Ακολουθήστε το topontiki.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν.
28.09.2022
17:29
Nord Stream: Ποιος κερδίζει από το σαμποτάζ στους αγωγούς – Πώς μπορεί να έγινε
28.09.2022
17:29
Η υπόθεση του «σαμποτάζ» προκρίνεται για να εξηγηθούν οι θεαματικές διαρροές από τους αγωγούς αερίου Nord Stream, ενέργεια που θα αποτελούσε αναμφίβολα μια επιχείρηση περίπλοκη, αλλά διόλου πέραν της εμβέλειας ενός ικανού στρατού. Και τέτοιοι στρατοί είναι πολλοί στην περιοχή.
Το σενάριο των τυχαίων ταυτόχρονων βλαβών φαίνεται σήμερα να παραμερίζεται. Όμως η μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε παραμένει άγνωστη, όπως και ο υποτιθέμενος δράστης.
Μια ζώνη που επιτηρείται
Οι τρεις διαρροές, που έχουν εντοπισθεί από τη Δευτέρα, βρίσκονται στη Βαλτική θάλασσα, στα ανοικτά του νησιού Μπόρνχολμ της Δανίας, ανάμεσα στη νότια Σουηδία και την Πολωνία. Μια ζώνη η οποία βρίσκεται εδώ και δεκαετίες υπό επιτήρηση.
«Στο παρελθόν, η ΕΣΣΔ στάθμευε υποβρύχια κατασκόπους με ειδικές δυνατότητες στα θαλάσσια βάθη», υπενθυμίζει στο Twitter ο ανεξάρτητος στρατιωτικός αναλυτής Χ. Ι. Σάτον.
Έκτοτε οι χώρες της Βαλτικής πέρασαν στην πλευρά του ΝΑΤΟ. Όμως οι διαρροές σημειώθηκαν στα διεθνή ύδατα, όπου όλοι μπορούν να κυκλοφορούν.
«Σήμερα το ρωσικό πολεμικό ναυτικό διαθέτει το μεγαλύτερο στόλο υποβρυχίων κατασκόπων στον κόσμο. Έχουν τη βάση τους στην Αρκτική. Θα ήταν ικανά να προκαλέσουν ζημιά σε έναν αγωγό στη Βαλτική», διαβεβαιώνει ο Χ. Ι. Σάτον.
Ο ίδιος όμως θεωρεί το σενάριο αυτό «απίθανο».
Υποβρύχια τσέπης;
Η επιχείρηση απαιτεί επέμβαση σε βάθος 70 μέτρων. «Είναι κάτι μεγάλο. Η πρόκληση ζημιών σε δύο αγωγούς αερίου στο βυθό της θάλασσας είναι ένα σημαντικό γεγονός, συνεπώς είναι πιθανό ο δράστης να είναι ένα κράτος», σημειώνει ο Λάιον Χιρθ, καθηγητής στο Hertie School του Βερολίνου, βάζοντας έμμεσα στην άκρη το ενδεχόμενο μιας τρομοκρατικής ή εγκληματικής ενέργειας.
Όμως ένας ικανός στρατός ξέρει να το κάνει. Η ζώνη είναι «τέλεια προσαρμοσμένη για υποβρύχια τσέπης», εξηγεί στο Γαλλικό Πρακτορείο ένας υψηλόβαθμος γάλλος στρατιωτικός αξιωματούχος προσθέτοντας πως υπάρχει είτε η επιλογή της αποστολής στρατιωτικών δυτών για να τοποθετήσουν εκρηκτικά είτε αυτή της κινητής νάρκης ή του υποβρύχιου drone.
«Το drone φεύγει από ένα υποβρύχιο, το οποίο μπορεί να παραμείνει σε απόσταση ναυτικών μιλίων από το σημείο που είναι στόχος. Αφήνει το drone-νάρκη που μεταφέρει, το οποίο πλέει με ταχύτητα περίπου δέκα κόμβων, κοντά στο βυθό», εξηγεί. «Ο στόχος είναι σταθερός, οπότε το πράγμα δεν είναι πολύ περίπλοκο».
Αντιθέτως η επιλογή της τορπίλης, η οποία είναι περισσότερο χρήσιμη μάλλον σε κινητό στόχο, είναι σύμφωνα με τον ίδιο λιγότερο πιθανή.
Η έκρηξη «αντιστοιχούσε σε εκατοντάδες κιλά TNT», διευκρινίζει. Το νορβηγικό ινστιτούτο σεισμολογίας NORSAR, ειδικευμένο στον εντοποισμό σεισμών και πυρηνικών εκρήξεων, υπολογίζει τη δεύτερη έκρηξη στα 700 κιλά.
