«Είναι θλιβερό να ακούς τη δέσμευση κοινών πόρων για να χτιστούν τείχη. Ζούμε στην εποχή των συρματοπλεγμάτων. Δεν βελτιώνουν τη συμβίωση υψώνοντας φράχτες. Είναι εύκολο να παρασύρει κάνεις τη κοινή γνώμη σπέρνοντας τον φόβο για τον άλλο. Πρέπει να ξεπεράσουμε την γκετοποίηση και προχωρήσουμε στην ένταξη».

Μετά από αυτό το απόσπασμα από την ομιλία του Πάπα Φραγκίσκου στη δομή του Καρά-Τεπέ της Λέσβου, θα μπορούσε να δει κανείς αλλιώς τα ενθουσιώδη και χωρίς καμία ενσυναίσθηση πρόσωπα των κ. Σχοινά και Μηταράκη που πριν λίγες μέρες στη Χίο εγκαινιάζοντας τη νέα κλειστή υπερδομή ανθρώπινων ψυχών στο νησί.

Είπε, επίσης, ο Πάπας, σαν να απαντούσε σε αυτά τα βλέμματα, πως ο ίδιος είναι «δίπλα στους κατατρεγμένους», πως «όποιος τους φοβάται είναι γιατί δεν τους έχει κοιτάξει στα μάτια, γιατί δεν έχει δει τα παιδιά τους», ενώ κάλεσε τον κάθε άνθρωπο να υπερβεί «την κυνική αδιαφορία που με βελούδινα γάντια καταδικάζει σε θάνατο όποιον βρίσκεται στο περιθώριο».

Και δυστυχώς η Ελλάδα, η χώρα που πριν από 6 χρόνια έδειχνε σε όλον τον κόσμο τι σημαίνει αλληλεγγύη, σήμερα βρίσκεται στη συντηρητική πρωτοπορία της Ευρώπης κάνοντας τον κροκόδειλο και τον δεσμοφύλακα της Ευρώπης με εκατοντάδες καταγγελίες για επαναπροωθήσεις και «εξαφανίσεις», με κλειστές δομές φυλακές στο ρόλο της ασπίδας και σε πλήρη ταύτιση με τις χώρες του Βίσεγκραντ αφού αντί να ζητάει, με όλα της τα όπλα, υποχρεωτικό επιμερισμό των προσφύγων σε όλα τα κράτη-μέλη, υπογράφει επιστολές μαζί τους για να αφεθούν ελεύθερες οι παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου και να νομιμοποιηθούν οι «απαγορεύσεις διέλευσης» (το newspeak για τα Push-backs) χωρίς δικλείδες.

Βέβαια δεν μπορεί να κατηγορήσει κανείς τη Νέα Δημοκρατία για διγλωσσία, ή για αλλαγή θέσεων. Ήδη από το 2015 είχε φροντίσει να δηλητηριάσει τις τοπικές κοινωνίες, κυρίως των νησιών –αλλά όχι μόνο- με ξενοφοβία και μισαλλοδοξία. Δημιούργησε, αργά αλλά σταθερά, έναν κοινωνικό αυτοματισμό και το 2019 είχε ήδη καλλιεργήσει το έδαφος ώστε να μπορεί να εφαρμόσει την απάνθρωπη και αδιέξοδη πολιτική της.

Κάπως έτσι φτάσαμε να θεωρείται κανονικότητα το να αντικατασταθούν οι ανοικτές δομές των κέντρων υποδοχής και ταυτοποίησης με κλειστές. Και μάλιστα μέσα σε κάθε κλειστή δομή, παρά τις αντιρρήσεις των επίσημων θεσμών της πολιτείας, να υπάρχει από ένα κέντρο κράτησης. Δηλαδή μια φυλακή μέσα στη φυλακή, που ψαλιδίζει κάθε έννοια δικαιώματος και μπορεί κάποιος να βγει με ειδική άδεια, σαν το εξοδόχαρτο που παίρνουν οι φαντάροι μετά από ειδική και αιτιολογημένη άδεια…

