«Στρατηγική απόφαση και μέρα που θα μείνει χαραγμένη στην ιστορία της Ένωσης», χαρακτήρισε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν την απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου να δώσει στην Ουκρανία το καθεστώς της υποψήφιας προς ένταξη χώρας. Και ο Πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι διακήρυξε ότι «η ιστορία γράφεται από αυτούς που δεν κουράζονται να αγωνίζονται για την ελευθερία».

Μόνο που αυτή τη σελίδα της ευρωπαϊκής ιστορίας δεν την έγραψαν μόνο η κυρία Φον Ντερ Λάιεν και ο κύριος Ζελένσκι, αλλά την προσυπέγραψε με τον δικό του τρόπο και ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν. Κι αυτό ακριβώς επιτρέπει μια διαφορετική ανάγνωση στο τι ακριβώς συνέβη στο πολυσυζητημένο συμβούλιο των ηγετών της Ε.Ε.

Στρίβειν διά του αρραβώνος

Για να ανάψει «πράσινο φως» στην Ουκρανία χρειαζόταν ομοφωνία. Αλλά ο Όρμπαν είχε στυλώσει τα πόδια. Δεν τον ενδιέφερε τόσο τι θα γίνει με την Ουκρανία, αλλά στόχος ήταν να εξασφαλίσει την εκταμίευση ενός σημαντικού ποσού από τα ευρωπαϊκά ταμεία, πάνω από 10 δισεκατομμύρια ευρώ, που είχε παγώσει λόγω των προβλημάτων με το κράτος δικαίου στην Ουγγαρία.

Δεν υπήρχε περιθώριο για αδιέξοδο στη σύνοδο και ως εκ τούτου αναζητήθηκε η χρυσή τομή: οι Ευρωπαίοι δεσμεύτηκαν ότι θα ξεπαγώσουν τη βοήθεια στην Ουγγαρία (αφού το κράτος δικαίου, ως διά μαγείας, αποκαταστάθηκε) υπό τον όρο ότι ο Όρμπαν θα έκανε πίσω. Ή, για την ακρίβεια, θα έστριβε διά του αρραβώνος… Όταν ήρθε η ώρα για τη λήψη απόφασης για την Ουκρανία, ο Όρμπαν αποχώρησε καταγγέλλοντας τους πάντες και τα πάντα και έχοντας στην τσέπη 10,2 δισεκατομμύρια, ενώ οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι ηγέτες έδωσαν στον Ζελένσκι μια μικρή πολιτική ανάσα και μπόρεσαν να μιλήσουν για «ιστορική απόφαση». Όλα καλά δηλαδή.

Όμως, αν θέλουμε να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους, έστω κι αν δεν είναι πολιτικώς ορθή η διατύπωση, τότε θα πρέπει να μιλήσουμε για την πλήρη επικράτηση του εκβιασμού του Όρμπαν, από τη μία πλευρά, και της πολιτικής υποκρισίας από την πλευρά των υπόλοιπων Ευρωπαίων ηγετών. Αυτό που διαφημίστηκε ως ιστορικής σημασίας νέο κεφάλαιο για την Ε.Ε. στην πραγματικότητα είναι η εξασφάλιση της ουγγρικής αποχής, έναντι μιας γενναίας χρηματοδότησης, για να δοθούν υποσχέσεις για ενταξιακή πορεία στην Ουκρανία, που σε αυτήν τη φάση τουλάχιστον δεν έχει καμία σχέση με το ευρωπαϊκό κεκτημένο.

Ένα κλαμπ χωρίς αρχές

Ο τρόπος που βρήκαν οι 26 ηγέτες για να παρακάμψουν τον Όρμπαν και την τακτική του εκβιασμού στην οποία υπέκυψαν, τελικά υπονομεύει την αξιοπιστία της Ε.Ε. ως προς το κράτος δικαίου, στο οποίο υποτίθεται ότι ορκίζονται πίστη και το θέτουν ως προϋπόθεση για την ένταξη ενός νέου μέλους στο κλαμπ.

Η ενταξιακή πορεία της Ουκρανίας θα είναι μακρά και επίπονη για μια χώρα που ακόμα βρίσκεται βυθισμένη στη δίνη του πολέμου. Αλλά οι παρασκηνιακές μεθοδεύσεις έδειξαν το πρόσωπο της Ε.Ε. που δεν θα έπρεπε να βλέπουμε: το κλαμπ είναι τελικά μία συνισταμένη παρασκηνιακών παζαριών και όχι ένα στιβαρό σύνολο στηριγμένο σε αρχές.

