Χωρίς αμφιβολία, μετράμε μέρες μέχρι τις εκλογές και το επίκαιρο ερώτημα που θα τεθεί είναι «τι θα κρίνει τις εκλογές;». Η απάντηση είναι μονολεκτική και λέγεται «ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ». Άλλωστε η κατανομή των κοινοβουλευτικών εδρών στα κόμματα, γίνεται με βάση τις έγκυρες ψήφους όσων συμμετέχουν στις εκλογές.

Τα τελευταία χρόνια βιώνουμε το φαινόμενο της ραγδαίας αποπολιτικοποίησης των Ελλήνων. Θα έλεγα πως βιώνουμε το ραγδαίο αφελληνισμό μας, διότι αν υπάρχει κάτι που μας διέκρινε ανά τους αιώνες ήταν το έμφυτο ενδιαφέρον μας για την πολιτική.

Για χρόνια ολόκληρα στο σύγχρονο ελληνικό κράτος η συμμετοχή στις εκλογές θεωρείτο η πιο ξεκάθαρη έκφραση της συμμετοχής του ατόμου στην κοινωνική ολότητα.

Αν η συμμετοχή θεωρείται ένδειξη εμπιστοσύνης στη Δημοκρατία, τότε μεγαλύτερη συμμετοχή στις εκλογές μπορεί σημαίνει περισσότερη εμπιστοσύνη στη Δημοκρατία και τους θεσμούς και χώρος στην ελπίδα. Υπό αυτή την έννοια η συμμετοχή στις εκλογές, ως δικαίωμα που κατακτήθηκε με κοινωνικές μάχες και αγώνες, θα έπρεπε να είναι η βασική επιδίωξη του πολιτικού συστήματος.

Δυστυχώς τα τελευταία χρόνια τα κόμματα δεν ασχολούνται με την απροθυμία των ψηφοφόρων να προσέλθουν στις κάλπες. Ίσως γιατί οι πολιτικές διαδικασίες που μπορούν να προκαλέσουν συμμετοχή δε βρίσκονται ψηλά στην ατζέντα τους.

Πόσο σοβαρή είναι όμως η κατάσταση; Τα δεδομένα δείχνουν πως είναι εξαιρετικά. Από την περήφανη Ελλάδα των Ολυμπιακών Αγώνων στη Μεταμνημονιακή Ελλάδα του 2019 «χάσαμε από την κάλπη» περισσότερα από 1,8 εκατομμύρια ψηφοφόρους ή περίπου έναν στους πέντε πολίτες (18,7% μείωση συμμετοχής ακόμη και στο διευρυμένο για πρώτη φορά εκλογικό σώμα του 2019 με τους 17άρηδες).

Που οφείλεται όμως αυτό το φαινόμενο και πως μπορεί να ανατραπεί;

Βασικός λόγος είναι η υποχώρηση της πολιτικής, η αδυναμία των κομμάτων να λειτουργήσουν στην κοινωνία. Ο μέσος πολίτης δεν νιώθει την ανάγκη να συμμετάσχει στις εκλογές, διότι δε βλέπει τον εαυτό του στο κάδρο της Δημοκρατίας.

Για να ανατραπεί η εικόνα προϋπόθεση είναι τα κόμματα να επιδιώξουν την εμπέδωση της Δημοκρατίας μέσα από τη βαθιά και μακρόχρονη πολιτική λειτουργία τους, έξω από τα όρια του εκλογικού κύκλου. Μια διαδικασία δηλαδή πολιτικά επίπονη και με αμφίβολα αποτελέσματα.

Αντ’ αυτού όταν πλησιάζουν εκλογές το κόμματα αναζητούν τρόπο να προκαλέσουν την άμεση συμμετοχή των πολιτών, κυρίως με όρους εικόνας παρά πολιτικούς. Έτσι, κατά κύριο λόγο, επιστρατεύουν λαμπερά πρόσωπα για το ρόλο του κομματικού influencer, τακτική που υποβαθμίζει περαιτέρω την πολιτική διαδικασία και δημιουργεί την αίσθηση του εφήμερου αποτρέποντας την εμβάθυνση, που είναι προϋπόθεση για την ποιότητα της πολιτικής.

Στη χαμηλή συμμετοχή των νέων στις εκλογές, δε θα ήθελα να αναφερθώ, διότι σε μία χώρα με διάμεση ηλικία κοντά στο μισό αιώνα, μια τέτοια συζήτηση είναι τουλάχιστον άκαιρη και υποκριτική.

Η Μαρία Καρακλιούμη είναι Πολιτική Αναλύτρια RASS

Διαβάστε επίσης

Τα κοράκια και η ανοικοδόμηση της Τουρκίας

Παλεύουμε για τις καλλιτεχνικές σπουδές που έχουμε ανάγκη

Η «μετασεισμική» Τουρκία