Μετά από δύο χρόνια ακατάπαυστων συγκρούσεων, η συμφωνία ειρήνης μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς δημιούργησε μια συγκρατημένη αισιοδοξία για το μέλλον της Γάζας. Ωστόσο, τα ανυπέρβλητα εμπόδια συνθέτουν μια εικόνα αβέβαιης σταθερότητας, όπου η ειρήνη παραμένει περισσότερο προσδοκία παρά πραγματικότητα.

Παρούσα κατάσταση ασφαλείας

Η συμφωνία ειρήνης Ισραήλ-Χαμάς για τη Λωρίδα της Γάζας, η οποία ουσιαστικά είναι μια προσωρινή κατάπαυση του πυρός, έχει περιορίσει τη συγκρουσιακή κατάσταση, έχει επιτρέψει την επιστροφή εκατοντάδων χιλιάδων Παλαιστινίων στα ερείπια των σπιτιών τους και έχει συμβάλει στην αύξηση της ροής της ανθρωπιστικής βοήθειας. Την ίδια στιγμή, οι ένοπλες δυνάμεις του Ισραήλ (IDF) έχουν αποσυρθεί από τις αστικές περιοχές και έχουν αναπτυχθεί στην ανατολική περιοχή της Λωρίδας.

Μετά τον αρχικό ενθουσιασμό, οι Παλαιστίνιοι πολίτες φοβούνται ότι η συμφωνία δεν έφερε το τέλος του πολέμου, αλλά λιγότερη βία. Όπως προειδοποιεί ο Ματζέντ αλ-Ανσάρι, σύμβουλος του πρωθυπουργού του Κατάρ και εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών, η Γάζα θα μπορούσε να καταλήξει σε μια κατάσταση «χωρίς πόλεμο, αλλά και χωρίς ειρήνη». Δηλαδή, το Ισραήλ θα διατηρήσει τα στρατεύματά του εντός της Λωρίδας, κυρίως λόγω της αδυναμίας δημιουργίας μιας διεθνούς δύναμης ασφαλείας.

Σύμφωνα με το Γραφείο Τύπου της Κυβέρνησης της Γάζας, το οποίο λειτουργεί υπό την διοίκηση της Χαμάς, από την υπογραφή της συμφωνίας για τη Γάζα (10 Οκτωβρίου), το Ισραήλ συνεχίζει να παραβιάζει τη συμφωνία. Εντείνει τις κατεδαφίσεις στη νότια Γάζα, συνεχίζει να εμποδίζει ως ένα βαθμό την παροχή βοήθειας και διεξάγει εκκαθαριστικές επιχειρήσεις.

Για παράδειγμα, την Κυριακή ο ισραηλινός στρατός προχώρησε σε εκτεταμένες κατεδαφίσεις κτιρίων στο Χαν Γιουνίς της νότιας Γάζας και άνοιξε πυρ ανατολικά της Τζαμπαλία στη βόρεια Γάζα. Το Al Jazeera ανέφερε επίσης ότι αεροπορικές επιδρομές και πυρά πυροβολικού έπληξαν τη Ράφα στα νότια και την πόλη Μπέιτ Λαχίγια στα βόρεια της πόλης της Γάζας, ενώ δημοσίευμα της Middle East Eye έκανε λόγο για ρίψη 153 τόνων βομβών την ίδια ημέρα.

Από την πλευρά του, το Ισραήλ ισχυρίζεται ότι η Χαμάς και άλλες παλαιστινιακές ένοπλες οργανώσεις παραβιάζουν τους όρους της συμφωνίας.

Αφοπλισμός της Χαμάς

Ο αφοπλισμός της στρατιωτικής πτέρυγας της Χαμάς συνιστά το μεγαλύτερο πρόβλημα, που πρέπει να επιλυθεί κατά τη διάρκεια της φάσης II. Ο Νετανιάχου προειδοποίησε ότι το Ισραήλ θα επαναλάβει τις στρατιωτικές επιχειρήσεις εάν η Χαμάς δεν αφοπλιστεί. Ωστόσο, αξιωματούχοι της Χαμάς έχουν δηλώσει ότι ο αφοπλισμός δεν είναι διαπραγματεύσιμος.

Μέχρι στιγμής, η Χαμάς εμφανίζεται να συμμορφώνεται μερικώς, αλλά δείχνει και αποφασισμένη να αναλάβει ρόλο βραχυπρόθεσμα, παρότι προβλέπεται να αφοπλισθεί και να καταστραφούν οι εγκαταστάσεις της.

Όπως ισχυρίζεται ο αναλυτής και σύμβουλος του αμερικανικού think tank RAND Corporation, Μπράιαν Μάικλ Τζένκινς, «η Χαμάς δεν βλέπει τον εαυτό της ως ηττημένη δύναμη». Επομένως, δεν θα είναι εύκολο να πείσει τους διοικητές και τους μαχητές της να υπακούσουν στην παράδοση των όπλων τους. Ο όρος του αφοπλισμού γίνεται ακόμη δυσκολότερος, επειδή το ειρηνευτικό σχέδιο των 20 σημείων αποκλείει τη Χαμάς από το να αναλάβει οποιονδήποτε ρόλο στη διακυβέρνηση της Γάζας.

