Στην ανάκτηση της αξιοπιστίας της χώρας μας, η οποία από το «προβληματικό παιδί της Ευρωζώνης που θεωρούνταν κάποτε, τώρα δανείζεται πλέον από τις διεθνείς αγορές με αποδόσεις χαμηλότερες από άλλες χώρες της Ευρωζώνης», αναφέρεται με άρθρο του στους Financial Times, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυριάκος Πιερρακάκης. 

Ο υπουργός περιγράφει πώς η Ελλάδα πέρασε από την κρίση στην ανάκτηση της αξιοπιστίας και πώς αυτή η εμπειρία μπορεί να λειτουργήσει ως οδηγός για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Με αφετηρία το ελληνικό παράδειγμα, υποστηρίζει ότι η βαθύτερη οικονομική ενοποίηση και η ολοκλήρωση της ενιαίας αγοράς αποτελούν σήμερα ζωτικές προϋποθέσεις για την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ.

«Πρόκειται για μια ανατροπή που ελάχιστοι θα προέβλεπαν πριν από μια δεκαετία» αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Πιερρακάκης.

Αναλυτικά το άρθρο Πιερρακάκη

Η Ευρώπη έχει περάσει χρόνια αναγνωρίζοντας τι πρέπει να γίνει, αλλά χωρίς να ενεργεί με την απαραίτητη ταχύτητα. Ο πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας, Μάριο Ντράγκι, προειδοποίησε πέρυσι ότι χωρίς βαθύτερη ενοποίηση, η ΕΕ κινδυνεύει με στασιμότητα. Στις βασικές του συστάσεις περιλαμβάνεται η ανάγκη να επιτραπεί να γίνεται η κεφαλαιακή ροή μεταξύ των κρατών-μελών ευκολότερα και πιο στοχευμένα. Η πρόκληση της Ευρώπης σήμερα δεν είναι η έλλειψη ανάλυσης, αλλά η έλλειψη συντονισμένης εφαρμογής. Η Ευρωζώνη πρέπει πλέον να μετατρέψει τις κοινές προτεραιότητες σε κοινά αποτελέσματα.

Η εμπειρία της Ελλάδας δείχνει πώς η φιλοδοξία μπορεί να μετατραπεί σε πράξη. Την τελευταία δεκαετία, η χώρα μετέτρεψε τις διαρκείς μεταρρυθμίσεις σε διαρκή αξιοπιστία. Το 2024, η Ελλάδα πέτυχε ένα από τα ισχυρότερα πρωτογενή πλεονάσματα στην Ευρώπη (κοντά στο 4,8% του ΑΕΠ) διατηρώντας παράλληλα ανάπτυξη πάνω από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης. Μόνο έξι από τα 27 κράτη-μέλη της ΕΕ εμφάνισαν δημοσιονομικά πλεονάσματα πέρυσι, και τα τέσσερα από αυτά, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, είχαν περάσει από προγράμματα του ΔΝΤ τα τελευταία 15 χρόνια. Στη δική μας περίπτωση, μια χώρα που κάποτε θεωρούνταν το «προβληματικό παιδί» της Ευρωζώνης δανείζεται πλέον από τις διεθνείς αγορές με αποδόσεις χαμηλότερες από άλλες χώρες της ΕΕ, μια ανατροπή που ελάχιστοι θα προέβλεπαν πριν από μια δεκαετία.

Ο πρόσφατος προϋπολογισμός που κατατέθηκε στη Βουλή προβλέπει ανάπτυξη 2,4% το 2026, με το δημόσιο χρέος να αναμένεται να πέσει κάτω από το 140% του ΑΕΠ. Πριν από το 2030, το ελληνικό δημόσιο χρέος προβλέπεται να υποχωρήσει κάτω από το 120%, σηματοδοτώντας μια καθοριστική και συμβολική ρήξη με το παρελθόν. Αυτή η βελτίωση αντανακλά τα σταθερά πρωτογενή πλεονάσματα, την ισχυρότερη ονομαστική ανάπτυξη και την πρόωρη αποπληρωμή παλαιότερων επίσημων δανείων.

Η δημοσιονομική εξυγίανση συνοδεύτηκε από τον εκσυγχρονισμό του κράτους. Πριν από μια δεκαετία, οι πολίτες σχημάτιζαν ουρές σε δημόσιες υπηρεσίες. Σήμερα, περισσότερες από 2.000 υπηρεσίες είναι διαθέσιμες μέσω της κρατικής πλατφόρμας gov.gr, η οποία έχει διευκολύνει δισεκατομμύρια ψηφιακές συναλλαγές στο Δημόσιο. Από τις φορολογικές δηλώσεις μέχρι τις εγγραφές εταιρειών, εργασίες που άλλοτε απαιτούσαν ημέρες ολοκληρώνονται σε λίγα λεπτά. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατατάσσει πλέον την Ελλάδα μεταξύ των χωρών με την ταχύτερη ψηφιακή βελτίωση στην Ευρώπη.

