Το «πάρτι» με τις επιστροφές ΦΠΑ επιχειρεί να περιορίσει η ΑΑΔΕ, βάζοντας στο μικροσκόπιο χιλιάδες επιχειρήσεις και επαγγελματίες που ζητούν μεγάλα ποσά, συχνά δυσανάλογα με τον τζίρο και τη δραστηριότητά τους. Τα στοιχεία που διασταυρώνονται προέρχονται από POS, ηλεκτρονικά βιβλία, ενδοκοινοτικές συναλλαγές και το myDATA, συνθέτοντας μια εικόνα που σε αρκετές περιπτώσεις σηκώνει πολλές ερωτήσεις.

Σύμφωνα με τον σχεδιασμό της φορολογικής διοίκησης, προβλέπονται 6.600 έλεγχοι σε επιστροφές ΦΠΑ, με έμφαση σε υποθέσεις που «χτυπούν καμπανάκια» κινδύνου. Στο στόχαστρο μπαίνουν επιχειρήσεις που εμφανίζουν επιστροφές πολύ μεγαλύτερες από αυτές που θα δικαιολογούσε ο κύκλος εργασιών τους, καθώς και περιπτώσεις με μεγάλες αποκλίσεις ανάμεσα στα δηλωθέντα στοιχεία και τα ποσά που ζητούνται πίσω από το Δημόσιο.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι νεοσύστατες και εποχικές επιχειρήσεις, οι οποίες, ενώ έχουν περιορισμένο ιστορικό ή μικρή διάρκεια λειτουργίας, εμφανίζονται να διεκδικούν σημαντικές επιστροφές. Αντίστοιχα, στο «ραντάρ» μπαίνουν φορολογούμενοι με παλαιότερες παραβάσεις, αλλά και όσοι δήλωσαν μηδενική δραστηριότητα το 2024, παρά το γεγονός ότι από τα ηλεκτρονικά δεδομένα προκύπτει κανονική οικονομική κίνηση.

Παράλληλα, η ΑΑΔΕ δρομολογεί 8.318 μερικούς ελέγχους, βασισμένους σε διασταυρώσεις στοιχείων από POS, myDATA, ενδοκοινοτικές συναλλαγές και άλλες βάσεις δεδομένων. Στόχος είναι να εντοπιστούν έγκαιρα οι πιο «καυτές» υποθέσεις και να αποτραπούν αδικαιολόγητες επιστροφές πριν φύγουν χρήματα από τα δημόσια ταμεία.

Και ενώ τα τελευταία χρόνια καταγράφεται βελτίωση στους δείκτες, το συνολικό ταμείο μόνο αισιοδοξία δεν προκαλεί. Σε βάθος 15ετίας, οι απώλειες από το λεγόμενο «κενό ΦΠΑ» φτάνουν τα 73,5 δισ. ευρώ. Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος, πρόκειται για ποσά που αντιστοιχούν σε πολλαπλούς ετήσιους φόρους ακινήτων ή σε ολόκληρους κρατικούς προϋπολογισμούς κοινωνικών δαπανών.

Το 2023 οι απώλειες υπολογίζονται σε 2,532 δισ. ευρώ, ενώ το 2024 εκτιμάται ότι μειώθηκαν στα 2,116 δισ. ευρώ. Πρόοδος υπάρχει, όμως το ερώτημα παραμένει: γιατί χρειάστηκαν τόσα χρόνια για να περιοριστεί ένα φαινόμενο που όλοι γνώριζαν; Η μεγαλύτερη «τρύπα» καταγράφηκε το 2011, με απώλειες 9,1 δισ. ευρώ, σε μια περίοδο που η κρίση είχε ήδη γονατίσει νοικοκυριά και επιχειρήσεις.

Από το 2018 και μετά, το «κενό ΦΠΑ» αρχίζει να μειώνεται πιο σταθερά, με τις απώλειες να πέφτουν κάτω από τα 5 δισ. ευρώ τον χρόνο. Ωστόσο, η επιτυχία αυτή οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην υποχρεωτική ψηφιοποίηση των συναλλαγών και λιγότερο σε μια διαχρονικά συνεπή φορολογική πολιτική.

Το ζητούμενο πλέον δεν είναι μόνο να εντοπίζονται οι ύποπτες επιστροφές, αλλά να μην ταλαιπωρούνται όσοι λειτουργούν νόμιμα. Γιατί όσο το σύστημα κυνηγάει τους «πονηρούς», άλλο τόσο πρέπει να προστατεύει τους συνεπείς, που συχνά περιμένουν μήνες για να πάρουν πίσω χρήματα που δικαιούνται.

Σε κάθε περίπτωση, το στοίχημα για την ΑΑΔΕ παραμένει ανοιχτό: λιγότερα μεγάλα λόγια, περισσότερα αποτελέσματα και –κυρίως– ένα φορολογικό σύστημα που δεν θα αφήνει περιθώρια για «κόλπα», αλλά ούτε θα στραγγαλίζει την πραγματική οικονομία.

Διαβάστε επίσης:

Κομισιόν: Μειώνεται η φοροδιαφυγή και το «κενό ΦΠΑ» στην Ελλάδα

Ο Γολγοθάς των… Χριστoυγέννων

Στα μπλόκα το ΠΑΣΟΚ – Η αξιωματική αντιπολίτευσης… ψαρεύει στη «γαλάζια» δεξαμενή