Οι αντιδράσεις που προκάλεσε η ομιλία του Αλέξη Τσίπρα στο «Παλλάς» και κυρίως η επίθεση του στα κόμματα της αντιπολίτευσης, έχουν φέρει αρκετά χαμόγελα στα κυβερνητικά στελέχη για το τι μέλλει γενέσθαι το επόμενο διάστημα.

Η ΝΔ, όπως λένε, μπαίνει στο επόμενο εκλογικό κύκλο με ένα καθαρό στρατηγικό πλεονέκτημα: Απέναντί της δεν έχει έναν ενιαίο, πειστικό αντίπαλο, αλλά μια διασπασμένη και σε κρίση ταυτότητας κεντροαριστερά. Όσο η κυβέρνηση, παρά τη φθορά, παραμένει ο μοναδικός συγκροτημένος πόλος εξουσίας, οι μάχες στον αντίπαλο χώρο γίνονται στην πραγματικότητα για τη δεύτερη θέση – και όχι για την κυβερνητική εναλλαγή. Αυτό είναι το πραγματικό πολιτικό περιβάλλον μέσα στο οποίο επανεμφανίστηκε ο Αλέξης Τσίπρας.

Ο Τσίπρας δεν κρύβει ότι σχεδιάζει μακράς πνοής επιστροφή. Η στόχευσή του δεν περιορίζεται στις εκλογές του 2027. Βλέπει την επόμενη δεκαετία, με ορίζοντα μια νέα διεκδίκηση της πρωθυπουργίας γύρω στο 2031. Για να το πετύχει, χρειάζεται δύο κρίσιμα ενδιάμεσα βήματα: πρώτον, να ξαναπάρει τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης· δεύτερον, να εμφανιστεί ως ο κεντρικός εκφραστής της κεντροαριστεράς, στήνοντας γύρω του ένα νέο σχήμα που θα υπερβαίνει τα όρια του παλιού κόμματός του.

Εκεί όμως συναντά το ΠΑΣΟΚ – και το κενό του. Ο Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος, σε χθεσινή του συνέντευξη, το είπε ωμά: η επιστροφή Τσίπρα πατά πάνω στην αδυναμία του ΠΑΣΟΚ. Αν το κόμμα βρισκόταν σε διψήφια, σταθερά ενισχυμένη θέση, ο πρώην πρωθυπουργός θα έμενε στο ράφι των βιβλιοπαρουσιάσεων.

Την άποψη Κωνσταντινόπουλου αποδέχονται και πολλά γαλάζια στελέχη εκτιμώντας ότι η αδυναμία του ΠΑΣΟΚ να ξεκολλήσει τη βελόνα των δημοσκοπήσεων ανοίγει το χώρο για ένα νέο εγχείρημα Τσίπρα που διεκδικεί τον ρόλο του βασικού παίκτη στον προοδευτικό χώρο.

Βασικός εχθρός ο… Τσίπρας

Μάλιστα, όπως λένε τα κυβερνητικά στελέχη, το επόμενο διάστημα ο βασικός εχθρός του ΠΑΣΟΚ δεν είναι η Νέα Δημοκρατία αλλά ο Αλέξης Τσίπρας. Το ΠΑΣΟΚ θα πρέπει – εκτιμούν- να διασφαλίσει για τον εαυτό του ότι θα παραμείνει στην δεύτερη θέση προκειμένου στη συνέχεια να μπορεί να απειλήσει την Νέα Δημοκρατία για να της αφαιρέσει την πρωτιά. Αυτό όμως προϋποθέτει κινήσεις κοινούς στόχους και σύμπνοια των κορυφαίων στελεχών.

Μέσα σε αυτή την ασάφεια, ο Τσίπρας χτίζει πάνω στη σύγχυση. Μιλά για νέα παράταξη, για υπερβάσεις, για διεύρυνση. Η εμπειρία όμως των «ανεμομαζωμάτων» της προηγούμενης δεκαετίας είναι ακόμη νωπή – και στο εσωτερικό της κεντροαριστεράς και στην κοινωνία.

Σε αυτό το σκηνικό, η Νέα Δημοκρατία κερδίζει κάτι πολύ πιο σημαντικό από μερικές μονάδες σε μια δημοσκόπηση: κερδίζει χρόνο. Όσο οι αντίπαλοι τσακώνονται για το ποιος θα ηγηθεί της «προοδευτικής παράταξης» και το ποιος θα βρεθεί στη δεύτερη θέση, η κυβέρνηση μπορεί να εμφανίζεται ως η μόνη δύναμη σταθερότητας και διακυβέρνησης, να κεντράρει στον μετριοπαθή ψηφοφόρο και να χτίζει αφήγημα τρίτης συνεχόμενης νίκης.

Καμία αμφισβήτηση της γαλάζιας κυριαρχίας λόγω… εμφυλίου

Το προνόμιο αυτό δεν είναι δεδομένο, αλλά είναι υπαρκτό. Μια κεντροαριστερά που δεν ενώνεται, δεν ιεραρχεί στόχους και δεν συμφωνεί ούτε στο «ποιον θέλει για αρχηγό» ούτε στο «τι ακριβώς προτείνει ως εναλλακτικό σχέδιο», δεν μπορεί να αμφισβητήσει ουσιαστικά την πρωτοκαθεδρία της ΝΔ. Ο Τσίπρας επιδιώκει να εκμεταλλευτεί αυτή την αδυναμία για να ξαναγίνει κεντρικός παίκτης. Το ΠΑΣΟΚ παλεύει να αποδείξει ότι παραμένει το θεσμικό, σοσιαλδημοκρατικό αντίβαρο. Και στο μεταξύ, η κυβέρνηση βλέπει απέναντι της όχι έναν αντίπαλο, αλλά έναν χώρο σε μόνιμη φάση αναδιοργάνωσης ή αποδιοργάνωσης.

Αν κάτι φαίνεται σήμερα, είναι ότι οι σχεδιασμοί Τσίπρα και η στασιμότητα του ΠΑΣΟΚ συγκρούονται μεταξύ τους πολύ πιο έντονα απ’ ό,τι συγκρούονται με τη Νέα Δημοκρατία. Όσο αυτό δεν αλλάζει, το πιο ρεαλιστικό σενάριο είναι οι επόμενες εκλογές να κριθούν ξανά στην «άνεση» της πρωτιάς για τη ΝΔ και στη «σφαγή» για τη δεύτερη θέση στην κεντροαριστερά. Δηλαδή, μια τρίτη συνεχόμενη νίκη της κυβέρνησης, σε ένα τοπίο όπου ο προοδευτικός χώρος θα εξακολουθεί να ψάχνει όχι μόνο ποιος θα τον εκπροσωπήσει, αλλά και τι ακριβώς θέλει να γίνει όταν… μεγαλώσει.

Διαβάστε επίσης:

Σφοδρή κόντρα Ζωής – Λαμπρόπουλου για τα αγροτικά μπλόκα: «Εγώ δεν δέρνω κανέναν» – «Δεν υπήρξε αστυνομική βία»

Ανδρουλάκης: «Η ΝΔ θέλει ψεκασμένο αντίπαλο, ο Τσίπρας έχει φιλοδοξία αυτοδικαίωσης»

Νέα Δημοκρατία για Τσίπρα: Απαξίωση και «πυρ ομαδόν» η στρατηγική μετά την παρουσίαση της «Ιθάκης»