Την επανεμφάνισή τους στην επιστημονική έρευνα κάνουν τα τελευταία χρόνια ουσίες που θεωρούνταν αποκλειστικά «ναρκωτικά».

Ψυχεδελικές ουσίες όπως η ψιλοκυβίνη, το LSD και το MDMA εξετάζονται πλέον σε ελεγχόμενες κλινικές δοκιμές ως πιθανά εργαλεία για την αντιμετώπιση σοβαρών ψυχικών διαταραχών, όπως η ανθεκτική κατάθλιψη, το μετατραυματικό στρες (PTSD) και οι αγχώδεις διαταραχές.

Μεγάλα πανεπιστήμια, επιστημονικές δημοσιεύσεις και έρευνες στρέφονται σε «απαγορευμένες» ουσίες, με την ελπίδα να αντιμετωπίζουν τη μάστιγα των ψυχικών νόσων της εποχής μας πιο αποτελεσματικά.

Από τους… δρόμους στο εργαστήριο

Σύμφωνα με την Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία (American Psychological Association), οι ψυχεδελικές ουσίες επανέρχονται στη συζήτηση λόγω της αδυναμίας των υπαρχόντων φαρμάκων να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά όλες τις μορφές ψυχικών διαταραχών, ιδιαίτερα την ανθεκτική κατάθλιψη.

Ερευνητές επισημαίνουν ότι σε ένα σημαντικό ποσοστό ασθενών τα αντικαταθλιπτικά δεν αποδίδουν, γεγονός που ωθεί την επιστήμη να αναζητήσει εναλλακτικές προσεγγίσεις.

Η περίπτωση της ψιλοκυβίνης

Η ψιλοκυβίνη, η δραστική ουσία ορισμένων μανιταριών, αποτελεί μία από τις πιο μελετημένες περιπτώσεις. Όπως αναφέρουν ερευνητές του Johns Hopkins University, κλινικές δοκιμές έχουν δείξει ότι σε ελεγχόμενο περιβάλλον και με ψυχοθεραπευτική υποστήριξη, η ψιλοκυβίνη μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική μείωση των συμπτωμάτων κατάθλιψης και άγχους, ακόμη και μήνες μετά τη θεραπεία.

Οι επιστήμονες τονίζουν, ωστόσο, ότι τα αποτελέσματα αυτά δεν προκύπτουν από απλή χορήγηση της ουσίας, αλλά από συνδυασμό φαρμακολογικής παρέμβασης και ψυχοθεραπείας.

MDMA και μετατραυματικό στρες

Παράλληλα, το MDMA — γνωστό κυρίως ως «έκσταση» — εξετάζεται ως μέρος ψυχοθεραπευτικών πρωτοκόλλων για το PTSD. Σύμφωνα με μελέτες της οργάνωσης MAPS (Multidisciplinary Association for Psychedelic Studies), ασθενείς με σοβαρό μετατραυματικό στρες εμφάνισαν σημαντική μείωση των συμπτωμάτων μετά από συνεδρίες MDMA με ψυχοθεραπεία.

Τα αποτελέσματα αυτών των δοκιμών ήταν αρκετά ισχυρά ώστε να οδηγήσουν τις αμερικανικές ρυθμιστικές αρχές (FDA) να χαρακτηρίσουν τη μέθοδο «καινοτόμο θεραπεία», χωρίς όμως να έχει δοθεί ακόμη πλήρης έγκριση.

Συγκρατημένη αισιοδοξία από τους ειδικούς

Παρά τα ενθαρρυντικά δεδομένα, οι ίδιοι οι επιστήμονες κρατούν αποστάσεις από υπερβολικές προσδοκίες. Όπως επισημαίνει ο νευροεπιστήμονας Robin Carhart-Harris, ένας από τους πρωτοπόρους της έρευνας στον τομέα, τα ψυχεδελικά δεν αποτελούν «μαγική λύση», αλλά ένα εργαλείο που μπορεί να λειτουργήσει μόνο σε συγκεκριμένο θεραπευτικό πλαίσιο.

Επιπλέον, αρκετοί ειδικοί προειδοποιούν ότι η ανεξέλεγκτη χρήση ή η παρουσίαση των ουσιών αυτών ως απλών φαρμάκων εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους, τόσο για τη σωματική όσο και για την ψυχική υγεία.

Πρόσβαση και φαρμακευτικές

Όπως επισημαίνουν νομικοί και ερευνητές σε άρθρα νομικών επιθεωρήσεων, η αυξανόμενη εμπλοκή φαρμακευτικών εταιρειών και επενδυτικών κεφαλαίων δημιουργεί ερωτήματα για το μέλλον αυτών των θεραπειών: το κόστος, την πρόσβαση των ασθενών και τον έλεγχο της γνώσης.

Το βέβαιο είναι ότι η επιστημονική κοινότητα αντιμετωπίζει τα ψυχεδελικά με μεγαλύτερη σοβαρότητα από ποτέ. Όπως σημειώνουν ερευνητές, βρισκόμαστε ακόμη σε πρώιμο στάδιο, όπου τα δεδομένα είναι υποσχόμενα αλλά όχι οριστικά.

Το ερώτημα που παραμένει ανοιχτό είναι αν οι ουσίες αυτές θα αποτελέσουν ένα πραγματικό νέο εργαλείο για την ψυχική υγεία ή αν θα μετατραπούν σε ένα ακόμη ακριβό προϊόν στο οπλοστάσιο της φαρμακοβιομηχανίας.

Διαβάστε επίσης:

Καρκίνος στο πάγκρεας: Νέα θεραπεία για την αντιμετώπιση μιας από τις πιο επιθετικές νεοπλασίες

Συναγερμός ειδικών για ραγδαία μετάδοση της γρίπης στις γιορτές – Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο

«Σούπερ γρίπη»: Συναγερμός για τη νέα υποπαραλλαγή στην Ευρώπη – Πιθανή κορύφωση των κρουσμάτων τον Ιανουάριο στην Ελλάδα