Τίτλος ταινίας: «Αυτά που σκοτώνεις»
Σύνοψη: Ο Άλι είναι ένας καθηγητής πανεπιστημίου, ο οποίος σπούδασε στις ΗΠΑ και επιστρέφει στην πατρίδα του, τα Άδανα, για να διδάξει εκεί. Συγχρόνως έρχεται αντιμέτωπος με τον θάνατο της μητέρας του, για τον οποίον υποπτεύεται τον βίαιο πατέρα του. Στην αναζήτηση της αλήθειας βρίσκεται μπροστά στον σύνθετο εσωτερικό του κόσμο. 
Σκηνοθεσία: Αλιρεζά Χατάμι
Παίζουν: Εκίν Κοτς, Ερνάνη Κολτσάκ Κονστεντίλ,  Ερκάν  Κεσέλ

Περίεργη η περίπτωση της ταινίας «Αυτά που σκοτώνεις», καθώς ο Ιρανο-Καναδός σκηνοθέτης Αλιρεζά Χατάμι επιλέγει την Τουρκία -και συγκεκριμένα την Ανατολία- ως πρωταγωνίστρια χώρα, για την εξέλιξη της ιστορίας του. Το ακόμη πιο εντυπωσιακό είναι πως ενώ έχει διατελέσει στενός συνεργάτης του «οσκαρικού» Ιρανού Ασγκάρ Φαραντί («Ένας χωρισμός»), υιοθετεί ένα απολύτως τουρκικό στιλ στη σκηνοθεσία του και στον τρόπο που διεισδύει στους τόπους και στη γεωγραφία της γειτονικής χώρας. Συγχρόνως, με τον ίδιο τρόπο συσχετίζει το τοπίο με τον ψυχισμό των ατόμων και ιδίως του κεντρικού του ήρωα, του Άλι. Αυτός ο διάλογος ανθρώπων και χώρου αποτελεί ιδιάζον χαρακτηριστικό της τουρκικής κινηματογραφίας και ο Χατάμι δείχνει ιδιαιτέρως ικανός να δανειστεί τη συγκεκριμένη μεθοδολογία.

Την αφορμή τη δίνει η ιστορία του Άλι, ο οποίος επιστρέφει στην πατρίδα του, τα Άδανα, προκειμένου να διδάξει στο πανεπιστήμιο της πόλης, μετά από σπουδές στις ΗΠΑ. Με την επιστροφή του έρχεται αντιμέτωπος με τον θάνατο της ανάπηρης μητέρας και με την υποψία πως ο βίαιος πατέρας είναι αυτός που τον προκάλεσε. Μετατρέπεται έτσι σε ντετέκτιβ, αναζητώντας την αλήθεια, για να έρθει, τελικά, πρόσωπο με πρόσωπο με τον εαυτό του. Ένας καθρέφτης συμβολίζει την ενδοσκόπηση, το τετ α τετ με την ταλαιπωρημένη ψυχή του. Απομακρυσμένος για κάποια χρόνια από την κουλτούρα της χώρας του, ο Άλι διαπιστώνει πως η αμερικανική παιδεία είναι εντελώς άχρηστη στον τόπο του: για την πραγματοποίηση οποιασδήποτε εργασίας απαιτείται «λάδωμα», στο πανεπιστήμιο αντιμετωπίζεται σαν ξένος, η βία είναι διάχυτη, σχεδόν αποδεκτή. Στο κλίμα αυτό οι προσπάθειές του να διαφοροποιηθεί πέφτουν στο κενό, γρήγορα αντιλαμβάνεται την κληρονομιά που κουβαλάει. Στο μπαούλο της κρύβεται και το γονίδιο (;) της βίας, το οποίο εκδηλώνεται με τον χειρότερο τρόπο. Φυσικά, όλα τούτα σ’ έναν ανδροκρατούμενο κόσμο, η γυναίκα, μοιραία, πάντα σε ρόλο θύματος. Ο σκηνοθέτης μοιάζει να κλείνει το μάτι και προς την πλευρά της δικής του πατρίδας, του Ιράν.