Επιστροφή των ομήρων

Η συμφωνία προέβλεπε ότι η Χαμάς θα επέστρεφε όλους τους ομήρους, ζωντανούς και νεκρούς. Η Χαμάς απελευθέρωσε όλους τους ζωντανούς ομήρους, αλλά μέχρι την Κυριακή είχε επιστρέψει μόνο τις 20 από τις συνολικά 28 σορούς των ομήρων.

Λόγω και της έντονης εσωτερικής πίεσης, η ισραηλινή κυβέρνηση αποφάσισε να περιορίσει την ανθρωπιστική βοήθεια προς τη Γάζα, μέχρι να επιστραφούν και οι υπόλοιπες σοροί. Με δεδομένο ότι είναι πολύ πιθανόν να μην βρεθούν όλοι οι σοροί των ομήρων, εκτιμάται ότι αυτό το ζήτημα θα μπορούσε να ταλανίζει τις δύο πλευρές για μήνες ή και χρόνια.

Διεθνής Δύναμη Σταθεροποίησης

Ένα από τα βασικά στοιχεία του ειρηνευτικού σχεδίου των 20 σημείων είναι και η δημιουργία μιας Διεθνούς Δύναμης Σταθεροποίησης (ISF), η οποία έχει προγραμματιστεί να αναπτυχθεί έως την 1η Νοεμβρίου. Ωστόσο, μέχρι σήμερα, η δύναμη αυτή ούτε προσδιορίστηκε αλλά και ούτε μπορεί να εισέλθει και να αναπτυχθεί στη Λωρίδα της Γάζας, όπου κυκλοφορούν οπλισμένοι οι μαχητές της Χαμάς.

Τη Δευτέρα, ο Αμερικανός πρόεδρος έστειλε σε μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ ένα προσχέδιο απόφασης, για τη σύσταση μιας διεθνούς δύναμης στη Λωρίδα με διάρκεια τουλάχιστον δύο ετών, την οποία ένας Αμερικανός αξιωματούχος χαρακτήρισε ως «δύναμη επιβολής και όχι ειρηνευτική αποστολή».

Σύμφωνα με το προσχέδιο, η ISF μεταξύ άλλων θα έχει ως αποστολή την προστασία των συνόρων της Γάζας με το Ισραήλ και την Αίγυπτο, των αμάχων και της ροής της ανθρωπιστικής βοήθειας. Επιπρόσθετα, θα αναλάβει την εκπαίδευση της νέας παλαιστινιακής δύναμης ασφαλείας.

Μειωμένη ροή ανθρωπιστικής βοήθειας

Μια από τις κατηγορίες της Χαμάς κατά του Ισραήλ αναφέρεται στη μείωση κατά 24% του προβλεπόμενου αριθμού των φορτηγών της ανθρωπιστικής βοήθειας, που εισήλθαν μεταξύ 10 και 31 Οκτωβρίου 2025. Συγκεκριμένα, ισχυρίζεται ότι το Ισραήλ έχει επιτρέψει μόνο ένα κλάσμα των παραδόσεων βοήθειας που συμφωνήθηκαν, καθώς εισέρχονται κατά μέσο όρο 145 φορτηγά την ημέρα αντί για τα 600.

Από την πλευρά τους, τα Ηνωμένα Έθνη ανέφεραν ότι οι παραδόσεις ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα παραμένουν σε μεγάλο βαθμό περιορισμένες, παρά τις μέτριες βελτιώσεις που έχουν σημειωθεί στην κατανομή τροφίμων. Σύμφωνα με τον λεγόμενο μηχανισμό παράδοσης 2720 του ΟΗΕ που έχει εγκριθεί από το Συμβούλιο Ασφαλείας, περισσότεροι από 24.000 τόνοι ανθρωπιστικής βοήθειας, συμπεριλαμβανομένων τροφίμων, φαρμάκων, συμπληρωμάτων διατροφής και υλικών στέγασης, έχουν εισέλθει από τα περάσματα της Γάζας από τις 10 μέχρι τις 31 Οκτωβρίου.

Η συμφωνία ειρήνης απειλείται με κατάρρευση

Η συμφωνία ειρήνης για τη Γάζα παραμένει εύθραυστη. Ο αφοπλισμός της Χαμάς, η απουσία διεθνούς δύναμης σταθεροποίησης και οι συνεχιζόμενες εντάσεις υπονομεύουν τη βιωσιμότητά της. Εάν η διεθνής κοινότητα δεν επιλύσει άμεσα αυτά τα προβλήματα, τότε η συμφωνία κινδυνεύει να καταρρεύσει.

Βασίλης Γιαννακόπουλος, ταξίαρχος ε.α. της Π.Α., γεωστρατηγικός αναλυτής [email protected]

Διαβάστε επίσης:

Μεξικό: Συνελήφθη άνδρας για σεξουαλική παρενόχληση της προέδρου Σέινμπαουμ (Video)

Το σχέδιο της Κομισιόν για ταχύτερους σιδηροδρόμους στην Ευρώπη: Βερολίνο – Κοπεγχάγη σε 4 ώρες, Σόφια – Αθήνα σε 6 ώρες

Προαναγγελία «πολέμου» στη Σερβία – Υποστηρικτές και αντίπαλοι του Βούτσιτς διαδηλώνουν στον ίδιο χώρο