Η παγκόσμια εισοδηματική και περιουσιακή ανισότητα έχει εξελιχθεί σε κρίση ίσης βαρύτητας με την κλιματική αλλαγή.

Ο νομπελίστας οικονομολόγος Joseph Stiglitz προειδοποιεί ότι η ανθρωπότητα βρίσκεται πλέον μπροστά σε μια «παγκόσμια κατάσταση έκτακτης ανάγκης ανισότητας», όπου ο πλούτος συγκεντρώνεται σε ελάχιστα χέρια, η δημοκρατία αποδυναμώνεται και η κοινωνική συνοχή απειλείται.

Η Ελλάδα, με την υπερβολική ενεργειακή φορολογία και τις έντονες κοινωνικές και γεωγραφικές ανισότητες, μπορεί να πρωτοπορήσει προτείνοντας έναν Εθνικό Μηχανισμό Αναδιανομής της Ενεργειακής Φορολογίας, ώστε η φορολογία να υπηρετεί τη δικαιοσύνη, την οικολογία και – κυρίως – την εμπιστοσύνη των νέων στο μέλλον.

Οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος

Η ανισότητα και η κλιματική κρίση δεν είναι δύο ξεχωριστές πραγματικότητες αλλά δύο πλευρές του ίδιου οικονομικού μοντέλου: ενός μοντέλου που θεοποίησε τη συσσώρευση, την απληστία και την απορρύθμιση.

Σύμφωνα με τον Joseph E. Stiglitz και τα πρόσφατα ευρήματα της G20:

Ο κόσμος βιώνει μια “έκτακτη ανάγκη ανισότητας” (inequality emergency).

Από το 2000 έως το 2024, το πλουσιότερο 1 % της ανθρωπότητας απέκτησε το 41 % της νέας παγκόσμιας περιουσίας, ενώ το φτωχότερο 50 % μόλις 1 %.

Περίπου 83 % των χωρών, που εκπροσωπούν το 90 % του παγκόσμιου πληθυσμού, παρουσιάζουν επικίνδυνα υψηλές ανισότητες.

Η ανισότητα διαβρώνει τη δημοκρατία και αυξάνει την πιθανότητα αστάθειας, κοινωνικών συγκρούσεων και αυταρχισμού.

Πάνω από 70 τρισεκατομμύρια δολάρια θα μεταβιβαστούν ως κληρονομιές την επόμενη δεκαετία, εντείνοντας περαιτέρω τη συγκέντρωση πλούτου.

Ο Stiglitz προτείνει τη δημιουργία ενός Διεθνούς Πάνελ για την Ανισότητα, αντίστοιχου με το IPCC για την κλιματική αλλαγή — αναγνωρίζοντας την ανισότητα ως παγκόσμια, υπαρξιακή απειλή.

Η κλιματική υπερθέρμανση και η υπερσυγκέντρωση πλούτου έχουν κοινό αίτιο:
ένα οικονομικό σύστημα που επιτρέπει στους λίγους να ρυπαίνουν περισσότερο και να ωφελούνται περισσότερο, ενώ οι πολλοί πληρώνουν το τίμημα με ακριβή ενέργεια, απώλεια φυσικών πόρων και περιορισμό δημοκρατικών δικαιωμάτων.

Η ελληνική απάντηση: Εθνικός Μηχανισμός Αναδιανομής Ενεργειακής Φορολογίας (ΕΜΑΕΦ)

Σύμφωνα με το ΕΣΕΚ, η ενεργειακή φορολογία για το 2025 θα ξεπεράσει τα 8 δισ. ευρώ ετησίως.
Η Ελλάδα μπορεί να μετατρέψει αυτό το βάρος σε θεμέλιο κοινωνικής και οικολογικής αναγέννησης.

Στόχος: της ενεργειακής φορολογίας να υπηρετεί τον άνθρωπο και τη φύση με δέσμευση το 50 % της ενεργειακής φορολογίας στον ΕΜΑΕΦ, αρχίζοντας με κλιμακωτή αύξηση του ποσοστού που κατευθύνεται στον μηχανισμό:10 %, 15 %, 20 %, 25 %, 30 %, 35 %, 40 %, 50 % μέσα σε οκτώ χρόνια.

Από τα σημερινά 8 δισ. ευρώ:το πρώτο έτος θα επενδυθούν 800 εκατ. ευρώ,στο όγδοο έτος σχεδόν 4 δισ. ευρώ ετησίως,δημιουργώντας έναν μόνιμο μηχανισμό κοινωνικής και οικολογικής ανασυγκρότησης, με Κατανομή πόρων ΕΜΑΕΦ:

• 40 % – Επενδύσεις νοικοκυριών, επιχειρήσεων και ΟΤΑ σε εξοικονόμηση ενέργειας και παραγωγή ΑΠΕ.
• 30 % – Κοινωνική στήριξη και μείωση ενεργειακής φτώχειας.
• 10 % – Οικολογική εκπαίδευση, καινοτομία, κατάρτιση και πράσινες δεξιότητες.
• 20 % – Ενίσχυση πράσινων, αποκεντρωμένων παραγωγικών επενδύσεων ως μέτρο αντιμετώπισης της δημογραφικής αφαίμαξης και της άνισης περιφερειακής ανάπτυξης.

Από την ανισότητα στην εμπιστοσύνη

Η Ελλάδα μπορεί να γίνει παράδειγμα χώρας που συνδέει την ενεργειακή φορολογία
με τη δικαιοσύνη, την κοινωνική συνοχή και την πράσινη ανασυγκρότηση.

Σε οκτώ χρόνια, τα μισά έσοδα από την ενέργεια θα υπηρετούν τον άνθρωπο και τη φύση.
Θα θεμελιώνουν μια πατρίδα για την οποία η νεολαία της θα αξίζει να αγαπήσει και να εμπιστευτεί το μέλλον της.

Η αντιμετώπιση της ανισότητας είναι το πρώτο βήμα για τη σωτηρία του πλανήτη — και της ίδιας της δημοκρατίας.

*Ο Βασίλης Τσολακίδης είναι Βιοαρχιτέκτονας & Σύμβουλος Στρατηγικού Σχεδιασμού για την ενέργεια, το περιβάλλον και το κλίμα.

Διαβάστε επίσης

Ο Μητσοτάκης μετατρέπει την χώρα μας σε πρατήριο καυσίμων για να κερδίζουν οι ΗΠΑ και οι Αμερικανοί πετρελαιάδες

Ενέργεια και ασφάλεια made in USA

Η χώρα που πεθαίνει πολυτελώς