Το «καλάθι του νοικοκυριού» έχει πολύ σουξέ αυτήν την περίοδο. Καλάθι με φθηνά προϊόντα, ανώνυμα.

Εάν δεν ήταν δημοσιογραφικό κλισέ, θα λέγαμε ότι κάθε εποχή έχει το… καλάθι της. Ένα καλάθι το οποίο αντικατοπτρίζει τις κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες που επικρατούν κάθε φορά. Και εάν τώρα ζούμε στην εποχή του πληθωρισμού, της ενεργειακής κρίσης και της ακρίβειας και αναζητούμε το φθηνότερο προϊόν για να το βάλουμε στο καλάθι μας, η κατάσταση δεν ήταν πάντα έτσι.

Είναι αλήθεια πως μέχρι και πριν από λίγα χρόνια – μέχρι και την αρχή της οικονομικής κρίσης δηλαδή – η τάση ήθελε γιγαντιαία υπερμάρκετ να κυριαρχούν. Τέτοια καταστήματα είχαν δημιουργηθεί σχεδόν σε κάθε μεγάλη πόλη και σε πολλές γειτονιές της Αθήνας, κυρίως στα ακριβά νότια και βόρεια προάστια, αλλά και αλλού.

Η εικόνα ήταν γνωστή. Ειδικά κάθε Σάββατο πρωί ουρές ατέλειωτες καταναλωτών περιδιάβαιναν αυτά τα καταστήματα, γέμιζαν τα καρότσια τους με κάθε καταναλωτικό προϊόν που μπορούσε να φανταστεί κάποιος – από τρόφιμα κάθε είδους μέχρι είδη τεχνολογίας, είδη σπιτιού, ακόμα και μικροέπιπλα.

Τα υπερμάρκετ, όπως ονομάζονταν, κυριαρχούσαν, οι λογαριασμοί ήταν τριψήφιοι, αλλά τότε λεφτά υπήρχαν ή έτσι… νομίζαμε.

Μικρά καταστήματα

Η κρίση τα άλλαξε όλα. Και ακολούθησαν η πανδημία και η νέα – ενεργειακή αυτή φορά κρίση – που άφησαν ένα διαφορετικό αποτύπωμα στις καταναλωτικές μας συνήθειες. Ας ρίξουμε μια ματιά στα στοιχεία του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών(ΙΕΛΚΑ).

Πλέον – και για τα επόμενα χρόνια – ο κόσμος θέλει καταστήματα μικρά. Καταστήματα ποιοτικά, καθαρά. Σύγχρονα, αλλά μικρά. Επιθυμεί κάθε μέρα να αγοράζει ακριβώς αυτά που χρειάζεται – αλλά σε όσο το δυνατόν καλύτερες τιμές.

Θέλει τα καταστήματα αυτά να είναι κοντά στο σπίτι του. Θέλει να έχουν ποικιλία προϊόντων. Οι καταναλωτές θέλουν να τελειώνουν τις στοχευμένες αγορές τους γρήγορα και με ασφάλεια. Θέλουν να μην χάνουν χρόνο ούτε να κουράζονται περιφερόμενοι σε ατέλειωτους διαδρόμους.

Ο κόσμος θέλει κάποιος άλλος πριν από αυτόν να έχει διαλέξει το… χαρμάνι των κωδικών των προϊόντων που θα ήθελε να έχει διαθέσιμα.

Θέλει επίσης, όταν χρειάζεται, τα προϊόντα να μπορούν να «έρχονται» και στο σπίτι με ένα τηλεφώνημα ή με ένα κλικ στον υπολογιστή, γρήγορα και άνετα.

Είναι ενδεικτικό ότι οι ηλεκτρονικές αγορές, αν και εμφανίζουν μία μικρή κάμψη το τελευταίο διάστημα, η οποία αποδίδεται εν μέρει σε διόρθωση ύστερα από τις πολύ μεγάλες αυξήσεις του 2020, παραμένουν σε υψηλά επίπεδα.