Επιχείρηση χωρίς ανάληψη ευθύνης
Οι κυβερνήσεις δείχνουν τη Μόσχα, η οποία από την πλευρά της δεν αποκλείει «καμιά υπόθεση» και θυμίζει πως το αέριο που διαρρέει από τους αγωγούς της ανήκει.
«Η θάλασσα της Βαλτικής είναι περιορισμένη και όχι πολύ βαθιά και σχεδόν κάθε κίνηση παρακολουθείται από τα παράκτια κράτη και τα πολεμικά πλοία τους», λέει ο Γιούλιαν Πάβλακ του πανεπιστημίου Χέλμουτ Σμιτ του Αμβούργου. «Πολεμικά πλοία και υποβρύχια είναι ικανά να αναπτύξουν εκεί στα κρυφά δύτες» καθώς και τηλεκατευθυνόμενα υποθαλάσσια οχήματα.
Όμως τίποτε δεν είναι αδύνατο για ένα στρατό εκπαιδευμένο στην τέχνη των μυστικών επιχειρήσεων.
«Αυτό αποκαλείται ειδική ναυτική επιχείρηση. Δεν είναι κάτι εύκολο, αλλά γίνεται», συνοψίζει η γαλλική στρατιωτική πηγή. «Αυτό που έγινε μοιάζει με κάτι καλά συντονισμένο και καλά προετοιμασμένο».
Θα χρειαστεί ίσως χρόνος για να προβάλει με αξιόπιστο τρόπο η αλήθεια. Ορισμένοι αναλυτές παρατηρούν σχετικά μ’ αυτό ότι η σύγχυση ωφελεί πολλούς από τους παράγοντες στην περιοχή.
Ο ρόλος των ΗΠΑ και οι υποσχέσεις Μπάιντεν
«Μένει να μάθουμε ποιος έχει την πατρότητα της επιχείρησης», προσθέτει αυτή η στρατιωτική πηγή. «Άλλες χώρες έχουν συμφέρον ο ‘σωλήνας’ να μην μπορέσει να λειτουργήσει ποτέ».
Εκ των πραγμάτων, οι αντίπαλοι του Nord Stream 2 είναι πολυάριθμοι εδώ και χρόνια, με πρώτες τις Ηνωμένες Πολιτείες. Στις 7 Φεβρουαρίου, λίγο πριν από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, ο αμερικανός πρέοδρος Τζο Μπάιντεν είχε αναφερθεί στο ενδεχόμενο «να του βάλει τέλος». Ερωτηθείς για τη μέθοδο που θα χρησιμοποιούσε για μια υποδομή που βρίσκεται υπό τον έλεγχο των γερμανών συμμάχων του, είχε απαντήσει: «σας το υπόσχομαι, θα είμαστε ικανοί να το κάνουμε». Εδώ και 24 ώρες, το σχετικό βίντεο κυκλοφορεί ευρύτατα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Θα μπορούσαν οι ΗΠΑ να σαμποτάρουν τους αγωγούς Nord Stream για να αφαιρέσουν το ισχυρό «διαπραγματευτικό χαρτί» του προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν στην Ευρώπη αυτόν τον χειμώνα;
Άλλωστε, ο Πολωνός πρόεδρος της αντιπροσωπείας ΕΕ-ΗΠΑ στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ο οποίος έχει στενές σχέσεις με τον Τζο Μπάιντεν, «ευχαρίστησε» νωρίτερα τις ΗΠΑ για την… επίθεση δολιοφθοράς στους αγωγούς φυσικού αερίου Nord Stream.
Ο πρώην υπουργός Άμυνας της Πολωνίας, Ράντεκ Σικόρσκι, απέδωσε στις Ηνωμένες Πολιτείες τη δολιοφθορά δύο αγωγών, του Nord Stream 1 και 2, που μεταφέρουν φυσικό αέριο από τη Ρωσία στη Γερμανία. «Σας ευχαριστώ, ΗΠΑ», έγραψε ο Σικόρσκι στο Twitter.
Οι ΗΠΑ αντιτίθενται εδώ και καιρό στην εξάρτηση του ΝΑΤΟ, ιδιαίτερα της Γερμανίας, από το ρωσικό, πρώην σοβιετικό, φυσικό αέριο. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, στην πραγματικότητα, χρησιμοποίησαν ελέγχους εξαγωγών για να μπλοκάρουν τον αρχικό αγωγό Yamal τη δεκαετία του 1980, πιστεύοντας ότι η απειλή μιας αποκοπής από τη Ρωσία θα άλλαζε τις πολιτικές αποφάσεις της Ευρώπης.
