Στην Αλάσκα, που πουλήθηκε από τη Ρωσία στις ΗΠΑ (1867), συναντήθηκαν ως ίσοι οι ηγέτες των δύο υπερδυνάμεων. Ποτέ στην προετοιμασία της σημαντικής συνάντησης κορυφής δεν ετέθη θέμα νικητών και ηττημένων. Αναζήτηση τρόπου επαφών εξέτασαν, και όταν ωρίμασε η διαδικασία πραγματοποιήθηκε η συνάντηση σε αμερικάνικο έδαφος.

Παραμέρισαν όλους τους πρόθυμους να εξυπηρετήσουν στη φιλοξενία, και οι ΗΠΑ, με την επιλογή της Αλάσκας, ανέδειξαν την πολιτική τους ισχύ και τη σημασία τους στη διαμεσολάβηση που επιδιώκουν. Ο επισκέπτης αποδέχθηκε τα πάντα.

● Προσγειώθηκε σε αμερικάνικη βάση, με τιμητική συνοδεία υπερσύγχρονων πολεμικών αεροσκαφών, από την ώρα που εισήλθε στον εναέριο χώρο των ΗΠΑ.

● Έγινε δεκτός με εγκάρδιο τρόπο από τον οικοδεσπότη.

● Φωτογραφήθηκαν στο πόντιουμ με φόντο τα F-35.

● Ξεπερνώντας κάθε επίσημο πρωτόκολλο, επιβιβάστηκε στο αυτοκίνητο του συνομιλητή του που έφερε τη σημαία των ΗΠΑ και της αμερικανικής Προεδρίας.

Η αναφορά για όσους αγαπάνε τους συμβολισμούς, προκειμένου να αναδεικνύονται τα πάντα που σχετίζονται απόλυτα με την επίδειξη εξουσίας.

Την ουσία των συνομιλιών δεν τη γνωρίζουμε, αλλά κυρίως δεν θα μάθουμε ποτέ, αν δεν το επιλέξουν οι δύο ηγέτες, τον σύντομο διάλογο «στην κοιλιά του θηρίου», με το οποίο μετακινείται για λόγους ασφαλείας ο Πρόεδρος των ΗΠΑ.

Σε μία ακόμη καμπή της παγκόσμιας Ιστορίας, οι ΗΠΑ αναλαμβάνουν τον ρόλο που τους αναλογεί. Η παγκόσμια κοινότητα χαιρέτησε το γεγονός μόλις ανακοινώθηκε. Ασκείται σκληρή κριτική στον Πρόεδρο των ΗΠΑ που δεν επέτυχε χειροπιαστό αποτέλεσμα, τη στιγμή που από την ανακοίνωση της πρωτοβουλίας δηλώθηκε και αναδείχθηκε η σημασία της ως προσπάθειας θεσμικής πολιτικής επαφής, πέρα από τη φημολογούμενη καλή διαπροσωπική σχέση των δύο Προέδρων.

Ο Ρώσος Πρόεδρος, σταθερός στη σκληρή και μαξιμαλιστική του θέση, άφησε μία χαραμάδα συνέχισης των συνομιλιών, την οποία ο Πρόεδρος Τραμπ συνεχίζει να αξιοποιεί στις συναντήσεις με τον Πρόεδρο Ζελένσκι και τρεις ευρωπαϊκές χώρες, κυρίως μέλη του ΝΑΤΟ, δύο από αυτές μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας.

Ο Πρόεδρος Τραμπ, σταθερός στην άποψη ότι το θέμα της διευθέτησης του προβλήματος αφορά άμεσα την Ουκρανία, επιλέγει να εγγυηθεί την ασφάλειά της με αναφορά στο άρθρο 5 του Καταστατικού του ΝΑΤΟ, επισημαίνοντας ότι η Ουκρανία δεν θα γίνει μέλος του Βορειοατλαντικού Συμφώνου. Όλα γύρω από το ΝΑΤΟ ως αμυντικό οργανισμό για τις χώρες της Ευρώπης και του Βορείου Ατλαντικού και όχι περί την Ε.Ε. και τη μελλοντική αμυντική της δυνατότητα.

Το πιο σκληρό δίλημμα

Οι τρεις ευρωπαϊκές χώρες που αποδέχονται τον ρόλο του κύριου συνομιλητή με τους Προέδρους ΗΠΑ και Ουκρανίας βρίσκονται πλέον αντιμέτωπες με ένα δίλημμα που άφησαν να εξελιχθεί από το 2014 με την προσάρτηση της Κριμαίας. Αλλαγή εξωτερικών συνόρων στην Ευρώπη (Ρωσία – Ουκρανία), που όμως δεν αφορά άμεσα κράτος μέλος της Ε.Ε.

