Συστηματικές παράνομες και συχνά βίαιες επαναπροωθήσεις προσφύγων και μεταναστών στο Αιγαίο αποκαλύπτει μεγάλη έρευνα εννέα ευρωπαϊκών οργανισμών ΜΜΕ, μεταξύ των οποίων το γερμανικό Spiegel.

Η έρευνα διήρκεσε περισσότερους από οκτώ μήνες, στη διάρκεια των οποίων δημοσιογράφοι μεταμφιέστηκαν σε ψαράδες, κατηύθυναν drones πάνω από τις παραμεθόριες περιοχές και αξιολόγησαν δορυφορικές εικόνες και εκατοντάδες άλλα βίντεο που διοχετεύθηκαν σε αυτούς.

Το δημοσίευμα του Spiegel, σύμφωνα με την Deutsche Welle, φέρει τον τίτλο «ο σκιώδης στρατός που διώχνει πρόσφυγες από την ΕΕ. Μυστηριώδεις άντρες με μάσκες χτυπούν πρόσφυγες στα σύνορα της Ευρώπης ή τους ρίχνουν στη θάλασσα. Έρευνες που διήρκεσαν μήνες αποκαλύπτουν ποιος κρύβεται πίσω από τις κρυφές επιχειρήσεις».

Το δημοσίευμα εξηγεί τη μεθοδολογία του ρεπορτάζ: «Το SPIEGEL πραγματοποίησε έρευνες στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ, στην Ελλάδα και την Κροατία, για περισσότερο από οκτώ μήνες μαζί με τα ευρωπαϊκά συνεργαζόμενα μέσα ενημέρωσης Lighthouse Reports, SRF Rundschau, ARD Studio Vienna, την εκπομπή του ARD «Monitor», Liberation, Novosti, RTL Κροατίας και Pointer. Οι εμπλεκόμενοι δημοσιογράφοι που συμμετείχαν μεταμφιέστηκαν σε ψαράδες, κατηύθυναν drones πάνω από τις παραμεθόριες περιοχές και αξιολόγησαν δορυφορικές εικόνες και εκατοντάδες άλλα βίντεο που διοχετεύθηκαν σε αυτούς. Μίλησαν με δεκάδες πηγές στις υπηρεσίες ασφαλείας και ακολούθησαν τα ψηφιακά ίχνη των ανδρών που ποζάρουν με τις μάσκες και τα ρόπαλά τους στο Instagram και το Facebook. Οι έρευνες αποκαλύπτουν ένα σύστημα. Ειδικές μονάδες από την Κροατία και την Ελλάδα, οι οποίες συνήθως αναλαμβάνουν δράση εναντίον χούλιγκαν και εμπόρων ναρκωτικών, κυνηγούν αιτούντες άσυλο από την ΕΕ. Λειτουργούν κυρίως κρυφά και πληρώνονται από τους πολίτες της Ευρώπης».

Όσον αφορά τους κουκουλοφόρους στην Κροατία αποκαλύπτει πως «Τα ανώτερα κλιμάκια της μονάδας αποτελούνται εν μέρει από βετεράνους πολέμου που πολέμησαν εναντίον των σερβικών στρατευμάτων τη δεκαετία του 1990. Μερικοί από τους άνδρες εμφανίζονται στο Instagram και στο Facebook με δεξιά εξτρεμιστικά και φασιστικά σύμβολα, άλλοι ποζάρουν με τα όπλα τους στα σύνορα. Τα μέλη ειδικού αστυνομικού σώματος επέμβασης λαμβάνουν επιπλέον μισθούς για την ειδική δράση τους κατά των μεταναστών στα σύνορα, συνήθως εκατοντάδες ευρώ το μήνα, σύμφωνα με αρκετούς Κροάτες αξιωματούχους». Στο άρθρο του Spiegel στην ιστοσελίδα του παρουσιάζονται και σχετικά βίντεο.

Η εμπειρία του Άμπα στην Ελλάδα

Όσον αφορά την Ελλάδα το περιοδικό αναφέρεται στην εμπειρία του Τζούνιορ Άμπα και της γυναίκας του από το Κονγκό και γράφει: «Στην αρχή, λέει ο Άμπα, κρύφτηκαν στους λόφους από την αστυνομία. Αλλά οι δυνάμεις ασφαλείας τους έπιασαν γρήγορα και τους πήγαν πίσω στη θάλασσα, μαζί με άλλους 26 αιτούντες άσυλο. Στη λαστιχένια βάρκα χωρίς μηχανή φοβήθηκε για τη ζωή του. Οι άντρες δεν τους είχαν δώσει ούτε σωσίβια. Λίγες ώρες αργότερα Τούρκοι συνοριοφύλακες διέσωσαν τους αιτούντες άσυλο».

