Οι ελληνικές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ αρχίζουν να δέχονται τα πρώτα χτυπήματα από τους δασμούς της κυβέρνησης Τραμπ.

Την περίοδο Απριλίου – Σεπτεμβρίου 2025 σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο οι εξαγωγές τροφίμων εμφανίζουν αξιοσημείωτη πτώση, με τις επιτραπέζιες ελιές να υποχωρούν 3,6%, τη φέτα 14%, τα ακτινίδια 22,4% και το ελαιόλαδο 7,4%.

Ακόμη μεγαλύτερο πλήγμα δέχεται το τσιμέντο, με πτώση σχεδόν 39%, απειλώντας μια αγορά στην οποία κατευθύνεται παραδοσιακά πλέον ποσοστό άνω του 10% των εξαγωγών.

Βεβαίως, για την εξαγωγή οριστικών συμπερασμάτων σχετικά με την επίδραση των νέων στις ελληνικές εξαγωγές θα παιτηθεί περισσότερος χρόνος δεδομένου ότι η κατάσταση εξακολουθεί να ειναι ρευστή.

Μόλις στις 14 Νοεμβρίου, ο Ντόναλντ Τραμπ υπέγραψε εκτελεστικό διάταγμα με το οποίο εξαιρούνται τελικά από τους δασμούς δεκάδες προϊόντα, μεταξύ αυτών και κάποια με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την Ελλάδα (πχ. ακτινίδια, φάρμακα κ.α.).

Οι ελληνικές εξαγωγές στις ΗΠΑ

Υπενθυμίζεται ότι η αξία των ελληνικών εξαγωγών στις Ηνωμένες Πολιτείες – που στη διάρκεια των τελευταίων χρόνων έχει εξελιχθεί σε μία από τις καλύτερες αγορές των ελληνικών προϊόντων – ανήλθε στα 2,411 δισ. ευρώ.

Εκ των οποίων τα 744 εκατ. ευρώ αφορούν σε εξαγωγές αγροδιατροφικών προϊόντων – ελιές, ελαιόλαδο, κρασί, γαλακτοκομικών προϊόντα, κομπόστα ροδάκινου, μεταξύ των άλλων.

Ο ανταγωνισμός από Κίνα και Τουρκία

Στο μεταξύ, χώρες όπως η Κίνα που έχουν «τιμωρηθεί» με δασμούς ύψους 50% είναι αναγκασμένες να στραφούν σε αγορές εκτός των ΗΠΑ για να διατηρήσουν την εξαγωγική τους δυναμική, με βασικό πλεονέκτημα όχι την ποιότητα, αλλά την τιμή.

Σ’ αυτές τις περιπτώσεις είναι βέβαιο ότι θα ασκηθούν ισχυρές πιέσεις σε ομοειδή προϊόντα. Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση της κομπόστας ροδάκινο, ένας κατ΄ εξοχήν εξαγωγικός κλάδος, τον οποίο ανταγωνίζονται κινέζικα εργοστάσια – θα πιεστούν ελληνικές εταιρείες.

Που εντοπίζεται το πρόβλημα

Σύμφωνα με την επεξεργασία των στοιχείων των εξαγωγών στις οποίες προέβη το Ινστιτούτο Εξαγωγών Ερευνών και Σπουδών του Συνδέσμου Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδας (ΙΕΕΣ ΣΕΒΕ) οι εξαγωγές επιτραπέζιων ελιών το εξάμηνο Απριλίου – Σεπτεμβρίου 2025 διαμορφώθηκαν σε 106 εκατ. ευρώ από 109,9 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2024, καταγράφοντας υποχώρηση 3,6%. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι επιτραπέζιες ελιές αποτελούν το κυριότερο τρόφιμο που εξάγει η Ελλάδα στις ΗΠΑ, με τις εξαγωγές το 2024 να ανέρχονται σε 214 εκατ. ευρώ.

