Σταθερή ρότα κρατούν Ευρώπη και ΗΠΑ παρά τους τραπεζικούς κλυδωνισμούς στα παγκόσμια χρηματιστήρια, μετά την κατάρρευση της Silicon Valley Bank και την κατρακύλα της Credit Suisse.

Το τραπεζικό σύστημα των ΗΠΑ παραμένει υγιές και οι Αμερικανοί μπορούν να αισθάνονται βέβαιοι ότι οι καταθέσεις τους θα είναι εκεί όταν χρειαστεί χάρη στις «αποφασιστικές και δυναμικές» ενέργειες που ελήφθησαν μετά την αδυναμία της Silicon Valley Bank να αποτρέψει μαζικές αναλήψεις καταθέσεων που προκάλεσε την κατάρρευσή της την περασμένη εβδομάδα, δήλωσε σήμερα η υπουργός Οικονομικών Τζάνετ Γέλεν, σε μια νέα επιχείρηση εφησυχασμού.

Σε δηλώσεις της στην Επιτροπή Οικονομικών της Γερουσίας, η Γέλεν τόνισε ότι τα έκτακτα μέτρα που ανακοινώθηκαν την Κυριακή από το υπουργείο Οικονομικών και από άλλες ρυθμιστικές αρχές των ΗΠΑ για την τόνωση της εμπιστοσύνης του κοινού στο τραπεζικό σύστημα μετά την κατάρρευση της καλιφορνέζικης τράπεζας υπογράμμισαν την αποφασιστικότητα της αμερικανικής κυβέρνησης να προστατευθούν οι καταθέτες.

«Μπορώ να διαβεβαιώσω τα μέλη της Επιτροπής ότι το τραπεζικό μας σύστημα είναι υγιές και ότι οι Αμερικανοί μπορούν να αισθάνονται σίγουροι ότι οι καταθέσεις τους θα είναι εκεί όταν τις χρειαστούν», τόνισε η Αμερικανίδα υπουργός.

«Οι ενέργειες αυτής της εβδομάδας καταδεικνύουν την αποφασιστική μας δέσμευση να διασφαλίσουμε ότι οι αποταμιεύσεις των καταθετών παραμένουν ασφαλείς», συμπλήρωσε.

Όπως δήλωσε οι αμερικανικές αρχές ήθελαν να προστατεύσουν τα κεφάλαια των καταθετών της Signature Bank και της Silicon Valley Bank (SVB), επειδή υπήρχε «σοβαρός κίνδυνος μετάδοσης».

Αυτές ήταν οι πρώτες δηλώσεις της υπουργού σε ομοσπονδιακούς βουλευτές από τότε που τα έκτακτα μέτρα του Σαββατοκύριακου για τη στήριξη καταθετών και για ενίσχυση της ρευστότητας του τραπεζικού τομέα έγιναν δεκτά με ανακούφιση και έκπληξη στο Καπιτώλιο, όπου οι Δημοκρατικοί ελέγχουν τη Γερουσία και οι Ρεπουμπλικάνοι τη Βουλή των Αντιπροσώπων.

Η Γέλεν τόνισε παράλληλα ότι η κατάρρευση της SVB ήταν ουσιαστικά μια αδυναμία να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις των καταθετών για τα χρήματά τους μετά τις αυξήσεις των επιτοκίων από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα (Fed) τον περασμένο χρόνο, που υποβάθμισαν την αξία των επενδύσεων σε ομόλογα στα οποία βασιζόταν για να χρηματοδοτεί τις αναλήψεις των πελατών. Σημείωσε επίσης το υψηλό επίπεδο των ανασφάλιστων καταθέσεων στη Silicon Valley ως έναν επιβαρυντικό παράγοντα.

«Υπήρχε ένας κίνδυνος ρευστότητας σε αυτή την κατάσταση», είπε η Γέλεν στην επιτροπή. «Θα εξεταστεί προσεκτικά τι συνέβη στην τράπεζα και τι ξεκίνησε αυτό το πρόβλημα, αλλά σαφώς, η κατάρρευση της τράπεζας, ο λόγος που έπρεπε να κλείσει, ήταν ότι δεν μπορούσε να ανταποκριθεί στα αιτήματα ανάληψης καταθετών».

