Την ώρα που οι μάχες στο μέτωπο της ανατολικής Ουκρανίας εντείνονται –ιδιαίτερα γύρω από το στρατηγικό Ποκρόφσκ–και ενώ η ουκρανική κυβέρνηση εξακολουθεί να ταλανίζεται από σκάνδαλα διαφθοράς, μια νέα παράμετρος μπαίνει δυναμικά στο ουκρανικό ζήτημα: το αποκαλούμενο «μυστικό» σχέδιο ειρήνης του Ντόναλντ Τραμπ.

Να θυμίσουμε ότι, τον Ιούνιο του 2024, ο Πούτιν είχε δηλώσει ότι η Ρωσία θα σταματούσε τον πόλεμο ΜΟΝΟ αν το Κίεβο αποδεχόταν:

• Αναγνώριση των ρωσικών περιοχών που η Μόσχα έχει προσαρτήσει (Λουγκάνσκ, Ντονέτσκ, Ζαπορίζια, Χερσώνα και Κριμαία).
• Αποστρατιωτικοποίηση της Ουκρανίας.
• Ριζική μείωση του ουκρανικού στρατού.
• Περιορισμό των όπλων μεγάλου βεληνεκούς.
• Απαγόρευση εγκατάστασης δυτικών οπλικών συστημάτων στρατηγικής σημασίας.
• Μη ένταξη στο ΝΑΤΟ
• Ειδικό καθεστώς για τις ρωσόφωνες κατεχόμενες περιοχές.
• Γλωσσικά και πολιτισμικά δικαιώματα, που θα είναι συνταγματικά κατοχυρωμένα.
• Αποναζιστικοποίηση της Ουκρανίας (όπως διατυπώνεται από το Κρεμλίνο).

Το νέο σχέδιο Τραμπ, όπως περιγράφεται από αμερικανικά και ευρωπαϊκά μέσα, χωρίζεται σε τέσσερις βασικούς άξονες:

• Ειρήνη στην Ουκρανία.
• Εγγυήσεις ασφάλειας για το Κίεβο.
• Αρχιτεκτονική ασφαλείας της Ευρώπης.
• Μελλοντικές ρωσο-αμερικανικές σχέσεις.

Θα πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι για τη σύνταξη του νέου «μυστικού» σχεδίου συμμετείχαν αποκλειστικά συνεργάτες του Τραμπ και Ρώσοι αξιωματούχοι, χωρίς καμία ευρωπαϊκή ή ουκρανική εμπλοκή. Αυτό από μόνο δημιουργεί αφενός προϋποθέσεις αμφισβήτησης της επιτυχίας του σχεδίου, αφετέρου ερωτήματα σχετικά με τις μελλοντικές σχέσεις ΗΠΑ-Ευρώπης.

Το περιεχόμενο των προτάσεων, όπως διέρρευσε από το Axios, τους Financial Times και το Reuters, φαίνεται να ευθυγραμμίζεται με τις ρωσικές απαιτήσεις. Δηλαδή, παραίτηση του Κιέβου από τα εδάφη του Ντονμπάς (Ντόνετσκ και Λουχάνσκ) που ακόμα ελέγχει, σημαντική μείωση του ουκρανικού στρατού -έως και κατά 50%, σύμφωνα με κάποιες πληροφορίες-  και παραίτηση των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων από όπλα μεγάλου βεληνεκούς.

Ουσιαστικά, πρόκειται για μια ετεροβαρή συμφωνία, που θα παγιώσει τα εδαφικά κέρδη της Μόσχας και θα περιορίσει την ουκρανική αμυντική ικανότητα σε βάθος χρόνου.

Η αντίδραση του Κιέβου

Η Μόσχα δεν έχει λόγο να μην είναι ικανοποιημένη με το «μυστικό» σχέδιο ειρήνης. Τι γίνεται όμως με το Κίεβο και τους Ευρωπαίους εταίρους του;Η LeMonde αναφέρει ότι υπάρχει τεράστια πίεση από τις ΗΠΑ προς την Ουκρανία, ενώ ταυτόχρονα η Ρωσία αυξάνει τις στρατιωτικές επιθέσεις και ο Ζελένσκι αρνείται κατηγορηματικά να αποδεχτεί προτάσεις, που ευνοούν τη Μόσχα.

Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, που έχει επανειλημμένα αποκλείσει εδαφικές παραχωρήσεις, εμφανίστηκε οξύτατος όταν ρωτήθηκε για το σχέδιο Τραμπ.«Αν ο Τραμπ έχει κάποιες έξυπνες ιδέες, ας τις μοιραστεί δημόσια», φέρεται να δήλωσε στην Kyiv Post.Η ουκρανική θέση είναι σαφής:δεν αποδέχεται καμία συμφωνία που της επιβάλλεται,δεν εμπιστεύεται συνομιλίες που γίνονται πίσω από κλειστές πόρτεςκαι δεν πρόκειται να συναινέσει σε παραίτηση από εδάφη ή σε εκτεταμένη αποστρατιωτικοποίηση.

Ωστόσο, είναι επίσης σαφές ότι το Κίεβο βρίσκεται σε δυσχερή θέση. Εξαρτάται από τη δυτική βοήθεια, ενώ βρίσκεται υπό αυξανόμενη πίεση από την Ουάσινγκτον και κάποιες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, που αναζητούν «οδό διαφυγής» από έναν πόλεμο χωρίς ορατό τέλος.

