O πρώτος στίχος από τον περίφημο μονόλογο του «Ριχάρδου του 3ου» του Σαίξπηρ («τώρα είναι ο χειμώνας της δυσαρέσκειάς μας») μοιάζει να «στοιχειώνει» την κυβέρνηση, καθώς σταδιακά μπαίνουμε στον χειμώνα, οι θερμοκρασίες αρχίζουν να πέφτουν και ταυτόχρονα αρχίζει να ανεβαίνει το πολιτικό θερμόμετρο, εν μέσω μιας μακράς και σκληρής προεκλογικής περιόδου.

Για την κυβέρνηση το ιδανικό θα ήταν να ακολουθούσε ο επόμενος στίχος του μονολόγου: «έγινε λαμπρό καλοκαίρι χάρη στον ήλιο του Γιορκ». Ωστόσο, όπως όλα δείχνουν, καθώς διανύουμε το τελευταίο ετάπ της κυβερνητικής θητείας, η… καλοκαιρία μοιάζει να αργεί, τα προβλήματα συνεχίζουν να διογκώνονται και προς το παρόν λύση δεν φαίνεται στον ορίζοντα.

Αντιθέτως, όσο περνά ο καιρός τόσο γίνεται όλο και πιο εμφανές ότι οι πολλαπλές κρίσεις «δείχνουν τα δόντια τους», με την κυβέρνηση να προσπαθεί να εξαντλήσει κάθε περιθώριο, ώστε να μειωθούν οι συνέπειές τους, αλλά με τα δημοσιονομικά «όπλα» σταδιακά να μοιάζουν όλο και πιο ανίσχυρα και οι προσπάθειες ελέγχου της αγοράς όλο και πιο αναποτελεσματικές.

Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης το τελευταίο διάστημα μοιάζει να προσπαθεί να βάλει σε «πρώτο πλάνο» τα διλήμματα της επερχόμενης κάλπης προβάλλοντας από τη μία το έργο της κυβέρνησης και, από την άλλη, επαναφέροντας στο προσκήνιο με μεγάλη ένταση το διάστημα διακυβέρνησης της χώρας από τον ΣΥΡΙΖΑ και ιδίως το πρώτο εξάμηνο του 2015.

Πόλωση και… 2015

Σε μια χαρακτηριστική αποστροφή του λόγου του, από το Αίγιο, ο πρωθυπουργός είπε ότι «το δίλημμα είναι: θα συνεχίσουμε να πηγαίνουμε μπροστά ή θα γυρίσουμε πίσω; Θα συνεχίσουμε σε μία πορεία ανάπτυξης η οποία δημιουργεί θέσεις εργασίας, βελτιώνει το εισόδημα των πολιτών, προσελκύει επενδύσεις ή θα γυρίσουμε πίσω στις εποχές τις οποίες θέλουμε να ξεχάσουμε οριστικά: των δημοψηφισμάτων, των κλειστών τραπεζών, των συνταξιούχων οι οποίοι έκλαιγαν έξω από τα ΑΤΜ».

Ενώ στην ομιλία του στην Πάτρα εξαπέλυσε επίθεση κατά του ΣΥΡΙΖΑ για την κριτική στο «καλάθι του νοικοκυριού», λέγοντας ότι το μέτρο «προφανώς δεν αφορά τους “αριστερούς του χαβιαριού”, όπως τους αποκαλούν στη Γαλλία, ή τους “σοσιαλιστές της σαμπάνιας”, όπως τους λένε στη Γερμανία. Ενδιαφέρει, όμως, τον μέσο Έλληνα, που δυσκολεύεται να τα βγάλει πέρα αλλά βλέπει την πολιτεία να προσπαθεί να τον βοηθά με όλους τους δυνατούς τρόπους απέναντι σε ένα παγκόσμιο φαινόμενο».