Δεν έκανε καμία αναφορά για την κατάσταση γύρω από την Credit Suisse, η οποία είδε τις μετοχές της να βυθίζονται χθες Τετάρτη προτού οι ρυθμιστικές αρχές δεσμευτούν να χορηγήσουν ρευστότητα στον κορυφαίο ελβετικό δανειστή.

Η Γέλεν σημείωσε ότι συνεργάστηκε με τη Fed και την FDIC για να προστατεύσει όλους τους καταθέτες και των δύο τραπεζών και δημιούργησε μια νέα διευκόλυνση για να δώσει στις τράπεζες πρόσβαση σε κεφάλαια έκτακτης ανάγκης. Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα διευκόλυνε επίσης τις τράπεζες να δανείζονται από αυτήν σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης.

«Οι μέτοχοι και οι οφειλέτες δεν προστατεύονται από την κυβέρνηση. Είναι σημαντικό ότι τα χρήματα των φορολογουμένων δεν χρησιμοποιούνται ούτε τίθενται σε κίνδυνο με αυτήν την ενέργεια», είπε στην Επιτροπή.

Επιμένει η ΕΚΤ, «αντέχουν οι τράπεζες»

Δεν άλλαξε ο σχεδιασμός της ΕΚΤ από την χρηματοπιστωτική αναταραχή που πυροδότησε φόβους για παγκόσμια τραπεζική κρίση, μετά την κατάρρευση της αμερικανικής Silicon Valley Bank και την κατρακύλα της ελβετικής Credit Suisse σε ιστορικά χαμηλά.

Το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ αποφάσισε να προχωρήσει σε αύξηση των επιτοκίων κατά μισή μονάδα, ενώ δηλώνει έτοιμο να ενισχύσει τη ρευστότητα των τραπεζών αν παραστεί ανάγκη. Έτσι το βασικό επιτόκιο της τράπεζας (καταθέσεων) διαμορφώνεται πλέον στο 3% και αυτό για τις πράξεις αναχρηματοδότησης στο 3,5%.

Το Διοικητικό Συμβούλιο δηλώνει έτοιμο να προσαρμόσει όλα τα μέσα στο πλαίσιο της εντολής του για να διασφαλίσει ότι ο πληθωρισμός θα επιστρέψει στο στόχο του 2% μεσοπρόθεσμα και να διατηρήσει την ομαλή λειτουργία της μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής. Η εργαλειοθήκη πολιτική της ΕΚΤ είναι πλήρως εξοπλισμένη για να παρέχει στήριξη ρευστότητας στο χρηματοπιστωτικό σύστημα της ζώνης του ευρώ, εάν χρειαστεί.

‘Οσον αφορά στη απόφαση για την αύξηση των επιτοκίων όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση, υπαγορεύτηκε κατά κύριο λόγο από το γεγονός ότι ο πληθωρισμός προβλέπεται να παραμείνει πολύ υψηλός για πάρα πολύ καιρό.

Συγκεκριμένα σύμφωνα με τις αναθεωρημένες προβλέψεις της ΕΚΤ, οι οποίες δεν περιλαμβάνουν τυχόν συνέπειες από την πρόσφατη χρηματοπιστωτική κρίση, ο πληθωρισμός εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί κατά μέσο όρο 5,3% το 2023, 2,9% το 2024 και 2,1% το 2025. Ταυτόχρονα, εκτιμάται ότι οι πιέσεις στις τιμές παραμένουν ισχυρές.