Μετά την ιδιαίτερα απότομη αύξηση των ηλεκτρονικών πωλήσεων λόγω της πανδημίας και ειδικά των λοκντάουν, η οποία ανέβασε τη διείσδυση των ηλεκτρονικών αγορών στο 50%, η περίοδος 2021-2022 έφερε μία σταδιακή διόρθωση σε ποσοστά 36% των αγορών.

Παρά τη διόρθωση αυτήν, οι ηλεκτρονικές πωλήσεις παραμένουν πολλαπλάσιες αυτών της περιόδου πριν από το 2020, ενώ το τελευταίο εξάμηνο φαίνεται ότι ξεκινάει νέα ανάπτυξη του καναλιού αυτού και τα ποσοστά παρουσιάζουν άνοδο.

Φθηνές αγορές

Ο καταναλωτής κάνει όλα τα παραπάνω έχοντας ταυτόχρονα προσωπική σχέση με τον ιδιοκτήτη αυτού του μικρού καταστήματος που επιλέγει. Επειδή είναι γείτονας του, γνωστός του, οικείο πρόσωπο.

Το 47% των καταναλωτών δηλώνει σήμερα ότι οι μάρκες αποτελούν λιγότερο σημαντικό κριτήριο κατά τις αγοραστικές του αποφάσεις.

Παράλληλα το 56% αναφέρει ότι έχει αλλάξει τα brands που αγοράζει είτε για να μειώσει τα έξοδά του είτε επειδή επιλέγει προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας είτε για να υποστηρίξει την τοπική οικονομία ή καταστήματα της γειτονιάς του.

Το 84% του κοινού δηλώνει ότι κυνηγάει περισσότερο προσφορές και εκπτώσεις (έναντι 79% στη μέτρηση του Απριλίου 2022), άλλωστε η μέση εξοικονόμηση των καταναλωτών από τις προσφορές και τις εκπτώσεις στο σούπερ μάρκετ σταθερά ξεπερνά το 13%.

Το 75% δηλώνει ότι επιλέγει οικονομικότερες ή φθηνότερες επιλογές προϊόντων, κάτι που αποδεικνύεται από την αύξηση των πωλήσεων των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας το πρώτο τρίμηνο του 2022, η οποία πλησιάζει το 10%.

Το 67% δηλώνει ότι έχει μειώσει συνολικά τις αγορές σε είδη τροφίμων και είδη παντοπωλείου (έναντι 61% στη μέτρηση του Απριλίου).

Το πόσο διαφορετικά είναι τα πράγματα δεν χρειάζεται να το αναλύσουμε.

Απόδειξη αυτής της τάσης είναι άλλωστε και το γεγονός ότι μεγάλη γαλλική αλυσίδα, που στο παρελθόν είχε κυριαρχήσει στην αγορά με τα γιγαντιαία υπερμάρκετ της, τώρα, στη δεύτερη προσπάθεια της εισόδου στην ελληνική αγορά, έχει επιλέξει τύπους καταστημάτων, πόλης, μικρού μεγέθους. Ενώ άλλη μεγάλη αλυσίδα δεν διαφημίζει τόσο πια ότι πουλάει… «και του πουλιού το γάλα» όσο ότι στα καταστήματά της «ψωνίζεις γρήγορα και φεύγεις» ή αλλιώς «shop and go».

Όλες οι κυρίαρχες αλυσίδες των σούπερ μάρκετ προσανατολίζονται στα μικρά καταστήματα κυρίως μέσω franchise. Θέλουν να μπουν σε έναν νέο για αυτές τομέα.

Το καλάθι του νοικοκυριού λοιπόν άλλαξε, προσαρμόστηκε στην εποχή μας. Το θέμα είναι να γεμίζει, έστω και όπως – όπως…

Διαβάστε επίσης:

ΠΑΣΟΚ: Προγραμματικό μέτωπο ετοιμάζει ο Ανδρουλάκης

ΚΚΕ: Σε πρώτο πλάνο τα θέματα της ακρίβειας

Αμηχανία ψάλτου, βηξ