Καθημερινά έρχονται στο φως της δημοσιότητας ολοένα και περισσότερα περιστατικά εκδικητικής πορνογραφίας (revenge porn), ήτοι μη συναινετικού διαμοιρασμού των αυστηρά προσωπικών φωτογραφιών ή βίντεο, κυρίως γυναικών, στο διαδίκτυο. Τα κίνητρα των δραστών, συνήθως πρώην συντρόφων των θυμάτων, εκδικητικά και χυδαία.

Οι επιπτώσεις για τα θύματα εκδικητικής πορνογραφίας καταστροφικές, σε σημείο που μπορεί να φτάσει μέχρι και στην αυτοχειρία. Αναμφίβολα, πρόκειται για ένα ακραίο φαινόμενο έμφυλης βίας, που τείνει να λάβει ανυπολόγιστες προεκτάσεις.

Στην ελληνική έννομη τάξη, το πρώτον στις 23.06.2022, προστέθηκε στον Ποινικό μας Κώδικα το νέο άρθρο 346 Π.Κ., το οποίο τιτλοφορείται  «Εκδικητική πορνογραφία». Πλέον, στο ανωτέρω άρθρο  κωδικοποιείται από πλημμέλημα έως και κακούργημα η εκδικητική πορνογραφία (revenge porn), με ειδική πρόβλεψη για τους ανηλίκους, για τη διακίνηση σε ευρύ αριθμό προσώπων κυρίως όταν πρόκειται για βιντεοσκοπημένο υλικό μεταξύ συντρόφων ή συζύγων, όπως και για την περίπτωση αυτοκτονίας του θύματος.

Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με το νεοπαγές άρθρο 346 Π.Κ.:

 1. Όποιος χωρίς δικαίωμα κοινολογεί σε τρίτο πρόσωπο ή αναρτά σε κοινή θέα, πραγματική, αλλοιωμένη ή σχεδιασμένη εικόνα ή κάθε είδους οπτικό ή οπτικοακουστικό υλικό, στο οποίο αποτυπώνεται μη δημόσια πράξη άλλου που αφορά στη γενετήσια ζωή του, τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον τριών (3) ετών και χρηματική ποινή.

2. Όποιος απειλεί άλλον ότι θα τελέσει τις πράξεις της παρ. 1 τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον ενός (1) έτους. Αν ο υπαίτιος της πράξης του προηγούμενου εδαφίου εξαναγκάζει άλλον σε πράξη ή παράλειψη ή ανοχή για την οποία αυτός δεν έχει υποχρέωση, τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον δύο (2) ετών.

 3. Με κάθειρξη έως οκτώ (8) έτη και χρηματική ποινή τιμωρείται η πράξη της παρ. 1 αν τελείται: α) με ανάρτηση στο διαδίκτυο ή σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης με αόριστο αριθμό αποδεκτών, β) από ενήλικο και αφορά σε ανήλικο, γ) σε βάρος νυν ή πρώην συζύγου ή συντρόφου του υπαιτίου ή σε βάρος προσώπου που συνοικεί με αυτόν ή έχει μαζί του σχέση εργασίας ή υπηρεσίας ή βρίσκεται υπό την επιμέλεια ή την προστασία του ή δεν μπορεί να υπερασπίσει τον εαυτό του, δ) με σκοπό να προσπορίσει ο υπαίτιος στον εαυτό του ή σε άλλον περιουσιακό όφελος.

 4. Αν κάποια από τις πράξεις των προηγούμενων παραγράφων οδήγησε το θύμα σε απόπειρα αυτοκτονίας επιβάλλεται κάθειρξη και χρηματική ποινή. Αν η πράξη του προηγούμενου εδαφίου οδήγησε στο θάνατο επιβάλλεται κάθειρξη τουλάχιστον δέκα (10) ετών και χρηματική ποινή.»

Υπό το φως της αιτιολογικής έκθεσης, με την προτεινόμενη ρύθμιση τυποποιείται ως αξιόποινη πράξη που προσβάλλει τα έννομα αγαθά της γενετήσιας ζωής και ελευθερίας και υπό προϋποθέσεις και της ανηλικότητας, η μη συναινετική κοινολόγηση ή η ανάρτηση στο διαδίκτυο ή σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης, προσωπικών εικόνων ή οπτικοακουστικού υλικού που ανάγονται στη γενετήσια ζωή του παθόντος, ακόμα και αν αυτές δημιουργήθηκαν με τη συναίνεσή του.

Παρά την ποινικοποίηση της εκδικητικής πορνογραφίας, η συνεχής έξαρση του φαινομένου στη χώρα μας, καταδεικνύει τα κενά της Πολιτείας στην προστασία των θυμάτων. Προς τούτο, θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην πρόληψη του φαινομένου, με συνεχείς δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης σε σχολεία, αλλά και μέσω των Μ.Μ.Ε και του διαδικτύου. Όσο και αν υπάρχει η εμπιστοσύνη μεταξύ δύο προσώπων που βρίσκονται σε σχέση και πιθανόν να επιθυμούν την αποστολή προσωπικών φωτογραφιών, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι υπάρχει πάντα η πιθανότητα η σχέση αυτή να αλλάξει στο μέλλον και μια τέτοια φωτογραφία να χρησιμοποιηθεί με τρόπο εκδικητικό. Σε κάθε περίπτωση, όταν κάποιος αντιληφθεί ότι έχει πέσει θύμα revenge porn, πρέπει να ενημερώσει άμεσα τη Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, έτσι ώστε να ληφθούν εγκαίρως όλα τα ενδεδειγμένα μέτρα.

Το μείζον, βέβαια, θέμα είναι το θιγόμενο πρόσωπο να κατανοήσει ότι δεν ευθύνεται ούτε στο ελάχιστο για το revenge porn σε βάρος του. Γι’αυτό, όσο ψυχοφθόρο κι αν είναι αυτό που βιώνει, θα πρέπει να βρει το κουράγιο να μιλήσει στους οικείους του και στις Αρχές. Η συναίνεση στη βιντεοσκόπηση επ’ουδενί δεν συνιστά συναίνεση και στη δημοσιοποίηση.

*Παναγιώτης Κ. Γκανιάτσος,  Δικηγόρος Αθηνών, παρ’ Αρείω Πάγω, LLM Ποινικού Δικαίου, Υποψήφιος Βουλευτής Β1 Βόρειου Τομέα Αθηνών με το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, μέλος της Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής του ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ, Αν. Τομεάρχης Αθλητισμού του ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ

Διαβάστε επίσης:

Με υπογραφή Μητσοτάκη η αδιαφορία για την Δυτική Αθήνα

«Σταυροφορίες» και «θυσίες»

Όχι σε όλα!