Η αντίδραση των Βρυξελλών

Αρνητική προς το σχέδιο Τραμπ είναι και η θέση της ΕΕ.Η Guardianαναφέρει ότι η επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής της της ΕΕ, Κάγια Κάλλας, δήλωσε ότι «οποιοδήποτε σχέδιο ειρήνης πρέπει να έχει την εμπλοκή της Ουκρανίας και της Ευρώπης». Και τόνισε ότι δεν έχει ακούσει για σημαντικές «συμβιβαστικές παραχωρήσεις» από τη ρωσική πλευρά για τον τερματισμό του πολέμου: «δεν έχουμε δει ούτε μια σημαντική υποχώρηση από τη Ρωσία».

Ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών, Ζαν-Νοέλ Μπαρό, υποστηρίζει ότι πρώτα πρέπει να υπάρξει εκεχειρία στην τρέχουσα γραμμή του μετώπου, ώστε μετά να ξεκινήσουν οι συνομιλίες για εδάφη και εγγυήσεις ασφάλειας.

Εν ολίγοις, οι Ευρωπαίοι, πλην της Ουγγαρίας, δεν αποδέχονται παθητικά το σχέδιο Τραμπ. Ζητούν συμμετοχή της ΕΕ και τονίζουν ότι «η Ευρώπη πρέπει να κάθεται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων… δεν μπορούν να είναι θεατές σε μια συμφωνία που διαμορφώνουν οι ΗΠΑ και η Ρωσία».

Αν τελικά εφαρμοστεί το νέο σχέδιο Τραμπ για την ειρήνη στην Ουκρανία, τότε η Ρωσία θα πάρει ότι ζητάει. Θα είναι ένα χριστουγεννιάτικο δώρο του Τραμπ προς το Κρεμλίνο. Πέραν αυτών, πίσω από τις δηλώσεις υπάρχει και κάτι βαθύτερο: «ο φόβος ότι η Ευρώπη μένει εκτός». Μια συμφωνία που θα καθοριστεί αποκλειστικά από ΗΠΑ και Ρωσία θα μετατρέψει την ΕΕ σε παρατηρητή σε μια κρίση, που διαμορφώνει τη δική της ασφάλεια.

Μοναδική εξαίρεση αποτελεί η Ουγγαρία του Βίκτορ Όρμπαν, η οποία εμφανίζεται πρόθυμη να αποδεχθεί οποιοδήποτε σχέδιο προτείνει ο Τραμπ, επιβεβαιώνοντας το φιλορωσικό της προφίλ.

Αν εφαρμοστεί το νέο σχέδιο ειρήνης Τραμπ

Αν το σχέδιο Τραμπ εφαρμοστεί όπως έχει διαρρεύσει, τότε:

• Η Ρωσία θα κερδίσει μόνιμο έλεγχο των κατεχόμενων εδαφών, με διεθνή νομιμοποίηση.
• Η Ουκρανία θα απωλέσει κρίσιμες περιοχές, επιχειρησιακές δυνατότητες και το δικαίωμα επιλογής συμμάχων.
• Η Ευρώπη θα υποβαθμιστεί, επιστρέφοντας σε μοντέλο «Yalta 2.0», όπου μεγάλες δυνάμεις αποφασίζουν για την τύχη των μικρότερων.
• Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα απεμπλακούναπό έναν πόλεμο, που κοστίζει πολιτικά και δημοσιονομικά.

Σχέδιο ειρήνης με βαρύ γεωπολιτικό τίμημα

Το «μυστικό» σχέδιο Τραμπ δεν είναι απλώς μια ανεπίσημη διπλωματική πρωτοβουλία. Είναι ένας δείκτης του πώς μπορεί να αλλάξει η παγκόσμια γεωπολιτική αρχιτεκτονική μέσα στους επόμενους μήνες.

Αν τελικά υιοθετηθεί, τότε η Ρωσία θα λάβει σχεδόν το σύνολο όσων διεκδικεί από την έναρξη της εισβολής το 2022. Και η Ουκρανία, που έχει πληρώσει βαρύτατο τίμημα σε ανθρώπινες ζωές, καταστροφές και πολλαπλές υλικές απώλειες, θα κληθεί να συμβιβαστεί με μια ειρήνη, που μοιάζει περισσότερο με συνθηκολόγηση.

Για την Ευρώπη, το ζήτημα δεν είναι μόνο ουκρανικό. Είναι βαθιά υπαρξιακό.Πρόκειται για μια ειρηνευτική συμφωνία, η οποία θα καθορίσει σε σημαντικό βαθμό τη δική της ασφάλεια.

Για τις ΗΠΑ, το στοίχημα είναι αν ο Τραμπ θα επιλέξει να τερματίσει τον πόλεμο με κόστος τη δυτική συνοχή, δημιουργώντας μια νέα τάξη πραγμάτων, όπου η Μόσχα ανακτά ζωτικό χώρο και η Ευρώπη καλείται απλώς να προσαρμοστεί.

Το μόνο βέβαιο είναι ότι, εάν εφαρμοστεί το σχέδιο όπως αποκαλύφθηκε, θα πρόκειται για ένα πραγματικό χριστουγεννιάτικο δώρο προς το Κρεμλίνο,αλλά και για ένα γεωπολιτικό σοκ που θα επηρεάσει την ευρωπαϊκή ασφάλεια για τις επόμενες δεκαετίες.

Διαβάστε επίσης

Η αμερικανική ακτοφυλακή «ξεπλένει» τη ναζιστική σβάστικα και άλλα σύμβολα μίσους

Μεξικό: Πρώτη καταδίκη για την εκτέλεση των σέρφερ – Η τριπλή δολοφονία που σόκαρε τον κόσμο

Τουρκία: Τραγικός θάνατος για 15χρονο – Συνάδελφοί του του έβαλαν σωλήνα υψηλής πίεσης και προκάλεσαν ρήξη εντέρων