Το ζήτημα των Μαρμάρων του Παρθενώνα θα μπει σε μια νέα φάση καθώς η UNESCO πρότεινε να γίνει ένας διεξοδικός διάλογος μεταξύ Αθήνας και Λονδίνου, υπό την αιγίδα της.

Ανεξάρτητα του αποτελέσματος, αυτός ο διάλογος θα δώσει άλλη μια φορά την ευκαιρία στην Αθήνα να αντικρούσει τις αιτιάσεις των Άγγλων όσον αφορά τη νομιμότητα της κτήσης και της νομής των Μαρμάρων, από τον Λόρδο Έλγιν και από το Βρετανικό Μουσείο στη συνέχεια.

Ο λόρδος Έλγιν δεν είχε πάρει καμία άδεια για την αποκαθήλωση της ζωφόρου, αλλά βασίστηκε στην αδιαφορία και την αμάθεια των Τούρκων, αλλά και στην αγάπη τους για το «μπαξίσι». Έτσι, με μία αόριστη άδεια να «αποτυπώσει κάποιες μετώπες, και να συλλέξει κάποια κομμάτια που είχαν πέσει στη γη».

Το Βρετανικό Μουσείο δεν διαθέτει κάποιο φιρμάνι. Το μόνο που διαθέτει είναι μια μετάφραση στα ιταλικά, ενός γράμματος του Καϊμακάμ Πασά, ο οποίος έδινε άδεια στον Έλγιν να πάρει εκμαγεία από τα γλυπτά χωρίς όμως να προκαλέσει καμία ζημιά στο μνημείο.

Οι Βρετανοί ισχυρίζονται ότι υπάρχουν κι άλλα έγγραφα. Ωστόσο ο Ιρανός ερευνητής Σαριάν Παναχί, ένας από τους ελάχιστους ερευνητές που έχει τις γνώσεις να διαβάζει την παλιά Οθωμανική Τουρκική γλώσσα και μπορεί να ερευνά τα αρχεία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, υποστηρίζει ότι δεν υπάρχει κανένα επίσημο έγγραφο για αποκαθήλωση, κοπή και μεταφορά των Γλυπτών.

Τους ισχυρισμούς αυτούς συνυπογράφουν οι Τούρκοι ερευνητές Ζεϊνέπ Εγκέν και Ορχάν Σακίν, που μελετούν επί πολλά χρόνια τα οθωμανικά αρχεία στα οποία καταγράφονταν οι τίτλοι των φιρμανιών αλλά και το περιεχόμενο κάθε φιρμανιού. Σε επίσημη συνέντευξή τους στο Μουσείο της Ακρόπολης στις 18 Φεβρουαρίου του 2019, ανέφεραν κατηγορηματικά ότι δεν υπάρχει κανένα φιρμάνι για τα γλυπτά του Παρθενώνα.

Το φιρμάνι ήταν κορυφαίο επίσημο έγγραφο που απαιτούσε την υπογραφή του Σουλτάνου, και δεν μπορούσε να το υπογράψει κανένας πασάς. Το μόνο που υπάρχει, στα αρχεία, είναι μια άδεια για επίσκεψη.

Ο Λόρδος Βύρων πρώτος καταδίκασε την κλοπή

Ο Έλγιν, γνώριζε την αξία που θα είχαν αυτά τα γλυπτά για τους Άγγλους κλασικιστές, και προσδοκούσε μάλλον το κέρδος παρά τη διάσωση των αρχαίων. Ο λόρδος Έλγιν ήταν τυχερός που την εποχή εκείνη έλειπε από την Αθήνα ο λόρδος Βύρων, ο οποίος ήταν ικανός να τον καλέσει σε μονομαχία και να τον σταματήσει ακόμη και με το σπαθί του.

Παρόλα αυτά ο λόρδος Βύρων ήταν ο πρώτος που καταδίκασε την κλοπή, κι έγραψε το περίφημο ποίημα «Η Κατάρα της Αθηνάς» όπου έριχνε το ανάθεμα στον βάνδαλο και κλέφτη λόρδο Έλγιν.

Ο Έλγιν ήθελε να πουλήσει τα Γλυπτά για να βρει τα χρήματα να χτίσει ένα κάστρο για την αγαπημένη του γυναίκα στη Σκωτία. Τελικά η κατάρα της Αθηνάς έπιασε! Η γυναίκα του, εγκατέλειψε τον Έλγιν φεύγοντας με κάποιον επιστήθιο φίλο του, ο λόρδος Έλγιν καταστράφηκε οικονομικά, και τα Γλυπτά, όσα επέζησαν από το ναυάγιο και τη λάσπη των αποθηκών δίπλα στον Τάμεση, αγοράστηκαν σε μια εξευτελιστική τιμή από το Βρετανικό Μουσείο.

