Το τελευταίο δίμηνο του έτους αποδεικνύεται για άλλη μια φορά το πιο ασφυκτικό οικονομικά διάστημα για τα ελληνικά νοικοκυριά. Οι φορολογικές υποχρεώσεις συσσωρεύονται, οι προθεσμίες τρέχουν χωρίς ανάσα, ενώ η ακρίβεια έχει ήδη αποψιλώσει σημαντικό μέρος του διαθέσιμου εισοδήματος. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, τα φορολογικά έσοδα Νοεμβρίου – Δεκεμβρίου αναμένεται να ξεπεράσουν τα 12 δισ. ευρώ, ποσό που αντικατοπτρίζει όχι μόνο την ένταση της φορολογικής επιβάρυνσης αλλά και την πραγματικότητα ότι ο Έλληνας πληρώνει πια «φόρο στην καθημερινότητα» – όχι μόνο στο εκκαθαριστικό του.

Την ίδια ώρα οι επιχειρήσεις στην Ελλάδα ετοιμάζονται να έρθουν αντιμέτωπες με σειρά φορολογικών υποχρεώσεων: φόρους εισοδήματος, δηλώσεις, προκαταβολές, ΕΝΦΙΑ ή δημοτικά τέλη, καύσιμα και ενέργεια έως έμμεσους φόρους στην κατανάλωση. Για πολλούς, η πίεση θα είναι ιδιαίτερα μεγάλη – και η «τελική εκκαθάριση» το 2025 μπορεί να αποδειχθεί δραματική για τον προϋπολογισμό τους.

Ο χείμαρρος των υποχρεώσεων

• Το διάστημα έως το τέλος του έτους συγκεντρώνει τις περισσότερες ταυτόχρονες υποχρεώσεις, με το βάρος να κατανέμεται ως εξής:

● ΕΝΦΙΑ: Χιλιάδες ιδιοκτήτες καλούνται να πληρώσουν τις τελευταίες δόσεις του ΕΝΦΙΑ, σε μια χρονιά όπου οι αντικειμενικές αξίες πολλών περιοχών έχουν αυξηθεί, «τραβώντας» και τον φόρο προς τα πάνω. Στις περιοχές όπου οι αυξήσεις των αντικειμενικών ήταν έντονες τα τελευταία δύο χρόνια τα νοικοκυριά καταβάλλουν συνολικά από 50 έως και 300 ευρώ παραπάνω σε σχέση με το 2022-2023.

● Φόρος εισοδήματος: Παραμένει ως μία από τις πιο επώδυνες δόσεις, καθώς συμπίπτει με όλες τις άλλες υποχρεώσεις. Οι μισθωτοί και συνταξιούχοι πληρώνουν συνήθως χαμηλότερα ποσά, αλλά για τους επαγγελματίες η επιβάρυνση παραμένει βαριά, ειδικά με την προσαύξηση των τεκμηρίων και τις αλλαγές στην προκαταβολή φόρου.

● Τέλη κυκλοφορίας: Για πάνω από 5,5 εκατ. ιδιοκτήτες οχημάτων τα τέλη κυκλοφορίας αποτελούν ένα «τσεκούρι» που πρέπει να πληρωθεί εφάπαξ. Τα ποσά ξεκινούν από περίπου 80 ευρώ και φτάνουν σε πολλές περιπτώσεις τα 1.000 ευρώ, ανάλογα με τους ρύπους και την ηλικία του οχήματος.

● Ρυθμίσεις και ληξιπρόθεσμες οφειλές: Πάνω από 4,5 εκατομμύρια πολίτες βρίσκονται σε κάποια ρύθμιση προς την ΑΑΔΕ. Κάθε μήνας κλείνει με εκατοντάδες χιλιάδες πληρωμές. Αν δεν γίνουν εγκαίρως, οι ρυθμίσεις «σπάνε», οδηγώντας σε επιπλέον επιβαρύνσεις και προσαυξήσεις.

● ΕΝΦΙΑ σε επαγγελματικά ακίνητα, προκαταβολές φόρων, ΦΠΑ επαγγελματιών: Χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις καταβάλλουν ταυτόχρονα ΦΠΑ, δόσεις φόρου εισοδήματος και ΕΝΦΙΑ επαγγελματικής στέγης – ένα εκρηκτικό μείγμα σε μια περίοδο χαμηλής ρευστότητας.

• Άμεσοι και έμμεσοι φόροι: Η ακρίβεια μεταφράζεται σε υψηλό κόστος διαβίωσης – ο βασικός μισθός ή το μέσο εισόδημα απορροφάται από τα τρέχοντα έξοδα πριν καν μείνει κάτι για φόρους, π.χ. από την κατανάλωση, τα καύσιμα θέρμανσης, την ενέργεια κ.λπ. Η αγορά αγαθών και υπηρεσιών έως το τέλος του έτους, ειδικά με την εορταστική ζήτηση, φέρνει μαζί της ΦΠΑ και ειδικούς φόρους, που προσθέτουν επιβάρυνση στον οικογενειακό προϋπολογισμό. Άλλωστε η Ελλάδα εξακολουθεί να έχει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά έμμεσης φορολόγησης στην Ε.Ε. Οι πολίτες το διαπιστώνουν καθημερινά, όχι στην εφορία, αλλά… στο σούπερ μάρκετ.

Το 80% των φορολογικών εσόδων των τελευταίων μηνών προέρχεται από έμμεσους φόρους, κυρίως ΦΠΑ και ειδικούς φόρους κατανάλωσης (καύσιμα, καπνικά, ενέργεια). Αυτό σημαίνει ότι:

– Ο φτωχότερος πληρώνει αναλογικά πολύ περισσότερο από τον πλούσιο.

