τη δύναμη της παιδικής αφήγησης, που μοιάζει να ξυπνάει τους «μεγάλους» από το παραμύθι τους. Ανάμεσα σε αυτούς όλους είμαστε κι εμείς, οι θεατές, όταν ακόμη και οι πλέον υποψιασμένοι αδυνατούν να συλλάβουν την αγωνία της πραγματικότητας, το ελάχιστο της ζωής μπροστά στον θάνατο.

Θα μπορούσε να είναι ένα ντοκιμαντέρ, αλλά… δεν είναι. Διότι ακόμη και η Τυνήσια δημιουργός Κάουτερ Μπεν Χανιά, μοιάζει να προσπαθεί να ξετρυπώσει τις εικόνες της φρίκης, ανάμεσα στις λέξεις. Παλεύει να βάλει μια κινηματογραφική σειρά στα όσα συμβαίνουν στα μετόπισθεν, στο κέντρο οργάνωσης βοηθείας.

Εκεί χρησιμοποιεί τέσσερις ηθοποιούς (έναν ευαίσθητο αποδέκτη του τηλεφωνήματος, μια συνεργάτιδά του, έναν συντονιστή της αποστολής και μια ψυχολόγο), ακριβώς για να αποδείξει ότι απέναντι στην πραγματικότητα βρίσκεται η σκηνοθεσία, η κάθε λογής σκηνοθεσία: της εξουσιαστικής δομής, ακόμη και μιας οργάνωσης όπως η «Ερυθρά Ημισέληνος», της γραφειοκρατίας, των πρακτικών προσκομμάτων, της παράλογης αλρνησης του ισραηλινού στρατού στη βοήθεια, της ίδιας της ταινίας, εντέλει. 

Έτσι κι αλλιώς, είναι η φαντασία αυτή που συμπληρώνει το κενό ανάμεσα στη φωνή της μικρής Χιντ και στην προσπάθεια να βρει ανταπόκριση. Τα συχνά μαύρα πλάνα στην ηχητική μπάντα είναι ο χώρος του θεατή-ακροατή, της ατομικής περισυλλογής, για την ευθύνη του καθενός μας στο έγκλημα το οποίο θα πραγματοποιηθεί.

Κι όπως κάθε ανάλογη σκηνοθετική απόπειρα καταγραφής ενός εγκλήματος, η αγωνία αποτελεί απαραίτητο συστατικό και η Χανιά γνωρίζει τον τρόπο να το χρησιμοποιήσει. Τι θέλετε εκεί στην ευδαίμονα Δύση για να αντιληφθείτε τι ακριβώς συνέβη; Θρίλερ; Θα το έχετε. Μόνον που στην πραγματικότητα δεν υπάρχει το χάπι εντ. Τι κι αν διάσημοι Αμερικανοί βρίσκονται πίσω από την παραγωγή… Μπραντ Πιτ, Τζόναθαν Γκλέιζερ, Αλφόνσο Κουαρόν, Χοακίν Φίνιξ, Ρούνι Μάρα.

Η κατάφωρη παραβίαση της χολιγουντιανής κινηματογραφικής συνταγής μοιάζει να γίνεται συγχωροχάρτι για τις συμμετοχές τους, για τις ίδιες τις δημιουργίες τους. Μόνον ο Αλεξάντερ Πέιν μοιάζει να έμεινε ασυγκίνητος στο τελευταίο Φεστιβάλ Βενετίας από αυτό που είδαν τα μάτια του (καλύτερα, αυτό που άκουσαν τ’ αυτιά του).

Ως πρόεδρος της Κριτικής Επιτροπής άφησε την «Φωνή της Χιντ Ρατζάμπ» με το Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής, σα να μην ήθελε να ακουστεί παραπέρα αυτή η «ήρεμη», χαμηλότονη κραυγή απελπισίας.

Γιατί οι ηχητικοί παλμοί καταγράφουν τον φόβο, το πείσμα, την αγωνία, σχηματίζουν στο μυαλό μας το πορτρέτο της εξάχρονης μπροστά στον αναίτιο, πρόωρο και παράλογο θάνατο. Τι πιο κινηματογραφικό από τις εικόνες φρίκης που σκηνοθετεί με το μυαλό του ο ίδιος ο θεατής; Και ποιό συγχωροχάρτι θα σώσει τον Πέιν από το δικό του «έγκλημα»; 

Αξιολόγηση: ****1/2

Διαβάστε επίσης:

Οι ONIRAMA στο Θέατρο Άλσος ΔΕΗ για τρεις μοναδικές βραδιές

Steven Spielberg: Η Εθνική Πινακοθήκη Πορτρέτων των ΗΠΑ τιμά τον διάσημο σκηνοθέτη (videos)

«Cleansed» της Σάρα Κέιν στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης – Σε σκηνοθεσία Δημήτρη Καραντζά (Video)