Ο Χατάμι προσπαθεί όλα αυτά να τα συναρθρώσει σε μια ιστορία μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας, στο όριο του αξεδιάλυτου. Στο πέρασμα της αφήγησης ολοένα και περισσότερο μπλέκεται ο θεατής ανάμεσα στο τι συμβαίνει πραγματικά και τι αποτελεί προϊόν της φαντασίας του πρωταγωνιστή. Ίσως κι όλη η ταινία να αποτελεί ένα όνειρο του Άλι, αφήνεται στην κρίση του θεατή η ερμηνεία πολλών από τις σκηνές. Κάτι τέτοιο, βέβαια, απαιτεί ιδιαίτερη μαστοριά για τη μετατροπή του σε εικόνες και δικαιολογημένα κάποιος θα μπερδευτεί τόσο, που θα τινάξει από πάνω του, θ’ απορρίψει, το σύνολο της δημιουργίας. Έτσι, όμως, κινδυνεύει να χάσει κάποιες μοναδικές αρετές, οι οποίες, τελικά, προσδίδουν και το ιδιαίτερο άρωμα του φιλμ.

Πρώτα απ’ όλα, η κινηματογράφηση του τοπίου, της ξερής και άνυδρης Ανατολίας. Μέσα σ’ αυτό οι στραγγισμένες ψυχές των ανθρώπων εύκολα ταυτίζονται με τον χώρο τους, ψάχνουν για λίγο νερό ζωής (εξού και η σχετική σκηνή της γεώτρησης, προς αναζήτηση ύδατος). Οι νέες γενιές, οι φοιτητές, αναζητούν κι αυτές κάπου ν’ ακουμπήσουν. Ο Άλι, με πρόβλημα στειρότητας, δε είναι άλλο από ένα «άγονο» άτομο, σ’ έναν κόσμο όπου η παρουσία του νέου αποτελεί  έναν εγκλωβισμό πριν από τη γέννησή του ακόμη. Το δίπολο και το δίλημμα τού «τι κάνει κάποιος σε αυτήν την κατάσταση», όπου κάθε αντίδραση είναι μάταιη, οδηγεί στον τελικό συμβιβασμό. Πόσο περισσότερο που το σκηνικό αποτελεί πολιτική υπόθεση. Η φιγούρα του Κεμάλ Ατατούρκ διατρέχει (έστω, σε δεύτερο πλάνο) κάθε δημόσια δραστηριότητα. Ο κεντρικός ήρωας πληροφορείται ότι αντίστοιχα βίαιος με τον πατέρα του υπήρξε ο παππού του κι ο συσχετισμός ξεπετάγεται από πλάγιο και διακριτικό δρόμο: η διάχυτη βία στην Τουρκία έχει ξεκινήσει από τον παππού του σημερινού πολιτικού συστήματος, τον Κεμάλ. Όσο για την πάλη μεταξύ της φωτεινής και της σκοτεινής πλευράς των ατόμων, αντικατοπτρίζεται με τον καλύτερο τρόπο από την μαστόρικη εναλλαγή φωτεινών και σκοτεινών πλάνων, μέρας και νύχτας. Τα δύο συγκρούονται, αλλά και συνεργάζονται στα βάθη της Ανατολίας, στα βάθη της ανθρώπινης ψυχής.

Αξιολόγηση: ***

Διαβάστε επίσης:

«The Odyssey»: Νέες εντυπωσιακές εικόνες από την ταινία του Christopher Nolan με τους Matt Damon, Robert Pattinson και Anne Hathaway

Πρώτη «γεύση» από το «Disclosure Day» του Spielberg – Στον «αέρα» το πρώτο teaser (video)

«The Housemaid»: Κυκλοφόρησε το τελικό trailer για το θρίλερ του Paul Feig με τις Sydney Sweeney και Amanda Seyfried (photos/videos)