Ο Άγγελος Συρίγος είναι υφυπουργός Παιδείας, αρμόδιος για θέματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Ταυτόχρονα, είναι και καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και της Εξωτερικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Αξιοποιώντας την ιδιότητά του αυτή, το topontiki.gr έκανε μαζί του μια σύντομη συζήτηση, με επίκεντρο την κρίση στα ελληνοτουρκικά, τους κινδύνους που αυτή –μπορεί να- εγκυμονεί, πώς την αντιμετωπίζει η κυβέρνηση, αλλά και τις προοπτικές των ελληνοτουρκικών σχέσεων.

Κατ’ αρχάς, θα ήθελα να μου πείτε πού αποδίδετε εσείς την διαρκώς αυξανόμενη τουρκική επιθετικότητα και προκλητικότητα κατά της Ελλάδας.

Δε νομίζω ότι χρειάζεται και πολλή σκέψη. Σας θυμίζω το Δεκέμβριο του 2017 ο Ερντογάν ήρθε εδώ, στο σπίτι μας, και μας το είπε κατάμουτρα: θέλει αναθεώρηση της συνθήκης της Λωζάννης του 1923. Θεωρεί πως η χώρα του ασφυκτιά στα στενά πλαίσια της Λωζάνης και πρέπει να τα αλλάξει. Η στρατηγική της «Γαλάζιας Πατρίδας» όπως αποτυπώνεται στους χάρτες που κυκλοφορούν τα λέει όλα.

Ξένοι αναλυτές έχουν εκφράσει την πεποίθηση ότι δεν αποκλείεται η κλιμάκωση της ρητορικής επιθετικότητας της Άγκυρας να μεταφερθεί κάποια στιγμή και στο πεδίο. Πόσο πιθανό θεωρείτε ένα τέτοιο ενδεχόμενο;

Αυτή τη χρονική στιγμή, η ακραία ρητορική του Ερντογάν συνδέεται με τις επικείμενες τουρκικές εκλογές. Ας έχουμε κατά νου ότι δεν κάνει εκλογές για να χάσει. Είναι απίστευτα ριψοκίνδυνος και ακραίος αλλά ταυτοχρόνως είναι και ρεαλιστής. Το 2015 προχώρησε σε κατάρριψη ενός ρωσικού αεροσκάφους πιστεύοντας ότι θα έβρισκε την άμεση υποστήριξη του ΝΑΤΟ. Όταν δεν τα κατάφερε, πήγε ο ίδιος και ζήτησε συνεργασία με τον Πούτιν. Εάν κρίνει ότι τον συμφέρει, θα τραβήξει την κατάσταση στα άκρα. Όσο όμως ενδυναμώνει η Ελλάδα και εξοπλίζεται, τόσο απομακρύνεται το ενδεχόμενο μεταφοράς της τουρκικής ρητορικής στο πεδίο. Τον τελευταίο καιρό, ενδυναμώνουμε μήνα με τον μήνα.

Πώς κρίνετε την αντίδραση της κυβέρνησης έναντι του επιθετικού αναθεωρητισμού του Ερντογάν;

Κατ’ αρχάς είναι απολύτως ορθή η επιλογή να μην απαντάει η κυβέρνηση στην απίστευτη επιθετική ρητορική της Τουρκίας. Να σημειώσω ότι ποτέ από το 1922 μέχρι σήμερα δεν έχουμε ξαναβιώσει τέτοια λεκτική ένταση. Ως χώρα απαντούμε στην πράξη με δύο τρόπους: ο ένας είναι η ενίσχυση των ενόπλων δυνάμεων και ο άλλος είναι οι διεθνείς συμμαχίες. Κακά τα ψέματα. Η δεκαετής καθήλωση της χώρας σε μνημόνια είχε ως συνέπεια οπλικά συστήματα εκατοντάδων εκατομμυρίων να υπολειτουργούν ή να είναι απαξιωμένα. Λόγω των χρημάτων που δαπανήθηκαν τα τελευταία τρία χρόνια και του πάθους του προσωπικού των Ενόπλων Δυνάμεων, τα συστήματα αυτά επανήλθαν σε πλήρη λειτουργία. Επιπλέον, μπορέσαμε να προμηθευτούμε ποιοτικά συστήματα που μας αναβαθμίζουν έναντι της Τουρκίας. Στο δεύτερο σκέλος των ισχυρών διεθνών συμμαχιών παίζουν πολλά πράγματα ρόλο. Το πιο σημαντικό ότι δεν κάνει κάποιος συμμαχίες με τον ηττημένο ή τον αποτυχημένο. Η επιτυχής ανατροπή του τουρκικού σχεδίου για κατάκλυση του Έβρου από μετανάστες και πρόσφυγες τον Μάρτιο του 2020 αναβάθμισε τη διεθνή εικόνα της χώρας. Κατέδειξε ότι έχουμε και τη θέληση αλλά και την ικανότητα να αντιμετωπίσουμε ασύμμετρες απειλές που θα είχαν γονατίσει άλλα κράτη. Ακολούθως, επιτυχείς διπλωματικές κινήσεις εκμεταλλεύθηκαν το κενό που έχει αφήσει η τουρκική εξωτερική πολιτική και προέβαλαν μία Ελλάδα παράγοντα σταθερότητας και ασφάλειας στην περιοχή.

Επίσης, πώς κρίνετε τον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζονται την συμπεριφορά της Τουρκίας οι εταίροι και σύμμαχοί μας στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ;

Προβληματικό, αν και δεν αφορά σε όλους τους εταίρους και συμμάχους. Δεν μπορείς να βλέπεις την Τουρκία να απειλεί ευθέως την Ελλάδα και να συνεχίζεις να πουλάς οπλικά συστήματα χωρίς να θέτεις κάποιες βασικές προϋποθέσεις. Δεν γίνεται να έχουν υπάρξει έξι παραβιάσεις της κυπριακής ΑΟΖ μέσω τουρκικών γεωτρήσεων και η ΕΕ να μην έχει πάρει αποτελεσματικά μέτρα για να το αποκλείσει στο μέλλον. Όλα αυτά σχετίζονται βεβαίως με την γεωπολιτική θέση της Τουρκίας και το γεγονός ότι δεν θέλουν να την χάσουν από τη δυτική συμμαχία.

Εν τέλει, θεωρείτε ότι μπορούν Ελλάδα και Τουρκία να συνυπάρξουν ειρηνικά; Και, αν ναι, υπό ποιες προϋποθέσεις;

Αυτή τη στιγμή ο μοναδικός τρόπος ειρηνικής συνυπάρξεως δυστυχώς δείχνει να είναι η διαρκής αμυντική εγρήγορση και η προετοιμασία για πόλεμο. Αυτό βεβαίως είναι παράλογο σε βάθος χρόνου. Δεν είναι όμως επιλογή μας. Εδώ και δεκαετίες υπάρχουν τα μέσα για ειρηνική επίλυση των διαφορών μας. Κι εδώ έρχεται το άλλο πρόβλημα. Δεν μπορούμε να συζητήσουμε τις απίστευτες αξιώσεις της Τουρκίας. Το πρόβλημά μας είναι η οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ σε Αιγαίο και ανατολική Μεσόγειο. Τίποτ’ άλλο.

*Ο Άγγελος Συρίγος είναι υφυπουργός Παιδείας και βουλευτής Α’ Αθηνών με τη ΝΔ

Διαβάστε επίσης:

«Μητσοτάκης σε κατάσταση πολιορκίας»

Ποιος θα μας προστατέψει από τους «θεσμούς»;

Πολιτική κατάσταση στην Τουρκία