«Με αυτούς, λοιπόν, και με το “καλάθι του νοικοκυριού” είμαστε εμείς. Και όσοι το σνομπάρουν και το απαξιώνουν, ας πάρουν το δικό τους ακριβό κουβαδάκι και ας πάνε να παίξουν αλλού», συμπλήρωσε, αν και η αλήθεια είναι ότι, παρά τις επικοινωνιακές προσπάθειες της κυβέρνησης, το μέτρο δεν μοιάζει να ενθουσιάζει τους πολίτες, αν τουλάχιστον πιστέψουμε τα ευρήματα των τελευταίων δημοσκοπήσεων.

Δεν πείθει το «καλάθι»

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τη μέτρηση της ALCO για τον τηλεοπτικό σταθμό Alpha, το 68% των ερωτηθέντων δηλώνει ότι δεν χρησιμοποιεί ή χρησιμοποιεί σπάνια το «καλάθι του νοικοκυριού», το 49% ότι τα προϊόντα του καλαθιού δεν καλύπτουν τις βασικές του ανάγκες, το 52% ότι το μέτρο δεν συγκράτησε καθόλου ή συγκράτησε λίγο τις τιμές και το 39% δήλωσε ότι είναι δύσκολο να βρει πληροφορίες για τα προϊόντα που περιλαμβάνονται στο «καλάθι».

Ωστόσο, η κυβέρνηση φαίνεται ότι αντιλαμβάνεται πως μέτρα όπως το «καλάθι του νοικοκυριού» δεν μπορούν να σταματήσουν τις ραγδαίες αυξήσεις στις τιμές. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι, λίγο μετά την ανακοίνωση του βοηθήματος των 250 ευρώ που θα δοθεί στους πιο ευάλωτους, ήδη πληροφορίες κάνουν λόγο και για ένα νέο επίδομα («food pass» είναι η άτυπη ονομασία του), ύψους 100 ευρώ, που θα κατευθυνθεί στα πιο αδύναμα εισοδηματικά νοικοκυριά για αγορές βασικών προϊόντων, πιθανώς δε όσων περιλαμβάνονται στο «καλάθι».

Εδώ, πάντως, πρέπει να σημειωθεί ότι στο τελικό σχέδιο του Προϋπολογισμού για το 2023 που κατέθεσε ο ΥΠΟΙΚ Χρήστος Σταϊκούρας στη Βουλή το έκτακτο αποθεματικό για μέτρα στήριξης των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων έναντι της κρίσης παραμένει, όπως και στο προσχέδιο, στο 1 δισ. ευρώ, κάτι που δείχνει ότι ο δημοσιονομικός χώρος για παρεμβάσεις ελάφρυνσης των βαρών από την ακρίβεια είναι περιορισμένος και το οικονομικό επιτελείο δεν θέλει να κάνει «ανοίγματα» που ενδεχομένως θα προκαλέσουν αναταράξεις στα δημοσιονομικά της χώρας.

Ο «τρόμος» των πλειστηριασμών

Από την άλλη το περιστατικό με την εισβολή στο εκπλειστηριασμένο σπίτι της Ιωάννας Κολοβού και οι εικόνες με τη σπασμένη πόρτα με αλυσοπρίονο (!) προκάλεσε έντονη αμηχανία στην κυβέρνηση, αλλά και ανησυχία, καθώς τέτοιες εικόνες κάθε άλλο παρά ευνοούν την προεκλογική στρατηγική της κυβέρνησης και ενισχύουν το φιλολαϊκό αφήγημα που έχει καλλιεργήσει από την περίοδο των λοκντάουν και εντεύθεν.

Αντιθέτως θα μπορούσε κάποιος να πει ότι το ενδεχόμενο να πάμε σε κάλπες με πλειστηριασμούς κατοικιών προκαλεί τρόμο στη Ν.Δ.

Για την ώρα η απάντηση της κυβέρνησης για το θέμα που προκλήθηκε είναι ότι:

● Ο νόμος για τους πλειστηριασμούς πέρασε επί διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, τον οποίο κατηγορεί για υποκρισία.