– Η φορολογία πλήττει κυρίως την κατανάλωση, το κράτος εισπράττει περισσότερο από την ακρίβεια παρά από την ανάπτυξη.

Με απλά λόγια, ο πολίτης δεν πληρώνει φόρο μόνο όταν κάνει δήλωση. Τον πληρώνει κάθε φορά που βάζει βενζίνη, πληρώνει λογαριασμό ρεύματος ή αγοράζει κρέας, γάλα, ψωμί.

• Η ακρίβεια ως «κρυφός φόρος»: Οι ανατιμήσεις των τελευταίων δύο χρόνων έχουν λειτουργήσει σαν παράλληλη φορολογία. Σε σχέση με το 2020 τα τρόφιμα είναι 40% ακριβότερα, η ενέργεια παραμένει αυξημένη κατά 25-30%, οι υπηρεσίες έχουν ακριβύνει μεσοσταθμικά 20%, το ενοίκιο στις μεγάλες πόλεις έχει αυξηθεί 45-60%.

Έτσι, ένα νοικοκυριό που το 2019 είχε εισόδημα 1.200 ευρώ τον μήνα χρειάζεται σήμερα τουλάχιστον 1.700 ευρώ για τα ίδια έξοδα. Η διαφορά αυτή – περίπου 500 ευρώ μηνιαίως – λειτουργεί σαν ένας νέος, αόρατος φόρος, που εξανεμίζει την αγοραστική δύναμη πριν ακόμα αρχίσουν οι τυπικές φορολογικές πληρωμές.

Η προοπτική της επόμενης διετίας

• Πόσα χάνει το μέσο νοικοκυριό έως το τέλος του έτους: Με βάση όλες τις υποχρεώσεις και την ακρίβεια, ένα τυπικό σπίτι με ένα Ι.Χ. και ένα μικρό ακίνητο χάνει στο τελευταίο δίμηνο:

– 300-600 ευρώ σε ΕΝΦΙΑ (ανάλογα την περιοχή).

– 200-900 ευρώ σε φόρο εισοδήματος.

– 130-250 ευρώ σε τέλη κυκλοφορίας.

– 50-150 ευρώ από ρυθμίσεις και τρέχουσες οφειλές.

– 150-350 ευρώ από αυξημένους λογαριασμούς ενέργειας και καθημερινά έξοδα λόγω ακρίβειας.

Συνολικά: 830 έως 2.250 ευρώ μέσα σε 60 ημέρες. Για τα φτωχότερα νοικοκυριά, αυτά τα ποσά αντιστοιχούν σε έναν ολόκληρο μισθό.

• Ποιοι πιέζονται περισσότερο – τα τρία «στρώματα» της κρίσης: Η εικόνα είναι ξεκάθαρη…

– Νοικοκυριά με εισόδημα 700-1.200 ευρώ: Δεν μπορούν να καλύψουν βασικές ανάγκες χωρίς επιδόματα. Η φορολογία τα πλήττει κυρίως μέσω ΦΠΑ.

– Νοικοκυριά 1.200-2.000 ευρώ: Είναι οι μεγαλύτεροι «χαμένοι» – δεν δικαιούνται επιδόματα, αλλά το κόστος ζωής έχει εκτοξευτεί.

– Μικρομεσαίοι επαγγελματίες: Αντιμετωπίζουν ταυτόχρονα χρέη, μειωμένη κατανάλωση και υψηλή φορολογία. Πολλοί ζουν με καθαρό εισόδημα χαμηλότερο από μισθωτούς.

• Το 2025 και το 2026 δεν θα είναι ευκολότερα: Το ΓΛΚ προβλέπει ότι η αύξηση φορολογικών εσόδων θα συνεχιστεί, οδηγώντας πολλούς οικονομολόγους στο συμπέρασμα ότι η επόμενη διετία θα έχει υψηλότερα έσοδα από ΦΠΑ, αύξηση των έμμεσων φόρων σε ενέργεια και καύσιμα, μικρή ανακούφιση σε άμεσους φόρους, αλλά όχι ουσιαστική, συνέχιση της συμπίεσης της μεσαίας τάξης.

Οι πολίτες λοιπόν μπαίνουν στο νέο έτος με τη γνώση ότι το φορολογικό βάρος δεν θα μειωθεί – απλώς αλλάζει μορφή.

• Τελικό συμπέρασμα: Η Ελλάδα έχει καταφέρει να αυξήσει εντυπωσιακά τα φορολογικά της έσοδα, αλλά αυτό έχει γίνει κυρίως μέσα από την υπερφορολόγηση της καθημερινότητας. Ο πολίτης αισθάνεται ότι πληρώνει περισσότερο χωρίς να παίρνει πίσω αντίστοιχα οφέλη σε υπηρεσίες και εισόδημα. Το τελευταίο δίμηνο του έτους επιβεβαιώνει για μία ακόμη φορά αυτή την πραγματικότητα: σε μια περίοδο όπου η ακρίβεια ήδη εξαντλεί το εισόδημα, το κράτος ζητά επιπλέον 12 δισ. ευρώ. Για εκατομμύρια νοικοκυριά, αυτό μεταφράζεται σε μια αναπόφευκτη διαπίστωση: η τσέπη αδειάζει πολύ πριν φτάσουν τα Χριστούγεννα – και πολύ πριν έρθει το νέο εκκαθαριστικό.

Διαβάστε επίσης:

Στα μπλόκα το ΠΑΣΟΚ – Η αξιωματική αντιπολίτευσης… ψαρεύει στη «γαλάζια» δεξαμενή

Κρίσιμο σταυροδρόμι για την Ουκρανία – Τελεσίγραφο Τραμπ στον Ζελένσκι

ΚΚΕ: Στήριξη, χωρίς αστερίσκους, σε αγρότες και μπλόκα