Γι’ αυτό δεν θα πρέπει να μας εκπλήξει στο μέλλον, όταν η Τουρκία του Ερντογάν θα αρχίσει να παίζει και πάλι με τις προσφυγικές ροές για να εξασφαλίσει νέα κονδύλια από τα ευρωπαϊκά ταμεία. Εξάλλου και η Τουρκία είναι – θεωρητικά – στο κατώφλι της Ε.Ε. Η τακτική των Ευρωπαίων ηγετών είναι απόδειξη ότι στην πολιτική οι εκβιασμοί αποφέρουν αποτελέσματα. Οι Ευρωπαίοι δημιούργησαν ένα πολύ επικίνδυνο προηγούμενο, λέγοντας «όποιος μπορεί να εκβιάσει, ας έρθει σε μας – σίγουρα κάτι θα πάρει».

Στην περίπτωση Όρμπαν η ευρωπαϊκή ηγεσία επιβράβευσε έναν ακροδεξιό, αυταρχικό αρχηγό, που έχει διακηρύξει πως θέλει να φτιάξει μια Ε.Ε. κομμένη και ραμμένη στα δικά του πρότυπα. Με την Ακροδεξιά σε άνοδο σε όλη την Ευρώπη, ο Όρμπαν περιμένει τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών και ελπίζει πως θα αυξήσει την επιρροή του. Αυτόν τον πολιτικό και αυτή την πολιτική εξευμένισαν με 10,2 δισεκατομμύρια ευρώ οι Ευρωπαίοι ηγέτες.

Και είναι βεβαίως μια ειρωνεία της ιστορίας το γεγονός ότι η αναποτελεσματικότητα της ευρωπαϊκής ηγεσίας στην αντιμετώπιση του Όρμπαν παραπέμπει στα λάθη που έκαναν οι Βρυξέλλες με έναν από τους πιο στενούς συμμάχους του Όρμπαν, τον Βλαντίμιρ Πούτιν. Όπως ακριβώς ο Πούτιν και ο Ερντογάν, έτσι και ο Όρμπαν πήραν το ίδιο μήνυμα από τις Βρυξέλλες: οι εκβιασμοί δεν έχουν καμία συνέπεια, τελικά το χρήμα θα ρεύσει.

Δημιουργώντας ένα νέο κύμα ευρωσκεπτικιστών

Υπάρχει όμως κι άλλη μια διάσταση της απόφασης για διεύρυνση «προς ανατολάς». Για να μπορέσει το υφιστάμενο ευρωπαϊκό οικοδόμημα να αντέξει το κόστος ένταξης μιας χώρας του μεγέθους και των προβλημάτων που έχει η Ουκρανία, θα πρέπει να βρεθούν πηγές χρηματοδότησης του εγχειρήματος που θα ξεπερνούν τα σημερινά δεδομένα. Διότι, αν κληθούν τα κράτη – μέλη να δεχτούν περικοπές χρηματοδοτήσεων στο όνομα της διευρυμένης Ένωσης, τότε είναι βέβαιο πως θα καλλιεργηθεί ένα νέο κύμα ευρωσκεπτικισμού, που θα υπονομεύσει τον διακηρυγμένο στόχο της διεύρυνσης.

Για να επιτύχει το εγχείρημα θα χρειαστεί προηγουμένως η ίδια η Ε.Ε. να έχει προχωρήσει σε αποτελεσματικότερη διαχείριση των κονδυλίων, άρα είναι αναγκαία η μεταρρύθμιση των υφιστάμενων δομών και – κυρίως – η αλλαγή της λογικής με την οποία γίνεται η διαχείριση. Διότι μόνο υπ’ αυτή την προϋπόθεση οι Ευρωπαίοι πολίτες και φορολογούμενοι θα πειστούν ότι οι ηγέτες τους κάνουν υψηλή πολιτική και όχι παζάρια κάτω από το τραπέζι και αλισβερίσια με εκβιαστές.

Διαβάστε επίσης:

ΗΠΑ: Προκλητική αθώωση τριών αστυνομικών για τον φόνο άοπλου αφροαμερικανού – Οι ομοιοτητες με τη δολοφονία Φλόιντ (photos/videos)

Γάζα: Αντιμέτωποι με λιμό πάνω από 500.000 κάτοικοι – Στον ΟΗΕ ακόμα το… σκέφτονται για αύξηση της ανθρωπιστικής βοήθειας (videos)

Πράγα: Συγκλονιστικές μαρτυρίες Ελλήνων για το μακελειό: «Κόσμος πανικόβλητος έτρεχε παντού» – «Για 5 λεπτά είμαστε σώοι και ασφαλείς» (photos/videos)