Ενθαρρύνεται ο Πρόεδρος Ζελένσκι να διεκδικήσει αποχώρηση των Ρώσων εισβολέων από της επικράτειά του, συμπεριλαμβανόμενης και της Κριμαίας, όταν Ρωσία και ΗΠΑ στο θέμα της προσάρτησής της μάλλον συμπίπτουν. Από απόψεως Διεθνούς Δικαίου Ζελένσκι και χώρες της Ε.Ε. προβάλλουν την απολύτως ορθή προσέγγιση.

Ανακύπτουν όμως πολλά σοβαρά ερωτηματικά, τα οποία κυρίως αφορούν την αδυναμία της Ε.Ε. να αρθρώσει λόγο και να υψώσει ανάστημα όταν προσαρτήθηκε η Κριμαία, ανατρέποντας όλες τις συμβατικές υποχρεώσεις των κρατών που έχουν δεσμευτεί στο πλαίσιο του ΟΑΣΕ ότι δεν αλλάζουν εξωτερικά σύνορα των κρατών με χρήση ένοπλης βίας.

Μεγάλο θέμα ανακύπτει για την Ε.Ε. σε σχέση με την υποστήριξη των ορθότατων και δικαιολογημένων απόψεων Ζελένσκι για το απαραβίαστο των συνόρων, αν και όταν οι ΗΠΑ θα επιλέξουν να περιορίσουν δραστικά την αμυντική βοήθεια προς το Κίεβο προκειμένου ο Πρόεδρος της Ουκρανίας να ευθυγραμμιστεί με τις απόψεις της Ουάσιγκτον, που, όπως φαίνεται από τις προεδρικές αναρτήσεις, προσεγγίζουν μερικώς τις παράνομες ρωσικές απαιτήσεις, που αναδείχθηκαν ήδη από το 2014.

Διαθέτει η Ε.Ε. τα μέσα (οπλικά συστήματα, εφοδιασμό παντός είδους) και τον τρόπο (οικονομικές, τραπεζικές και άλλες κυρώσεις) για να στηρίξει τον πόλεμο της Ουκρανίας κατά του εισβολέα;

Η ευρωπαϊκή συμπεριφορά, όχι μόνο της Ε.Ε., επειδή και το Ηνωμένο Βασίλειο εμπλέκεται στο θέμα, πολιτικά δεν έχει εξασφαλίσει στον Πρόεδρο της Ουκρανίας ότι, σε περίπτωση που μειώσουν οι ΗΠΑ το εξοπλιστικό πρόγραμμα και τη βοήθειά τους, πολιτική και οικονομική, δύναται η Ε.Ε. να αναλάβει και να στηρίξει επί μακρόν υποχρεώσεις εξοπλισμών και οικονομικής βοήθειας, ώστε να συνεχιστεί επιτυχής αντίσταση απέναντι στη Ρωσία.

Μια… πολιτική σκιά

Η συνάντηση Τραμπ, Ζελένσκι και των τριών ηγετών των σημαντικότερων νατοϊκών συμμάχων, με την Ε.Ε. ως μία πολιτική σκιά, αποτελεί κομβικό σημείο της εξέλιξης του Ουκρανικού, το οποίο με όλο του το βάρος, κυρίως μετά την πραγματοποίηση της συνάντησης στην Αλάσκα, μεταφέρεται αυτούσιο στη Ευρώπη.

Κανένα δημοσίευμα, καμία ανάλυση που επιδερμικά αναφέρεται σε αποτυχία της αμερικανικής διπλωματικής πρωτοβουλίας δεν ανατρέπει τη μεγάλη ευθύνη που αναλαμβάνει η Ε.Ε. εξαιτίας του τρόπου που προσέγγισε από το 2014 την προσάρτηση της Κριμαίας και στη συνέχεια τη ρωσική εισβολή.

Η ενεργειακή σύμπλευση της Γερμανίας με τη Ρωσία, εις βάρος των συμφερόντων του συνόλου των Ευρωπαίων εταίρων, διαμόρφωσε μονοπωλιακό ενεργειακό σχηματισμό, συμβάλλοντας στην εξουθένωση της ευρωπαϊκής οικονομίας και στη ραγδαία απομείωση της ευρωπαϊκής ανάπτυξης.