● Η κυβέρνηση έχει δώσει στους δανειολήπτες διάφορες θεσμικές δυνατότητες για ρυθμίσεις των δανείων τους.

● Το υπουργείο Οικονομικών σε συνεργασία με τις τράπεζες θα επιχειρήσει να βρει τρόπους ώστε να αποφεύγονται παρόμοια περιστατικά, ιδίως για τους συνεπείς δανειολήπτες.

Όπως χαρακτηριστικά σημείωσε ο Μητσοτάκης στη συνέντευξή του από την Πάτρα, είναι εξαιρετικά δυσάρεστο να χάνει κάποιος το σπίτι του και ότι κάθε τέτοια περίπτωση πρέπει να αντιμετωπίζεται με ευαισθησία, προσθέτοντας ότι «η κυβέρνηση στο θέμα αυτό προσφέρει πάρα πολλές δυνατότητες σε πολίτες να σώσουν τα σπίτια τους. Οι πλειστηριασμοί παραμένουν μια μικρή εξαίρεση. Οι πολίτες ρυθμίζουν και πληρώνουν και οι περισσότεροι είναι συνεπείς».

Μάλιστα, εξαπέλυσε επίθεση κατά του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, λέγοντας ότι «για τον κ. Τσίπρα θα πω μόνο: Πόση υποκρισία χωράει σε μια φωτογραφία; Είναι ο πρωθυπουργός που επί των ημερών του έγιναν 30.000 πλειστηριασμοί και δεν τον είδα να τρέχει σε ανθρώπους που έχαναν τα σπίτια τους» και πρόσθεσε ότι «η χώρα έχει αφήσει πίσω της τα μνημόνια, αλλά κάποιοι όπως ο κ. Τσίπρας δεν έχουν αφήσει πίσω τις πολιτικές των μνημονίων. Τέτοια φθηνά τεχνάσματα αξιοποίησης του θυμού που μπορεί να υπάρχει δεν περνάνε πια».

Το πλαφόν και οι αντιδράσεις

Όσον αφορά το πεδίο της ενεργειακής κρίσης, μπορεί η Κομισιόν να κατέθεσε πρόταση για πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου για έναν χρόνο, ωστόσο τα μηνύματα που έρχονται από την Ευρώπη εν όψει της συνεδρίασης των υπουργών Ενέργειας της Ε.Ε. κάθε άλλο παρά θετικά δείχνουν:

● Από τη μία το «ταβάνι» των 275 ευρώ / MWh που προτείνει η Κομισιόν θεωρείται ιδιαίτερα υψηλό και επί της ουσίας ανεφάρμοστο.

● Από την άλλη δεν φαίνεται να υπάρχει διάθεση για συμφωνία στο συμβούλιο των υπουργών, οπότε οι όποιες αποφάσεις μετατίθενται – άλλη μια φορά – για τον Δεκέμβριο, είτε σε σύνοδο κορυφής είτε σε νέο συμβούλιο υπουργών.

Ενδεικτική του κλίματος που επικρατεί στην Ευρώπη σχετικά με την πρόταση της Κομισιόν είναι δήλωση τεχνοκράτη του Ινστιτούτου Bruegel (το οποίο, γενικώς, διάκειται θετικά έναντι των Βρυξελλών), ο οποίος σημείωσε χαρακτηριστικά ότι «πρόκειται για αστειότητα. Είναι μια πρόταση από την οποία δεν προκύπτει τίποτε χρήσιμο για κανέναν, ακόμα και υπό τα πιο ακραία σενάρια, και απειλεί να υπονομεύσει την εμπιστοσύνη στην Επιτροπή αναφορικά με την ικανότητά της να διαχειριστεί την ενεργειακή κρίση».

