Από τις ιδιαίτερες στιγμές της ελληνικής τηλεόρασης αποτελεί η μεταφορά του μυθιστορήματος «Βαρδιάνος στα σπόρκα» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη στη μικρή οθόνη από την ΕΡΤ1.

Σε σχήμα μικρής φόρμας- η ιστορία ολοκληρώνεται σε μόλις τέσσερα επεισόδια- ο Μανούσος Μανουσάκης ανέλαβε να (επι) κοινωνήσει το βιβλίο του σημαντικού Έλληνα λογοτέχνη.

Οι διάλογοι είναι προσαρμοσμένοι στα σημερινά δεδομένα και η γλωσσική ιδιαιτερότητα του Παπαδιαμάντη, για την οποία είχε τεθεί στο μικροσκόπιο, αν υπάρχει στη σειρά έστω και σε επίπεδο μνείας με έναν τρόπο, δεν γίνεται αντιληπτή.

Προφανώς και ο δημιουργός της σειράς δεν είναι υποχρεωμένος να μπει σε αυτή τη διαδικασία. Ίσως «πινελιές» από το γλωσσικό ιδίωμα θα μπορούσε να έχει στο υλικό που μέχρι τώρα έδειξε η κρατική ΕΡΤ1.

Το άλλο στοιχείο εξαιτίας του οποίου είχε απασχολήσει, ο τρόπος με τον οποίο εξέφρασε την εθνική- λαϊκή ψυχή, αποτελεί πρώτης τάξης μαγιά για τον σκηνοθέτη να δημιουργήσει.

Ο Μανουσάκης μεταφέρει το πνεύμα του «αγίου των ελληνικών γραμμάτων», όπως έχουν χαρακτηρίσει τον Παπαδιαμάντη, από τις σελίδες του βιβλίου στην τηλεόραση.

Το θέμα του «συνομιλεί» με αυτό που ζούμε τα σχεδόν τελευταία δύο χρόνια. Τότε ήταν πανδημία χολέρας (1865). Τώρα έχουμε πανδημία κορονοϊού. Μια κοινωνία ανάστατη, σε πανικό. Ο θάνατος δίπλα. Σε απόσταση αναπνοής.

Το «Βαρδιάνος στα σπόρκα», ίσως έδωσε αφορμές για παραλληλισμούς και πιθανόν συγκρίσεις με το εμβληματικό «Νησί» της Βικτόρια Χίσλοπ. Ατυχείς σε κάθε περίπτωση, αν έγιναν. Εντελώς διαφορετικά.

Η σειρά λες και είναι τρένο πάνω σε ράγιες. «Πατάει» στο βιβλίο. Πώς άλλωστε; Μα το ίδιο το μυθιστόρημα δεν αναδίδει οσμή θανάτου. Δεν έχει βαριά ατμόσφαιρα, αν και το πέπλο του φόβου του θανάτου, είναι έτσι κι αλλιώς βαρύ.

Η σκέψη του συγγραφέα είναι εύθυμη. Σα να θέλει να ξορκίσει το «κακό». Πλάι σε μία στενάχωρη εικόνα έχει μία εκ διαμέτρου αντίθετη. Και αυτό υπηρετείται από την τηλεοπτική μεταφορά.

Όμως η ένταση, η αγωνία των ανθρώπων των οποίων οι ζωές επηρεάζονται σε μεγάλο ή μικρότερο βαθμό, με τρόπο δοσμένες στις σκηνές, είναι εκεί.

Εκεί είναι ο ψυχισμός των κατοίκων της Σκιάθου, όπως τον ήθελε ο συγγραφέας στο μυθιστόρημα, οι σχέσεις τους, οι κοινωνικές διαστρωματώσεις και οι συσχετισμοί, τα δεικτικά σχόλια του συγγραφέα για συνδιαλλαγές ανάμεσα σε προύχοντες και κρατικούς εκπροσώπους, αυτό που στις μέρες είναι γνωστό ως διαπλοκή.

Η σειρά δείχνει φροντίδα στην παραγωγή της. Ψάξιμο και παίδεμα. Στην επιλογή των ηθοποιών, ακόμα και των βοηθητικών, στις τοποθεσίες γυρισμάτων ώστε να θυμίζουν Σκιάθο του Παπαδιαμάντη- δεν είναι κι εύκολο- στα «σπόρκα», στα επιχόλερα σκαριά της εποχής με και όχι μόνον σε αυτά. Τα σκηνικά, τα γενικά πλάνα, τα ρούχα, τα αξεσουάρ, στο ίδιο πλαίσιο.

Η Σκεύω της Ρένιας Λουιζίδου από χώμα και νερό. Σε ανάλογο επίπεδο και οι ερμηνείες και άλλων ηθοποιών, αξιόλογων όπως οι Τάκης Βαμβακίδης, Πέτρος Ξεκούκης, Παύλος Κουρτίδης κ.ά.

Όμως υπάρχουν ερμηνείες, σε ότι πρόβαλε η ΕΡΤ έως τώρα, που υστερούσαν. Σα να γίνονταν διεκπεραιωτικά. Με μούδιασμα. Υπήρχαν σκηνές φλατ, σκηνές που ήθελαν καλύτερο «δέσιμο» με το πριν και το μετά για να μην μοιάζουν παράταιρες. Οι μικρές αυτές αστοχίες, μετρίαζαν την ατμοσφαιρική ένταση της σειράς. Ίσως και να οφείλεται στην «καθαρή» προβαλλόμενη εικόνα.

Ο «Βαρδιάνος στα σπόρκα» πάντως αξίζει προσοχής όχι απλώς παρακολούθησης. Είναι μια έντιμη πρόταση που «μετρά» τον τηλεθεατή.

Διαβάστε επίσης:

Άγριες Μέλισσες: Δύσκολες ώρες για την Ελένη

Παραπολιτικά FM: Αβεβαιότητα και για την εκπομπή Μπογδάνου μετά τη διαγραφή του

ΑΝΤ1: Τα χαμηλά νούμερα στην πρωινή ζώνη σήμαναν συναγερμό – Οι αλλαγές που σκέφτονται