Είκοσι χρόνια μετά την 11η Σεπτεμβρίου, ο πρώτος στόχος του Οσάμα μπιν Λάντεν έχει σχεδόν εξ ολοκλήρου επιτευχθεί.

Για πρώτη φορά μετά την αιγυπτιακή εκστρατεία του Βοναπάρτη, η Δύση, οι μεγάλες ευρωπαϊκές δυνάμεις και οι ΗΠΑ, δεν έχουν τον καθοριστικό λόγο στον αραβομουσουλμανικό κόσμο. Σε αντίθεση με τον αραβικό εθνικισμό τύπου Νάσερ ή τον αραβικό σοσιαλισμό τύπου Μπάαθ, ιδεολογήματα εισαγόμενα και γι’ αυτό βραχύβια, ήταν το πολιτικό ισλάμ που κατόρθωσε να αποσείσει για τα καλά την κηδεμονική παρουσία των Αμερικανών.

Το πολιτικό ισλάμ έχει πολλά πρόσωπα. Ο ιρανικός χομεϊνισμός ήδη από το 1979, ο τουρκικός ερντογανισμός, ο αφγανικός ταλιμπανισμός είναι μερικά από αυτά, όπως είναι και ο θεσμοφανής σαλαφισμός, οι κοινωνιστές Αδελφοί Μουσουλμάνοι, οι τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους και οι ασσασίνοι της Αλ Κάιντα. Οι τακτικές αποκλίνουν, τα μέσα ποικίλουν, οι αντιπαραθέσεις μεταξύ όλων αυτών των ρευμάτων είναι διαρκείς, κάποτε και αμείλικτες. Όμως όλα μαζί συνθέτουν μιαν ενιαία απάντηση στην μεταποικιοκρατική ηγεμονία των Αμερικανών στην Εγγύς και Μέση Ανατολή και όλα μαζί επέφεραν το οριστικό της πέρας.

Φυσικά η ήττα των Αμερικανών δεν δηλώνει και το πέρας της ισλαμοδυτικής σύγκρουσης εν γένει. Αλλά το πέρασμα σ’ ένα νέο ιστορικό στάδιο όπου οι ρόλοι του επιτιθέμενου και του αμυνόμενου έχουν πλέον αντιστραφεί. Πλέον το πεδίο της μάχης θα μεταφερθεί για τα καλά στο έδαφος της Δύσης. (Αυτός ήταν ο δεύτερος στόχος του μπιν Λάντεν).

Ακόμη όμως και να ξεμπερδεύαμε με τους ιερομαχητές του Κορανίου, η σύγκρουση με τον αραβομωαμεθανικό κόσμο στη βάση της δεν είναι θρησκευτική ή ιδεολογική. Τα νούμερα μιλούν από μόνα τους: Μεταξύ 1950-2015 ο πληθυσμός των αραβικών, μόνο, κρατών αυξήθηκε από τα 70 στα 389 εκατομμύρια. Το 2050 θα φτάσει τα 650 εκατομμύρια. Κατά μία  πρὀσφατη έρευνα το 35% ήθελε να μεταναστεύσει κατά κύριο λόγο στην Ευρώπη, πάνω από 130 εκατομμύρια άνθρωποι δηλαδή. Και δεν υπολογίζω εδώ το ένα και πλέον δισεκατομμύριο μη Αράβων μουσουλμάνων – Τούρκων, Ιρανών, Πακιστανών, Αφρικανών κ.ο.κ. 

Απέναντι σε μια Ευρώπη που ώς το τέλος του αιώνα αναμένεται να χάσει 100 εκατομμύρια πληθυσμού τα πράγματα είναι σαφή. Ποτέ στην παγκόσμια ιστορία δεν είχαμε τέτοιες δημογραφικές μεταβολές χωρίς σεισμικά πολιτικά επακόλουθα.

Φυσικά ούτε οι ΗΠΑ ούτε η Ρωσσία θα μείνουν αλώβητες. Αυτές πάντως έχουν τον τρόπο τους. Τις ΗΠΑ τις προστατεύουν δύο ωκεανοί και το μικρό μέγεθος της μουσουλμανικής μειονότητας. Τη Ρωσία, η σιδηρά χειρ του Κρεμλίνου και αιώνες σπουδαίας διπλωματικής παράδοσης και στρατηγικής σκέψης. Για τη γηραιά μας ήπειρο, που είναι ο πιο αδύναμος κρίκος των επιγόνων του πάλαι ποτέ χριστιανικού πολιτισμού, αυτό δεν ισχύει. Ο εχθρός έχει προωθηθεί πολύ βαθύτερα απ’ το Πουατιέ και την Τουρ. Και Κάρολος Μαρτέλλος πουθενά στον ορίζοντα.

Ορολογικό υστερόγραφο

Μέρος της σύγκρουσης της Δύσης με το Ισλάμ περνάει αναπόδραστα από το πεδίο των λέξεων. Στο όνομα της πολιτικής ορθοέπειας το παλαιό «μωαμεθανός» (οι Βυζαντινοί τους αποκαλούσαν Αγαρηνούς και Σαρακηνούς), ήτοι οπαδός του Μωάμεθ, έχει αντικατασταθεί από το αδιάφανο ετυμολογικά στις δυτικές γλώσσες «μουσουλμάνος», που σημαίνει κάτι σαν “θεόδουλος”. Ήδη ορολογικά συνεπώς έχουμε αποδεχθεί την αυτοκατανόηση των πιστών του Ισλάμ – υποχώρηση μείζονος ιδεολογικής σημασίας. Καιρός να ξαναγυρίσουμε στις δικές μας λέξεις.

*Ο Κώστας Κουτσουρέλης είναι συγγραφέας, διευθυντής του περιοδικού «Νέο Πλανόδιον»

Διαβάστε επίσης:

Φρεγάτες και Θεσμικό Πλαίσιο Άσκησης Εξωτερικής Πολιτικής

Τα πήγαιν’ έλα του συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ

«Εάν θες ειρήνη, προετοίμαζε πόλεμο»