Ο πληθωρισμός εξαιρουμένων των τιμών της ενέργειας και των τροφίμων συνέχισε να αυξάνεται τον Φεβρουάριο σύμφωνα με τις αναθεωρημένες προβλέψεις και εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί κατά μέσο όρο στο 4,6% το 2023, ποσοστό υψηλότερο από αυτό που προβλεπόταν το Δεκέμβριο . Στη συνέχεια, προβλέπεται να μειωθεί στο 2,5% το 2024 και στο 2,2% το 2025, καθώς οι ανοδικές πιέσεις από προηγούμενες κρίσεις προσφοράς και το άνοιγμα της οικονομίας εξασθενούν καθώς και η αυστηρότερη νομισματική πολιτική μειώνει ολοένα και περισσότερο τη ζήτηση.

Οι βασικές προβλέψεις για την ανάπτυξη το 2023 έχουν αναθεωρηθεί έως και 1% κατά μέσο όρο ως αποτέλεσμα τόσο της πτώσης των τιμών της ενέργειας όσο και της μεγαλύτερης ανθεκτικότητας της οικονομίας στο απαιτητικό διεθνές περιβάλλον.

Σύμφωνα με τις αναθεωρημένες προβλέψεις η ΕΚΤ αναμένει ότι η ανάπτυξη θα επιταχυνθεί περαιτέρω, στο 1,6%, τόσο το 2024 όσο και το 2025, υποστηριζόμενη από μια ισχυρή αγορά εργασίας, τη βελτίωση της εμπιστοσύνης και την ανάκαμψη των πραγματικών εισοδημάτων. Ταυτόχρονα, η ανάκαμψη τόσο το 2024 και το 2025 θα είναι ασθενέστερη από ό,τι προβλεπόταν τον Δεκέμβριο, λόγω της αυστηροποίησης της νομισματικής πολιτικής.

«Από τη μια πλευρά, έχουμε τις αυξανόμενες πληθωριστικές πιέσεις στην ευρωζώνη, τις οποίες η ΕΚΤ χρειάζεται να κατευνάσει με υψηλότερες αυξήσεις επιτοκίων και από την άλλη, έχουμε τώρα αυτή την πίεση στις τράπεζες λόγω των αυξανόμενων επιτοκίων», δήλωνε νωρίτερα η Ιπέκ Οζκαρντεσκάγια, αναλύτρια στην Swissquote Bank.

Αντέχουν οι τράπεζες λέει η Λαγκάρντ

Νέες αυξήσεις των επιτοκίων προανήγγειλε εμμέσως πλην σαφώς η πρόεδρος της Ευρωπαικής Κεντρικής Τράπεζας Κριστίν Λαγκάρντ. Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, αναφορικά με τις επόμενες κινήσεις στο μέτωπο των επιτοκίων, απέφυγε να προσδιορίσει με σαφήνεια το πόσο θα αυξηθούν τα επιτόκια και με πιο “βηματισμό” θα γίνουν οι αυξήσεις. Ανέφερε ωστόσο ότι «έχουμε ακόμη πολύ έδαφος να καλύψουμε» με δεδομένο ότι οι όποιες αποφάσεις θα ληφθούν λαμβάνοντας ύπόψιν τόσο τις προοπτικές του πληθωρισμού όσο και τη δυναμική του. Έτσι με δεδομένο ότι ο πληθωρισμός, παρόλο που υποχωρεί, θα παραμείνει υψηλός για πολύ καιρό ακόμη, η ίδια δικαιολόγησε τη σημερινή απόφαση για αύξηση των επιτοκίων κατά 0,5%.

Η απόφαση αυτή ελήφθη με μεγάλη πλειοψηφία από το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ, μετά από σχετική εισήγηση του Εκτελεστικού Συμβουλίου. Όπως αποκάλυψε η Κριστίν Λαγκάρντ μόνο δύο- τρεις κεντρικοί τραπεζίτες εξέφρασαν διαφορετική άποψη. Υπεραμύνθηκε μάλιστα της συγκεκριμένης απόφασης, παρά τα νέα δεδομένα που έχει δημιουργήσει η πρόσφατη χρηματοοικονομική αναταραχή, υπογραμμίζοντας ότι δεν υπάρχει δίλημμα μεταξύ χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και σταθερότητας των τιμών.