Η συζήτηση για την ψηφιακή ταυτότητα βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη σε πολλές χώρες. Στην Ελλάδα, η μετάβαση υλοποιήθηκε επειδή κατανοούμε ότι οι ψηφιακές ταυτότητες μειώνουν την απάτη, επιταχύνουν τις συναλλαγές, επιτρέπουν ασφαλή πρόσβαση σε υπηρεσίες και ενισχύουν τη χρηματοοικονομική ένταξη. Από το 2022, οι πολίτες έχουν ψηφιακές ταυτότητες και άδειες οδήγησης στα κινητά τους τηλέφωνα, τις οποίες χρησιμοποιούν σε συναλλαγές που απαιτούν αποδεικτικό ταυτοπροσωπίας.

Η αξιοπιστία στις αγορές και στους πολίτες ενισχύεται όταν οι άνθρωποι βιώνουν την αποτελεσματικότητα των δημόσιων θεσμών στην καθημερινότητά τους. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός έχει εξελιχθεί σε δομικό μοχλό ανάπτυξης και αποτελεί επιτακτική ανάγκη για την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης. Ο ρυθμός της τεχνολογικής αλλαγής σημαίνει ότι η παραγωγικότητα, ο ανταγωνισμός και η ψηφιακή ανθεκτικότητα πρέπει να καθορίζουν τον τρόπο με τον οποίο η Ευρώπη σκέφτεται και λαμβάνει συλλογικές αποφάσεις για το οικονομικό της μέλλον.

Οι ίδιες δυνάμεις που αναδιαμορφώνουν την παραγωγικότητα και τον ανταγωνισμό αναδιαμορφώνουν και το χρηματοπιστωτικό τοπίο της Ευρώπης. Η Ευρώπη συζητάει εδώ και καιρό για τον στόχο της ολοκλήρωσης της ενιαίας αγοράς, που θα ενίσχυε την ενοποίηση των κεφαλαιαγορών και τις τέσσερις ελευθερίες – αγαθών, υπηρεσιών, ανθρώπων και κεφαλαίου. Αλλά η επίτευξη αυτού του στόχου απαιτεί τόσο θεσμική αλλαγή όσο και αλλαγή νοοτροπίας. Μια ένωση αποταμιεύσεων και επενδύσεων δεν θα προκύψει απλώς από διακηρύξεις ή κανονισμούς. Απαιτεί την έμπρακτη βούληση για τη δημιουργία διασυνοριακής οικονομικής δραστηριότητας και την ενίσχυση ευρωπαϊκών «πρωταθλητών».

Η εμπειρία της Ελλάδας προσφέρει ένα πρακτικό παράδειγμα αυτής της αρχής. Τους τελευταίους μήνες, έχει σημειωθεί ένα κύμα διασυνοριακών συγχωνεύσεων και εξαγορών στις τράπεζες και τις κεφαλαιαγορές, συμπεριλαμβανομένης της εξαγοράς του Χρηματιστηρίου Αθηνών από την Euronext και της επένδυσης της UniCredit στην Alpha Bank.

Ωστόσο, ακόμη και εν μέσω αυτής της προόδου, η Ελλάδα αντιμετωπίζει εγχώριες προκλήσεις. Πρέπει να προσελκύσει περισσότερες επενδύσεις για να ανασυγκροτήσει το κεφαλαιακό της απόθεμα. Οι εξαγωγές, αν και αυξάνονται, εξακολουθούν να αποτελούν μικρότερο ποσοστό του ΑΕΠ σε σύγκριση με παρόμοιες οικονομίες. Η παραγωγικότητα και οι πραγματικοί μισθοί πρέπει να συνεχίσουν να αυξάνονται εάν θέλουμε να διατηρηθεί η σύγκλιση με τον πυρήνα της Ευρώπης.

Εν τω μεταξύ, οι δημογραφικές πιέσεις απαιτούν τολμηρές, φιλικές προς την οικογένεια οικονομικές πολιτικές για την υποστήριξη της συμμετοχής στην αγορά εργασίας και της βάσης ταλέντων που στηρίζει τη μελλοντική ανάπτυξη. Η πρόσφατη φορολογική μεταρρύθμιση αντικατοπτρίζει τη δέσμευση της Ελλάδας να αντιμετωπίσει τη δημογραφική συρρίκνωση, περιλαμβάνοντας τη σταδιακή κατάργηση των φόρων ακίνητης περιουσίας για κύριες κατοικίες σε μικρές κοινότητες – ένα μέτρο που έχει σχεδιαστεί για να ελαφρύνει τα βάρη των νέων νοικοκυριών και να αναζωογονήσει τις αγροτικές περιοχές.

Η ελληνική περίπτωση δεν αποτελεί πλέον προειδοποιητικό παράδειγμα, αλλά μελέτη μετασχηματισμού. Το μεγαλύτερο εξαγώγιμο προϊόν μας σήμερα δεν είναι απλώς η ανάπτυξη, αλλά η απόδειξη ότι η αλλαγή είναι εφικτή – και παραμένει εφικτή για το σύνολο της Ευρώπης.

Διαβάστε επίσης:

Συλλογικές συμβάσεις: Συμφωνία υπουργείου Εργασίας, ΣΕΒ και ΓΣΕΕ για την επαναφορά τους

Ακρίβεια διπλάσια από τον παγκόσμιο μέσο όρο – Η Ελλάδα σε τροχιά μόνιμης επιβάρυνσης και το 2026

Επίδομα παιδιού: Ολοκληρώθηκε η εκκαθάριση των αιτήσεων – Πότε θα πληρωθεί η 5η δόση από το ΟΠΕΚΑ