Απαιτούνται άμεσες και έμπρακτες δεσμεύσεις που θα μπορούσαν να αποδεικνύουν σε Ουάσιγκτον και Μόσχα ότι ο δρόμος των εδαφικών παραχωρήσεων, υπό την πίεση των όπλων και της ισορροπίας των εξοπλισμών, δεν προσφέρει λύσεις, αλλά δημιουργεί επικίνδυνα κενά και αντισυμβατικούς νεωτερισμούς για ένα ευρωπαϊκό μέλλον γεμάτο κινδύνους προερχόμενους από οποιαδήποτε αναθεωρητική υπερδύναμη ή περιφερειακή δύναμη.

Παράξενη πολιτική ημερήσια διάταξη

Την ώρα που ο κόσμος παραμένει στην περιδίνηση της διεθνούς διπλωματίας και των ενόπλων απειλών, στη χώρα μας προωθείται μία παράξενη πολιτική ημερήσια διάταξη που στοχεύει να αναδείξει πολιτικές, οικονομικές, κοινωνικές και πολιτιστικές αδυναμίες στη λειτουργία της δημοκρατίας μας, η οποία αξιολογείται διεθνώς ως η σταθερότερη στην περιοχή των Βαλκανίων και της Ανατολικής Μεσογείου.

Οι πολιτικοί σε όλο τον κόσμο επιλέγουν να αποφορτίσουν την εσωτερική ένταση, ώστε η χώρα τους να θεωρείται από όλους ως αξιόπιστος συνομιλητής. Δυστυχώς, στην Αθήνα οι επιλογές διαφέρουν πολύ, τόσο εσωκομματικά όσο και διακοινοβουλευτικά.

Το βάρος της ευθύνης φέρει το πολιτικό προσωπικό της χώρας όχι μόνο για τις επιτυχίες, αλλά και για τα ατυχή αποτελέσματα των επιλογών τους. Δεν κρίνονται οι πολιτικοί μας μόνο την ημέρα των εκλογών που αναδεικνύεται η πραγματική δύναμη των πολιτικών κομμάτων, αλλά και η επιλογή των ψηφοφόρων για τη διακυβέρνηση που προτιμούν.

Το πολιτικό έργο και τα συστήματα που το δημιουργούν αξιολογούνται κάθε στιγμή, κάθε ημέρα, επειδή από τη συμπεριφορά τους καθορίζονται οι δραστηριότητες της οικονομίας και της κοινωνίας με αποτέλεσμα να διαμορφώνεται εικόνα δυναμισμού ή υποχωρητικότητας/ απογοήτευσης των Ελλήνων.

Όσοι επιλέγουν να συμμετέχουν στον πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό διάλογο προσφέρουν δημόσια υπηρεσία/ λειτούργημα μόνο όταν προβάλλουν όλες τις πτυχές που διαμορφώνονται από τις πολιτικές δραστηριότητες, οι οποίες πάντοτε επηρεάζουν και την εξωτερική πολιτική.

Στο σύνθετο περιβάλλον στο οποίο εξελισσόμαστε, ατομικά και συλλογικά, υπεισέρχονται αναμφισβήτητα συμφέροντα, διεκδικήσεις και αντιπαλότητα, επειδή τα πάντα αποτελούν ανταγωνισμό.

Μπροστά στην πρόκληση της εποχής μας η ανάγνωση και η αναγνώριση των λεπτομερειών μεγάλων γεγονότων, όπως η συνάντηση στην Αλάσκα, δεν επιτρέπεται να προσεγγίζονται ισοπεδωτικά από τον διαμορφωτή κοινής γνώμης, χωρίς να φωτίζεται και η άλλη πλευρά, που πιθανώς δεν ικανοποιεί μεθοδευμένους στόχους.

Εκ των πραγμάτων απαιτείται ορισμένοι να φέρνουν στη δημοσιότητα, όσο είναι δυνατόν, και τις μη εμφανείς πτυχές για να νιώσουμε διεθνώς καλύτερα πληροφορημένοι, ελπίζοντας ότι αντιλαμβανόμαστε τους λόγους που οι πολίτες στις ΗΠΑ και στη Ρωσία επιλέγουν συγκεκριμένους ηγέτες ευελπιστώντας ότι θα τους οδηγήσουν στην ευημερία και τη διεθνή ηγεμονία.

* Ο Θεόδωρος Ι. Θεοδώρου είναι πρέσβης ε.τ.

Διαβάστε επίσης:

Με κοινή δήλωση τους 25 υπουργοί Εξωτερικών καλούν το Ισραήλ να αποσύρει το σχέδιο για τους εποικισμούς

Έτοιμη η Ρωσία να κυκλοφορήσει αλκοολούχα ποτά «Λένιν» και «Στάλιν»

Λαβρόφ: Καμία συνάντηση μεταξύ Πούτιν και Ζελένσκι μέχρι να συμφωνηθεί η ατζέντα