Ο Έλγιν δεν ήταν κάποιος πολύ μορφωμένος άνθρωπος, αλλά περισσότερο ένας άνθρωπος της δράσης, ένας τυχοδιώκτης. Οι νεαροί αριστοκράτες φοιτούσαν μεν στα πανεπιστήμια, αλλά δεν περνούσαν εξετάσεις, διότι δεν νοείτο κάποιος κοινωνικά κατώτερος καθηγητής να θέσει υπό κρίση και αμφισβήτηση τις γνώσεις ενός λόρδου.

Ο γιος του Έλγιν στο Πεκίνο

Την άποψη του Έλγιν για τα έργα τέχνης και τις αρχαιότητες την αντιλαμβανόμαστε και από τη συμπεριφορά των επιγόνων του. Ο γιος του Έλγιν, Τζέιμς Μπρους, 8ος λόρδος του Έλγιν, βρέθηκε στην Κίνα το 1855 ως ύπατος Αρμοστής με αποστολή να ανοίξει τις εμπορικές δραστηριότητες στην κινεζική χερσόνησο, ενώ το 1860 ήταν επικεφαλής των διεθνών δυνάμεων, τότε που ο στρατός των «8 Εθνών» επιστρατεύτηκε για να αντιμετωπίσει την οργισμένη επανάσταση των «Μπόξερς» των παραδοσιακών ορθόδοξων Κινέζων που αντιτιθέμενοι στο άνοιγμα της Κίνας στη Δύση, επιτέθηκαν στις ξένες διπλωματικές και ιεραποστολικές αποστολές και πρεσβείες του Πεκίνου, και πολιόρκησε το «Παλαιό Θερινό Παλάτι» του Κινέζου Αυτοκράτορα.

Όταν έληξε η πολιορκία, ο Έλγιν ηγήθηκε της καταστροφής και της λεηλασίας των αυτοκρατορικής περιουσίας. Έργα μοναδικής τέχνης κάηκαν, καταστράφηκαν, κλάπηκαν, και εξαφανίστηκαν. Επί τρεις μέρες οι Άγγλοι στρατιώτες λεηλατούσαν και πυρπολούσαν. Το μόνο που έμεινε πίσω ήταν ερείπια. Εκτός από τα ανεπανάληπτα έργα τέχνης, κλάπηκαν ακόμα και υφάσματα, υφαντά, χαλιά, έπιπλα, κεραμικά σπάνιας τέχνης, πολύτιμα χειροτεχνήματα, σπάνια βιβλία, γλυπτά και έργα της κινεζικής τέχνης.

Το πλιάτσικο ήταν τέτοιο που ακόμα πολλές εκατοντάδες βαρύτιμα χρυσά κοσμήματα κάηκαν και χάθηκαν στις φλόγες επειδή οι απαίδευτοι στρατιώτες τα πέρασαν για μπρούτζινα. Ακόμα και το πεκινουά σκυλί του Αυτοκράτορα κλάπηκε και βρέθηκε στην Αγγλία, καταλήγοντας στα ανάκτορα του Ουίνδσορ, ως δώρο για τη βασίλισσα Βικτόρια.

Τα πεκινουά επειδή μοιάζουν με μικρογραφία κινέζικου δράκου ήταν τα αγαπημένα σκυλιά της αυτοκρατορικής αυλής της Κίνας. Το σκυλάκι αυτό, ήταν το πρώτο πεκινουά που καταγράφηκε σε αγγλικό έδαφος. Μάλιστα η βασίλισσα Βικτόρια το αγάπησε πολύ και το ονόμασε «Lootie» (loot: λεία, λάφυρο).

Στις μέρες μας, η καταστροφή και η λεηλασία του «Παλαιού Θερινού Παλατιού», του Πεκίνου, από τον γιο του λόρδου Έλγιν, θεωρείται μια από τις μεγαλύτερες πολιτισμικές καταστροφές σε παγκόσμιο επίπεδο.

Όσο και να θέλουν οι Άγγλοι να χρυσώσουν το χάπι, υπάρχει μια επαναλαμβανόμενη εμπλοκή των λόρδων του Έλγιν σε θέματα πολιτισμικής ασέβειας, καταστροφής, λεηλασίας και υπεξαίρεσης. Γιατί όπως λέει και ο σοφός λαός: «Το μήλο κάτω απ’ τη μηλιά θα πέσει».

Διαβάστε επίσης

Φρανσουά Ολάντ: Βέρα στο δεξί στα 67 του – Παντρεύτηκε την ηθοποιό Ζυλί Γκαγιέ

Σοκ στην Κύπρο: 59χρονος περιέλουσε τρεις ανθρώπους με βενζίνη – Νεκρός ο δράστης και ένας 79χρονος, ενώ υπάρχουν και 2 τραυματίες (Photos)

Γυναικοκτονία στη Δράμα: Δύο φορές πυροβόλησε την 59χρονη ο σύζυγός της – Τι αναφέρει η ιατροδικαστική έκθεση