Το κύμα φόβου και θυμού, που προκαλείται από τον πόλεμο στην Ουκρανία, την δραματική αύξηση του κόστους ζωής και την πανδημία, εκμεταλλεύονται τα εθνικιστικά ακροδεξιά κόμματα στην Ευρώπη, που βλέπουν τη δύναμή τους να αυξάνεται εντυπωσιακά σε όλη την ήπειρο.

Οι δημοσκοπήσεις αντανακλούν αυτό που συμβαίνει σε όλη την Ευρώπη : στοχοποίηση προσφύγων και μεταναστών, αμφισβήτηση των δικαιωμάτων της LGBTQ κοινότητας και τάση για αμφισβήτηση της υποστήριξης στην Ουκρανία.

Οι πολιτικές δυνάμεις στις οποίες βρίσκουν στέγη οι εθνικιστές και ρατσιστές αυτοχαρακτηρίζονται «συντηρητικές» και «πατριωτικές» και αποβλέπουν στην καταγραφή της δύναμής τους στις εκλογές που θα γίνουν τον επόμενο χρόνο για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Europe is sleepwalking into a far-right trap. Who will sound the alarm? | Shada Islam https://t.co/LmY0rAGGSv

— The Guardian (@guardian) September 21, 2023

Αλλά ο Τιμ Γκόσλινγκ γράφει στο Al Jazeera ότι πριν από τις ευρωεκλογές, θα γίνουν οι εθνικές εκλογές στην Πολωνία και την Σλοβακία, όπου το διακύβευμα πλέον είναι οι δημοκρατικές αξίες και η ενότητα της ΕΕ έναντι της ρωσικής επίθεσης στην Ουκρανία.

«Ο εθνικισμός προελαύνει ενόψει των πολωνικών και σλοβακικών εκλογών, δυνητικά βάζοντας τέλος στην άνευ όρων υποστήριξη στην Ουκρανία», γράφουν αναλυτές στο Visegrad Insight.

Το διακύβευμα των εκλογών σε Σλοβενία – Πολωνία

Η πολιτική αλλαγή που διαφαίνεται είναι πιο έντονη στην Σλοβακία, όπου το κόμμα Smer, του πρώην πρωθυπουργού, Ρόμπερτ Φίτσο, είναι πρώτο σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις που γίνονται ενόψει των εκλογών της 30ης Σεπτεμβρίου.

Η πιθανή επιστροφή στην εξουσία του λαϊκιστή ηγέτη, που κατηγορήθηκε ότι έχτισε ένα κράτος-μαφία στη διάρκεια της πρωθυπουργίας του, από το 2012 ως το 2020, προκαλεί ανησυχίες ότι η Σλοβακία μπορεί να κάνει ένα σοβαρό πισωγύρισμα σε ένα σύστημα αυταρχισμού και διαφθοράς.

«Μαζί με τους εξτρεμιστές εταίρους του, ο Φίτσο θέλει να πάει πίσω την Σλοβακία, σε ένα παρελθόν όπου οι ολιγάρχες κυριαρχούσαν στο κράτος», προειδοποιεί ο Μίκαλ Σίμετσκα, επικεφαλής του κόμματος Progresivne Slovensko, που είναι ο βασικός αντίπαλος του Smer.

Την ίδια ώρα στην Πολωνία το κόμμα Law and Justice (PiS) του αντιπροέδρου της κυβέρνησης, Γιάροσλαβ Κατσίνσκι, ελπίζει να κερδίσει μία τρίτη θητεία στις εκλογές που θα γίνουν στις 15 Οκτωβρίου.

In nearly half of the EU countries, a far-right or nationalist party is among the three most popular https://t.co/e9vjYPWL2u

— Bloomberg (@business) September 16, 2023

Το κόμμα του Κατσίνσκι είναι πρώτο σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, με ποσοστό πρόθεσης ψήφου 35%, αλλά ακολουθεί με μικρή διαφορά το κεντροδεξιό κόμμα Koalicja Obywatelska (KO), του πρώην πρωθυπουργού, Ντόναλντ Τουσκ.

Στην Πολωνία μαζί με τις κάλπες για τις εθνικές εκλογές θα γίνει και δημοψήφισμα με θέματα που διχάζουν την κοινωνία, όπως η αντιμετώπιση του μεταναστευτικού.

«Είναι ένας μηχανισμός κινητοποίησης της εθνικιστικής βάσης του PiS», επισημαίνει ο δικηγόρος και υπερασπιστής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, Γιάτσεκ Κούτσαρτσικ.

Οι επικριτές του Φίτσο και του κόμματος PiS υποστηρίζουν ότι στις εκστρατείες τους κυριαρχεί η παραπληροφόρηση, αλλά σύμφωνα με τους αναλυτές, ένας παράγοντας που επιτρέπει την ακροδεξιά στροφή στην Σλοβενία και την Πολωνία είναι τα λάθη των φιλελεύθερων δημοκρατικών κομμάτων.