Διαβεβαίωσε, δε, ότι οι ευρωπαϊκές τράπεζες διαθέτουν επαρκή ρευστότητα και ισχυρή κεφαλαιακή βάση. Βρίσκονται σε πολύ καλύτερη κατάσταση σε σχέση με αυτή που ήταν όταν ξέσπασε η χρηματοοικονομική κρίση μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers. Υποστήριξε, μάλιστα, ότι υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των ευρωπαϊκών τραπεζών και της αμερικανικής SVB που πτώχευσε. Τόνισε ότι η ΕΚΤ διαθέτει αποτελεσματικά εργαλεία στην περίπτωση που οι ευρωπαϊκές τράπεζες χρειαστούν ενίσχυση της ρευστότητας τους.

Η επικεφαλής της ΕΚΤ αναγνώρισε πάντως ότι τα υψηλά επιτόκια έχουν αρχίσει να προκαλούν αρνητικές επιπτώσεις τόσο στο χρηματοπιστωτικό τομέα όσο και στο μέτωπο της ανάπτυξης, γεγονός που ήδη αντανακλάται στην επί τα χείρω αναθεώρηση των προβλέψεων της Τράπεζας για το ρυθμό ανάπτυξης τη διετία 2024-25.

Όπως ανέφερε η ίδια η αύξηση των επιτοκίων στις αγορές έχει αντιστραφεί έντονα τις τελευταίες ημέρες μετά τις μεγάλες αναταράξεις στις χρηματοπιστωτικές αγορές.

Πιο ακριβός ο δανεισμός των νοικοκυριών

Αναγνώρισε ότι τα δάνεια προς τις επιχειρήσεις της ζώνης του ευρώ έχουν γίνει πλέον πιο ακριβά. Η πιστωτική επέκταση προς τις επιχειρήσεις έχει μειωθεί περαιτέρω τόσο , λόγω της χαμηλότερης ζήτησης όσο και των αυστηρότερων όρων με τους οποίους οι τράπεζες χορηγούν τα νέα δάνεια. Όσον αφορά στον δανεισμό των νοικοκυριών η κυρία Λαγκάρντ ανέφερε ότι έχει γίνει επίσης πιο ακριβός, ειδικά λόγω των υψηλότερων επιτοκίων στεγαστικών δανείων. Αυτή η αύξηση του κόστους δανεισμού και η συνακόλουθη μείωση της ζήτησης, σε συνδυασμό με τα αυστηρότερα πιστωτικά κριτήρια που εφαρμόζουν οι τράπεζες οδήγησαν σε περαιτέρω επιβράδυνση της αύξησης χορηγήσεων νέων δανείων προς τα νοικοκυριά.

Οι αποφάσεις της ΕΚΤ και οι διευκρινήσεις που έδωσε στη συνέχεια η Κριστίν Λαγκάρντ είχαν ως αποτέλεσμα να ενισχυθεί το ευρώ έναντι του δολαρίου. Νωρίς το απόγευμα το ευρώ διαπραγματευόταν στα 1,0606 δολ. από το επίπεδο των 1,0575 δολ. που άνοιξε το πρωί. Όσον αφορά στα ομόλογα, οι αποδόσεις των περισσοτέρων κινήθηκαν ανοδικά με πιο ενδεικτική αυτή του γερμανικού 10ετούς ομολόγου η οποία κυμαίνονταν στο 2,20% από 2,11%. Αντίθετα, η απόδοση του ελληνικού 10ετούς ομολόγου υποχώρησε οριακά στο 4,26% από 4,28% χθες.

Διαβάστε επίσης:

Credit Suisse: Πώς οδηγήθηκε στην κρίση ένας από τους μεγαλύτερους διαχειριστές πλούτου παγκοσμίως

Δεν έκανε πίσω η ΕΚΤ παρά την τραπεζική καταιγίδα: Στις 50 μονάδες η αύξηση των επιτοκίων

ΗΠΑ: Συγκλονιστικά βίντεο από τη «συνάντηση» αμερικανικού drone με ρωσικό μαχητικό πάνω από τη Μαύρη Θάλασσα