Το 2018, ο τότε πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ προειδοποίησε τους Ευρωπαίους στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ για το ενδεχόμενο ρωσικής διακοπής ενέργειας. Υπάρχει βίντεο που δείχνει τη γερμανική αντιπροσωπεία στην UNGA να αποδοκιμάζει τον Τραμπ. Η πραγματικότητα διέψευσε τους Γερμανούς, καθώς ήρθε η Ουκρανία και οι σοβαρές περικοπές στην παράδοση ρωσικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη.
Εάν υπήρχε ουσιαστικός φόβος στην Ουάσιγκτον ότι η Ευρώπη θα μπορούσε να διχαστεί απέναντι στην επιβολή κυρώσεων στη Ρωσία για τον πόλεμο της Ουκρανίας για να σωθεί από μια ενεργειακή κρίση αυτόν τον χειμώνα, τότε θα μπορούσε να υπάρχει λογική σε μια τέτοια κίνηση, αλλά και τεράστιοι πολιτικοί, στρατηγικοί κίνδυνοι και κίνδυνοι για την ασφάλεια.
Οι ΗΠΑ έχουν γίνει ένας σημαντικός ενεργειακός παίκτης που στέλνει LNG στην Ευρώπη σε συνεχώς αυξανόμενες ποσότητες. Η Ευρώπη χρησιμοποιεί υγροποιημένο φυσικό αέριο από τις ΗΠΑ για να συμβάλει στην πλήρωση των δεξαμενών αποθήκευσης για τον δύσκολο ερχόμενο χειμώνα.
Ποιος το έκανε και γιατί;
Οι επισκευές, όπως φαίνεται, θα απαιτήσουν χρόνο, ακόμη και αν δοθεί προτεραιότητα στον Nord Stream1, καθιστώντας απίθανο να μπορεί να επιστρέψει σε λειτουργία πριν από το χειμώνα, ακόμη και αν υπάρξει αλλαγή στην τρέχουσα πολιτική κατάσταση.
Οι πρώτες εικασίες ήταν ότι οι αγωγοί Nord Stream υπονομεύτηκαν σε μια προσπάθεια να επηρεαστεί ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία. Μια τέτοια επιχείρηση θα απαιτούσε τη δυνατότητα εντοπισμού των αγωγών και τοποθέτησης εκρηκτικών σε τρία διαφορετικά σημεία. Αν συνέβη κάτι τέτοιο, το ερώτημα είναι ποιος το έκανε και γιατί;
Οι αγωγοί Nord Stream βρίσκονται σε θαλάσσια βάθη που κυμαίνονται από 80 έως 110 μέτρα. Οι δύτες λειτουργούν συνήθως στα 6 μέτρα, επομένως θα χρειάζονταν υποβρύχια οχήματα για να τοποθετήσουν εκρηκτικά στον αγωγό ή να τον καταστρέψουν με άλλο τρόπο.
Χθες, Τρίτη, η Πολωνία, η Νορβηγία και η Δανία εγκαινίασαν ένα στρατηγικής σημασίας αγωγό αερίου ο οποίος θα επιτρέψει στους Πολωνούς και τους Ευρωπαίους να εξαρτώνται λιγότερο από τις παραδόσεις της Μόσχας. «Η εποχή της ρωσικής κυριαρχίας στον τομέα του αερίου τελειώνει», δήλωσε κατά τα εγκαίνια του αγωγού ο πολωνός πρωθυπουργός Ματέους Μοραβιέτσκι.
Σ’ αυτό το στάδιο, δύο πράγματα είναι βέβαια: κατ’ αρχάς, το γεγονός συνδέεται με τον πόλεμο στην Ουκρανία. «Η ναυτική διοίκηση του ΝΑΤΟ και τα συμμαχικά πολεμικά πλοία προετοιμάζονται για υβριδικές δράσεις, που περιλαμβάνουν σαμποτάζ κρίσιμης σημασίας υποδομών, στο περιθώριο του κύριου στόχου της συλλογικής άμυνας», διαβεβαιώνει ο Γιούλιαν Πάβλακ.
Στη συνέχεια, αυτό δημιουργεί επιπλέον αστάθεια στην ευρωπαϊκή οικονομία. «Είναι μια βίαιη υπενθύμιση του ευάλωτου χαρακτήρα της ενεργειακής υποδομής μας», εκτιμά ο Λάιον Χιρθ.
Ο ίδιος προκρίνει το ενδεχόμενο δράστης να είναι η Ρωσία. «Αν είναι αλήθεια, είναι αρκετά ανησυχητικό. Αυτό σημαίνει πως η Ρωσία (…) στέλνει το πιο ξεκάθαρο σήμα που μπορεί, πως δεν θα παραδίδει πλέον αέριο στο εγγύς μέλλον».
Όποιοι κι αν είναι, αυτοί που επιτέθηκαν στον Nord Stream κάνουν επίσης κατανοητό ότι θα μπορούσαν να πλήξουν και άλλες ενεργειακές υποδομές οι οποίες εξυπηρετούν μια Ευρώπη που διψά για αέριο και πετρέλαιο.