Η Διεθνής Αμνηστία, μάλιστα, έστειλε κλιμάκιο στη Σάμο. Η πρώτη αποτύπωση της εικόνας που αντίκρισαν ταυτίζεται με αυτή που έχει όποιος ασχολείται στοιχειωδώς με το προσφυγικό. Έχει σταματήσει η διανομή φαγητού, ακόμα και νερού, σε όσους έχουν απορριφθεί σε πρώτο βαθμό, όταν ένας στους τέσσερις βρίσκεται σε περιορισμό και δεν μπορεί να βγει καν από τη δομή. Οι μαρτυρίες όσων μίλησαν στους ανθρώπους της Αμνηστίας είναι σαφείς: Οι συνθήκες είναι καλύτερες από το ΚΥΤ που υπήρχε στο Βαθύ αλλά δεν είναι ελεύθεροι. Έχουν εγκλωβιστεί, δεν μπορούν να πάνε ούτε μπρος ούτε πίσω.

Οι φράχτες, οι φυλακές και η στοχοποίηση, εκτός από το ότι θυμίζουν άλλες εποχές δεν μπορούν να είναι λύση σε ένα ζήτημα ανθρωπιστικό, δυναμικό που δεν θα σταματήσει τα επόμενα χρόνια και απαιτεί μακροπρόθεσμες και συλλογικές λύσεις με καταπολέμηση των αιτίων που το δημιουργούν και νόμιμες ασφαλείς διόδους για τους πρόσφυγες στη βάση του Συμφώνου του Μαρακές του ΟΗΕ. Και σίγουρα δεν μπορούν να είναι αυτή η πολιτική που οραματίζεται η Ελλάδα και η Ευρώπη με τις αξίες και τις αρχές που ιστορικά αντιπροσωπεύουν, με την επίκληση ενός «ευρωπαϊκού τρόπου ζωής» που σε τίποτα δεν έχει σχέση με αυτό που οδήγησε σε κοινωνίες συνοχής και ευημερίας τις προηγούμενες δεκαετίες. Τα οχυρά και οι περίκλειστες κοινωνίες δεν βοηθούν αλλά επιδεινώνουν την κατάσταση. Και αυτό πρέπει να το αντιληφθούμε, πρώτοι απ’ όλους, οι πολίτες, γιατί δεν αργεί η ώρα που η καταπάτηση θα χτυπήσει και τη δική μας την πόρτα.

Η απάντηση στην όποια εργαλειοποίηση επιχειρεί η Τουρκία ή άλλες χώρες δεν μπορεί να είναι «οφθαλμός αντί οφθαλμού» και μάλιστα κάνοντας μπαλάκι ανθρώπους γιατί όπως είπε και ο Ποντίφικας «Όλα δείχνουν μια τρομερή φυγοδικία σε ό,τι αφορά τις μεταναστεύσεις. Και όμως εδώ πρόκειται για ανθρώπους, για ανθρώπινες ζωές! Εδώ πρόκειται για το μέλλον όλων, που θα είναι γαλήνιο μόνο εάν ενταχθεί. Μόνο εάν συμφιλιωθεί με τους πιο αδύναμους το μέλλον θα είναι αίσιο. Διότι όταν απωθούνται οι φτωχοί, απωθείται η ειρήνη».

*Ο Γιώργος Ψυχογιός είναι βουλευτής Κορινθίας και τομεάρχης Μεταναστευτικής Πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία

Διαβάστε επίσης:
Πρώτος γύρος, πρώτα συμπεράσματα!

Το ΚΙΝΑΛ έχει σφυγμό, αλλά χρωστάει πολλές απαντήσεις

Νέα Γερμανική κυβέρνηση: Φως «φανάρι» η κλιμάκωση της αντιλαϊκής επίθεσης