«Η υποστήριξη στον Φίτσο αναζωπυρώθηκε από το χάος που επικρατεί υπό την απερχόμενη δημοκρατική συμμαχία», τονίζει ο Μίλαν Νιτς, ερευνητής του Γερμανικού Συμβουλίου Διεθνών Σχέσεων. «Αυτοί που ψηφίζουν Smer θέλουν σταθερότητα. Καταλαβαίνουν ότι το κόμμα επέτρεψε την αύξηση της διαφθοράς, αλλά τουλάχιστον είχαν σταθερή διακυβέρνηση».

Οι συμμαχίες εθνικιστών-ακροδεξιών και ο παράγοντας «Ουκρανία»

Τόσο το Smer, όσο και το PiS πιστεύεται ότι έτοιμα να συνεργαστούν με ακροδεξιά κόμματα αν χρειαστεί για να κυβερνήσουν.

Στην Πολωνία το ακροδεξιό Konfederacja παίρνει περίπου το 10% των ψήφων, όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις και αποσκοπεί να έχει κρίσιμο ρόλο στο επόμενο κοινοβούλιο. Το χειρότερο σενάριο για την πολωνική δημοκρατία είναι να αναδειχτεί το κόμμα αυτό ως ρυθμιστής των εξελίξεων.

Η σημαντική επιρροή του Konfederacja στο πολιτικό σκηνικό αποδίδεται και στην αλλαγή της κυβερνητικής στάσης έναντι της Ουκρανίας. Η Βαρσοβία στην αρχή ήταν από τους πιο σθεναρούς υποστηρικτές του Κιέβου, αλλά εσχάτως η κυβέρνηση υιοθέτησε διαφορετική προσέγγιση εν μέσω επικρίσεων για «ουκρανοποίηση της Πολωνίας».

Η Πολωνία ηγείται μιας ομάδας κρατών στην ανατολική Ευρώπη, στην οποία συμπεριλαμβάνεται η Σλοβακία, που μπλοκάρουν τις εισαγωγές σιτηρών από την Ουκρανία.

Στην Σλοβακία, το κόμμα Republika, με νεοναζιστικές ρίζες, έχει φιλορωσική στάση, κάτι που του δίνει τη δυναμική του 10% στην πρόθεση ψήφου.

Η πολιτική ρητορική του Φίτσο, ο οποίος μεταξύ άλλων λέει πως αν γίνει πρωθυπουργός δεν θα στείλει «ούτε μία σφαίρα» στην Ουκρανία και θα αντιταχθεί σε περαιτέρω κυρώσεις από την πλευρά της ΕΕ, καταδεικνύει την αυξανόμενη επιρροή της ακροδεξιάς.

Οι αναλυτές εκτιμούν ότι αν στις δύο χώρες εκλεγούν εθνικιστικές κυβερνήσεις και μοιραστούν τη διακυβέρνηση με την ακροδεξιά, αυτό θα έχει σοβαρές επιπτώσεις στους δημοκρατικούς θεσμούς και στον συνολικό προσανατολισμό της ανατολικής Ευρώπης, έναντι της Δύσης.

Οι λόγοι για τους οποίους τρίβει τα χέρια του ο Βίκτορ Όρμπαν

Τις εξελίξεις παρακολουθεί πολύ προσεκτικά ο Ούγγρος πρωθυπουργός, Βίκτορ Όρμπαν. Ο Ούγγρος πρωθυπουργός ονειρεύεται ένα μπλοκ ομοϊδεατών του στους κόλπους της ΕΕ, που θα μπορούσε να αλλάξει την συνολική ταυτότητα του κλαμπ. Και γι αυτό δεν κρύβει τον ενθουσιασμό του για την αύξηση της δύναμης της ακροδεξιάς στην Ευρώπη.

«Τον επόμενο χρόνο θα έχουμε την ευκαιρία να συγκροτήσουμε μία δεξιά πλειοψηφία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Σε όλες τις μεγάλες χώρες η δεξιά θα κερδίσει», δηλώνει ο Μπάλατζ Όρμπαν, σύμβουλος του Ούγγρου πρωθυπουργού.

Και βεβαίως η κυβέρνηση της Βουδαπέστης χρησιμοποιεί διάφορες τεχνικές για να ρίξει νερό στον μύλο των ακροδεξιών κομμάτων στις γειτονικές χώρες, με κύριο όπλο την διαχείριση των μεταναστευτικών ροών.

Διαβάστε επίσης:

Παραπέμπονται για διαφθορά ο γερουσιαστής Μενέντεζ και η γυναίκα του

Ρόμαν Αμπράμοβιτς: Πόσο κοστίζει η απίστευτης αξίας συλλογή έργων τέχνης του μεγιστάνα – «Γεμίζεις ένα μουσείο»

HΠΑ: Ο Τζο Μπάιντεν δημιούργησε νέα υπηρεσία πρόληψης της βίας από τα πυροβόλα όπλα