Υπ’ αυτές τις συνθήκες η Αθήνα αντιλαμβάνεται ότι, τουλάχιστον προς το παρόν, θα συνεχίσει να βάζει το χέρι βαθιά στην – δημοσιονομική – τσέπη, προκειμένου να κατορθώσει να διατηρεί τους λογαριασμούς του ρεύματος σε ανεκτά επίπεδα για τους καταναλωτές, οι οποίοι, με τη σειρά τους, βλέπουν το εισόδημά τους να συρρικνώνεται διαρκώς, λόγω του αυξημένου πληθωρισμού και της ακρίβειας, παρά τις κυβερνητικές δηλώσεις ότι γίνεται κάθε προσπάθεια να υπάρξει έλεγχος της αγοράς και να αποτραπούν τουλάχιστον φαινόμενα αισχροκέρδειας και κερδοσκοπίας.

Ο «εφιάλτης» των παρακολουθήσεων

Με την ατζέντα πλέον να βρίσκεται σε σαφώς αρνητικό έδαφος, δεν προκαλεί καμία εντύπωση η προσπάθεια της κυβέρνησης να αποκρούσει το κύμα αποκαλύψεων – ή «αποκαλύψεων» – σχετικά με τις παρακολουθήσεις πολιτικών και άλλων προσώπων από την ΕΥΠ αλλά και με παράνομα spyware, καθώς πρόκειται για μια υπόθεση η οποία, όπως αναγνωρίζεται από το Μαξίμου και τη Ν.Δ., πλήττει ακόμα περισσότερο την κυβέρνηση και την αφήνει εκτεθειμένη σε επιθέσεις από την αντιπολίτευση.

Με τη διαβούλευση επί του νομοσχεδίου για την ΕΥΠ και τα παράνομα λογισμικά να έχει ολοκληρωθεί και το σχετικό κείμενο να έχει δεχθεί πυρά σχεδόν πανταχόθεν, ακόμα και για διατάξεις που ξεπερνούν τα συνταγματικά όρια, αλλά και με την αντιπολίτευση να κατηγορεί την κυβέρνηση ότι συνεχίζει την προσπάθεια συγκάλυψης της υπόθεσης των υποκλοπών, η βασική γραμμή άμυνας φαίνεται ότι θυμίζει… Κώστα Σημίτη.

Ο ίδιος ο Μητσοτάκης είπε στην Πάτρα ότι «όποιος έχει στοιχεία να τα πάει στη Δικαιοσύνη. Μόνο αυτή μπορεί να κρίνει τι είναι ακριβές και τι όχι αλλά εγώ δεν μπορώ και δεν πρέπει να γνωρίζω την έρευνα, αλλά αν κάποιοι πιστεύουν ότι έχουν να εισφέρουν να πάνε στη Δικαιοσύνη».

Όσον αφορά τα ρεπορτάζ σχετικά με το εύρος και τον χρόνο της χρήσης spyware στην Ελλάδα, ο πρωθυπουργός έκανε λόγο για «σαχλαμάρες και σενάρια επιστημονικής φαντασίας», ενώ δεν έχασε την ευκαιρία να επιτεθεί εκ νέου στην αντιπολίτευση, λέγοντας ότι «δεν έχω αυταπάτες καθώς η αντιπολίτευση δεν έχει παρουσιάσει καμία ουσιαστική πρόταση. Όταν δεν μπορείς να μιλήσεις πολιτικά για τα προβλήματα καταφεύγεις στην τοξικότητα, τα δήθεν σκάνδαλα».

Το κακό, φυσικά, είναι ότι σχεδόν κάθε σαββατοκύριακο προκύπτουν από τα ΜΜΕ και νέα στοιχεία σχετικά με την υπόθεση, χωρίς η κυβέρνηση να έχει βρει ακόμα τρόπο να απαντήσει ουσιαστικά και ολιστικά στο πρόβλημα, η φθορά από το οποίο δεν μπορεί ακόμα να μετρηθεί.

Διαβάστε επίσης:

Σκύρος: Υπάρχει ακόμα ελπίδα!

Το οικογενειακό «καλάθι» είναι πλέον πολύ μικρό

Ανοιχτό το ενδεχόμενο για πρόσθετα μέτρα στήριξης