Μείωση κατέγραψαν επίσης οι εξαγωγές ελαιολάδου και φέτας, του δεύτερου και του τρίτου αντιστοίχως σε αξία εξαγωγών προϊόντων διατροφής που εξάγει η Ελλάδα στις ΗΠΑ.

Συγκεκριμένα, οι εξαγωγές φέτας υποχώρησαν φέτος στα 30,4 εκατ. ευρώ από 35,3 εκατ. ευρώ πέρυσι, καταγράφοντας πτώση 14%.

Οι εξαγωγές ελαιολάδου υποχώρησαν κατά 7,4%, στα 31,1 εκατ. ευρώ από 33,6 εκατ. ευρώ το εξάμηνο Απριλίου – Σεπτεμβρίου 2024. Ακόμη μεγαλύτερη ήταν η μείωση στις εξαγωγές ακτινιδίων, της τάξης του 22,4%.

Το 2024 οι εξαγωγές ελαιολάδου στις ΗΠΑ διαμορφώθηκαν στα 68 εκατ. ευρώ, ενώ της φέτας στα 61,9 εκατ. ευρώ, των ακτινιδίων στα 31 εκατ. ευρώ. Συνολικά, δε, οι εξαγωγές τροφίμων από την Ελλάδα στις ΗΠΑ το 2024 ξεπέρασαν σε αξία τα 550 εκατ. ευρώ.

Ακόμη ισχυρότερο είναι το πλήγμα που καταγράφεται στις εξαγωγές ελληνικού τσιμέντου στις ΗΠΑ. Πλήγμα που σχετίζεται όχι μόνο με το γεγονός ότι το εξεταζόμενο εξάμηνο οι εξαγωγές είναι λιγότερες από τις μισές, αλλά και διότι η εξέλιξη αυτής έρχεται μία χρονιά μετά την εκτόξευση των εξαγωγών τσιμέντου από την Ελλάδα στις ΗΠΑ. Με άλλα λόγια, υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να χαθεί μια μεγάλη αγορά για το εν λόγω προϊόν.

Το 2024 οι εξαγωγές τσιμέντου αυξήθηκαν σε 121,6 εκατ. ευρώ από 93,1 εκατ. ευρώ το 2023, ενώ στο εξάμηνο Απριλίου – Σεπτεμβρίου 2025 καταγράφεται πτώση σχεδόν 39% σε σύγκριση με το αντίστοιχο εξάμηνο του 2024. Σύμφωνα με μελέτη της Εθνικής Τράπεζας το μερίδιο των εξαγωγών τσιμέντου στις ΗΠΑ στο σύνολο των ελληνικών εξαγωγών τσιμέντου την περίοδο 2019-2024 υπερβαίνει το 50%.

Την ίδια ώρα, πάντως, παρατηρήθηκε σημαντική αύξηση φέτος στις εξαγωγές αλουμινίου (πλάκες αργιλίου) και σωλήνων από σίδηρο/χάλυβα, κατά 30% και 232%, αντιστοίχως. Η μεγάλη αύξηση στους σωλήνες από σίδηρο/χάλυβα σχετίζεται σε μεγάλο βαθμό με το γεγονός ότι οι ΗΠΑ αποτελούν στην ουσία μια καινούργια αγορά, με τις πρώτες εξαγωγές για το εν λόγω προϊόν να πραγματοποιούνται το 2024 και να διαμορφώνονται για το σύνολο της χρονιάς στα 21,8 εκατ. ευρώ.

Διαβάστε επίσης

Επιστροφή ενοικίου: Άναψε το πράσινο φως για την πληρωμή

Αντίστροφη μέτρηση για διορθώσεις στο Ε9 που θα καθορίσουν τον τελικό ΕΝΦΙΑ του 2026

Eurostat και ΟΟΣΑ εκθέτουν την κυβέρνηση: Στα χαμηλά της Ευρώπης – Χαμηλοί μισθοί και παραγωγικότητα, υψηλή ανεργία