Το πρόβλημα στο αφήγημα ότι ευθύνεται η Ρωσία
Το πρόβλημα με αυτό το επιχείρημα είναι ότι η Ρωσία εάν κατέστρεφε τους δικούς της αγωγούς, θα έχανε όλη την ικανότητα μόχλευσης στην Ευρώπη . Τόσο ο Nord Stream 1 όσο και ο Nord Stream 2 ανήκουν σε κοινό έργο. Η Gazprom έχει 51% και τέσσερις δυτικούς εταίρους (Η PEGI/E.ON και η Wintershall Dea έχουν 15,5% η καθεμία, ενώ η γαλλική Engie και η ολλανδική Gasunie από 9% η καθεμία)
Η ίδια η Ουκρανία θα μπορούσε να είναι υποψήφια στην προσπάθεια να βλάψει οικονομικά τη Ρωσία, τώρα και στο μέλλον. Αλλά εάν συμβαίνει κάτι τέτοιο και διαπιστωθεί τελικά μία ενδεχόμενη «ενοχή» της Ουκρανίας, οι σχέσεις της με την Ευρώπη και το ΝΑΤΟ θα υποστούν τεράστια ζημιά.
Σχεδόν κάθε ευρωπαϊκή χώρα έχει την τεχνική ικανότητα να λειτουργεί υπεράκτια με τηλεχειριζόμενα οχήματα και μερικά από αυτά έχουν εξελίξει υποθαλάσσιες στρατιωτικές υπηρεσίες (όπως η επίλεκτη ομάδα ειδικών επιχειρήσεων του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ, Navy SEALS, οι οποίες μπορούν να επιτεθούν και να καταστρέψουν υποβρύχιους στόχους. Αλλά ποια ευρωπαϊκή χώρα θα ήθελε να το κάνει;
Θα ήταν πολύ επικίνδυνο για οποιοδήποτε ευρωπαϊκό κράτος να πραγματοποιήσει επιχείρηση δολιοφθοράς κατά των δύο αγωγών. Πρώτον, όπως οι Ρώσοι χρειάζονται το Nord Stream 1 και το Nord Stream 2 άθικτα για τους δικούς τους λόγους, οι Ευρωπαίοι τα χρειάζονται άθικτα για μελλοντικές παραδόσεις φυσικού αερίου. Επιπλέον, μια τέτοια κίνηση θα μπορούσε να θεωρηθεί από τη Ρωσία ως πράξη πολέμου.
Ωστόσο, υπάρχουν μερικές πιθανές εξαιρέσεις. Η Φινλανδία βρίσκεται σε μια σοβαρή διαμάχη με τη Ρωσία που ξεκίνησε με την απόφαση της Φινλανδίας να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ. Τον Μάιο, η Ρωσία διέκοψε τις προμήθειες φυσικού αερίου στη Φινλανδία και νωρίτερα η Ρωσία διέκοψε τις παραδόσεις ηλεκτρικής ενέργειας.
Αλλά είναι δύσκολο να καταλάβουμε γιατί η Φινλανδία θα μπορούσε να θεωρήσει τους αγωγούς Nord Stream ως στόχο για οποιαδήποτε αντίποινα. Η ίδια η Φινλανδία έχει επιβάλει εμπάργκο στον ρωσικό άνθρακα και πετρέλαιο.
H Ρωσία έχει επίσης μια πολύ τεταμένη σχέση με τα κράτη της Βαλτικής και οποιοδήποτε από αυτά θα μπορούσε να προβεί σε ενέργειες δολιοφθοράς κατά των αγωγών Nord Stream. Ωστόσο, το γεγονός ότι αυτό θα στερούσε από την Ευρώπη τις παραδόσεις φυσικού αερίου στο εγγύς μέλλον, αν υποθέταμε το τέλος των κυρώσεων, θα καθιστούσε μία πράξη σαμποτάζ απίθανη για οποιαδήποτε χώρα εξαρτάται από το ΝΑΤΟ για την ασφάλειά της.
Διαβάστε επίσης
Ιράν: Επιμένει η οργή στους δρόμους – Τουλάχιστον 76 νεκροί και 1.200 συλλήψεις (Videos)
ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ
ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΔΗΜΟΦΙΛΗ
Μάθε πρώτος για την επικαιρότητα με εγγραφή στο Newsletter.
Το topontiki.gr σέβεται όλες τις απόψεις, αλλά διατηρεί το δικαίωμά του να μην αναρτά υβριστικά σχόλια και διαφημίσεις. Οι χρήστες που παραβιάζουν τους κανόνες συμπεριφοράς θα αποκλείονται. Τα σχόλια απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των αναγνωστών.
