Με μια ξεκάθαρη απόφαση–ορόσημο (ΣτΕ 2085/2025), το Συμβούλιο της Επικρατείας στέλνει ισχυρό μήνυμα προς ιδιώτες και Διοίκηση: καμία οικοδομική εργασία δεν μπορεί να γίνεται κοντά σε μνημεία ή αρχαιολογικούς χώρους χωρίς προηγούμενη, επίσημη έγκριση από το Υπουργείο Πολιτισμού. Το ανώτατο δικαστήριο ξεκαθαρίζει ότι η προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς έχει απόλυτη προτεραιότητα και υπερισχύει κάθε πολεοδομικής ρύθμισης ή άδειας.

Η υπόθεση που οδήγησε στην απόφαση αφορούσε εργασίες στη Σίκινο, σε απόσταση περίπου 100 μέτρων από το ιστορικό Κάστρο του νησιού. Στην περιοχή πραγματοποιούνταν εργασίες περιτοίχισης χωρίς την απαιτούμενη έγκριση του Υπουργείου Πολιτισμού. Οι υπηρεσίες προχώρησαν σε διακοπή των εργασιών και το ΣτΕ έκρινε ότι η εντολή αυτή ήταν απολύτως νόμιμη και υποχρεωτική, καθώς η περιοχή εμπίπτει στο καθεστώς αρχαιολογικής προστασίας.

Το δικαστήριο υπενθυμίζει ότι το Σύνταγμα επιβάλλει την προστασία του πολιτιστικού περιβάλλοντος και δίνει στον Υπουργό Πολιτισμού ευρεία αρμοδιότητα. Μπορεί να απαγορεύει έργα ή να τα επιτρέπει μόνο υπό αυστηρούς όρους, όταν αυτό κρίνεται αναγκαίο για τη διαφύλαξη μνημείων. Η αρμοδιότητα αυτή δεν περιορίζεται από γενικούς ή ειδικούς πολεοδομικούς κανόνες, ούτε από το γεγονός ότι μια περιοχή χαρακτηρίζεται ως παραδοσιακός οικισμός.

Οι ιδιώτες που προσέφυγαν υποστήριξαν ότι δεν τους δόθηκε το δικαίωμα ακρόασης και ότι το ΥΠΠΟ δεν είχε αρμοδιότητα να παρέμβει. Το ΣτΕ απέρριψε τους ισχυρισμούς αυτούς, τονίζοντας ότι η παράβαση ήταν αντικειμενική: εκτελούνταν εργασίες «πλησίον αρχαίων» χωρίς την απαιτούμενη έγκριση. Δεν έγινε δεκτό ούτε το επιχείρημα ότι δεν χρειαζόταν άδεια επειδή δεν πραγματοποιούνταν εκσκαφές.

Ιδιαίτερη έμφαση δίνει η απόφαση και στον ρόλο της Διοίκησης. Το ΣτΕ επισημαίνει ότι οι αρμόδιες υπηρεσίες οφείλουν να εξετάζουν τα αιτήματα αδειοδότησης ουσιαστικά, με τεχνική αξιολόγηση και επαρκή αιτιολόγηση. Στην υπόθεση της Σικίνου, η υπηρεσία είχε στη διάθεσή της όλα τα απαραίτητα στοιχεία, αλλά δεν προχώρησε σε αξιολόγηση του έργου ούτε εξέτασε αν θα μπορούσαν να τεθούν όροι για την εκτέλεσή του. Αντίθετα, επικαλέστηκε αμφισβητήσεις για το ιδιοκτησιακό καθεστώς, κάτι που το δικαστήριο έκρινε μη νόμιμο λόγο για την αποφυγή λήψης απόφασης.

Συνολικά, το Συμβούλιο της Επικρατείας ξεκαθαρίζει ότι η προστασία των αρχαιοτήτων δεν εξαντλείται στη διακοπή εργασιών, αλλά απαιτεί ουσιαστικό έλεγχο, καθαρές αποφάσεις και υπευθυνότητα από τη Διοίκηση. Η απόφαση αυτή θεωρείται ιδιαίτερα σημαντική, καθώς αφορά όχι μόνο τη Σίκινο, αλλά και πολλές περιοχές της χώρας όπου ισχύουν αντίστοιχοι περιορισμοί και κανόνες προστασίας.

Διαβάστε επίσης:

Ισχυρή πορεία για τις εισηγμένες – Στα 7,5 δισ. ευρώ η κερδοφορία στο εννεάμηνο

Συνεργασία υψηλής αξίας για τον όμιλο CSG με Υπουργείο Άμυνας χώρας της Ν.Α. Ασίας

Επίσκεψη σπουδαστών της ΑΕΝ Ασπροπύργου στις εγκαταστάσεις των Ναυπηγείων Ελευσίνας