Και λίγο παρακάτω στο δημοσίευμα σημειώνεται πως ο Άμπα θέλει να οδηγήσει ενώπιον της Δικαιοσύνης τους ανθρώπους που τους άφησαν στη θάλασσα. Ένας Έλληνας δικηγόρος έχει αναλάβει την υπόθεση και μια από τις κατηγορίες είναι βασανισμός. Τους τελευταίους μήνες το Αιγαίο έγινε πεδίο μάχης. 15 βίντεο από αιτούντες άσυλο και την τουρκική ακτοφυλακή δείχνουν πόσο κλιμακώνεται η βία. Μασκοφόροι καρφώνουν τις βάρκες των προσφύγων με άγκιστρα και ρίχνουν προειδοποιητικούς πυροβολισμούς στο νερό. Η ακτοφυλακή τραβάει πρόσφυγες που βρίσκονται σε πορτοκαλί σωστικές λέμβους προς την Τουρκία και τους αφήνει στη θάλασσα, όπως περιγράφει ο Άμπα. Είναι μια ιδιαίτερα επικίνδυνη και παράνομη μορφή pushback. Μια νέα κατάντια της ευρωπαϊκής μεταναστευτικής πολιτικής.

Έλληνας πρώην αξιωματούχος επιβεβαιώνει τις κατηγορίες

Το SPIEGEL και οι εταίροι του πληροφορούν εδώ και ένα χρόνο για αυτές τις δραστηριότητες. Δεν υπάρχει πλέον καμία αμφιβολία ότι προέρχονται από πλοία που ανήκουν στην ελληνική ακτοφυλακή, ακόμη και αν η κυβέρνηση το αρνείται. Κάποιος που γνωρίζει κάθεται σε μια ταβέρνα σε μια πόλη που έχει λιμάνι μια ηλιόλουστη ανοιξιάτικη μέρα. Ο άνδρας υποτίθεται ότι λέγεται Γιάννης Αλεξίου και μέχρι πρόσφατα εργαζόταν για την ελληνική ακτοφυλακή σε υψηλή θέση. Δεν θέλει να δει δημοσιευμένο το πραγματικό του όνομα.

Στο παρελθόν, λέει ο Αλεξίου, οι παράνομες επαναπροωθήσεις ήταν μεμονωμένες περιπτώσεις στο Αιγαίο. Η τουρκική ακτοφυλακή αναχαίτιζε τα περισσότερα σκάφη ως αποτέλεσμα της συμφωνίας που είχε κάνει η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ με την Τουρκία. Αλλά από τον Μάρτιο του 2020 οι Τούρκοι μετά βίας σταματούν τους πρόσφυγες. Η συντηρητική κυβέρνηση του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, λέει ο Αλεξίου, έχει σκληρύνει τη στάση της. Έκτοτε, μεταξύ άλλων, ειδικές μονάδες είναι επιφορτισμένες να παραδίδουν στη θάλασσα με τη βοήθεια σωστικών λέμβων όσους αναζητούν προστασία. Μπορεί αναμφίβολα να εντοπίσει κανείς τις ειδικές δυνάμεις στα βίντεο που παρουσιάζει το Spiegel.

Επιμένει να διαψεύδει ο Μηταράκης

Από την πλευρά του, ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Νότης Μηταράκης, διαψεύδει τα δημοσιεύματα των 9 ευρωπαϊκών ΜΜΕ.

«Αρνούμαστε κατηγορηματικά τους ισχυρισμούς περί επαναπροωθήσεων», απαντά ο υπουργός Μετανάστευσης, Νότης Μηταράκης. Όπως σημειώνει, «τα ελληνικά σύνορα είναι σύνορα της ΕΕ και λειτουργούμε στο πλαίσιο του διεθνούς και ευρωπαϊκού δικαίου για την προστασία τους». Ο κ. Μηταράκης επισημαίνει, ότι «οι παράνομες ροές είναι εξαιρετικά επικίνδυνες και θα πρέπει να αποτρέπονται σύμφωνα με την Kοινή Δήλωση του 2016, την οποία η ΕΕ πρέπει να διασφαλίσει ότι εφαρμόζεται σωστά. Η Ευρώπη παραμένει στόχος κυκλωμάτων λαθροδιακινητών που εκμεταλλεύονται ανθρώπους οι οποίοι επιθυμούν να εισέλθουν παράνομα στην ΕΕ». Ο κ. Μηταράκης καταλήγει σημειώνοντας: «Δεν ζητάμε συγγνώμη για τη συνεχή προσήλωσή μας στο να διαλύσουμε αυτά τα δίκτυα εμπορίας ανθρώπων και να προστατεύσουμε τα ευρωπαϊκά σύνορα».

Θορυβημένη η Ίλβα Γιόχανσον

Από πλευράς Κομισιόν πάντως, η επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων, Ίλβα Γιόχανσον, είπε ότι πρέπει να διερευνηθούν διεξοδικά. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, απαντώντας σε σχετική ερώτηση κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε από τις Βρυξέλλες με αφορμή το φόρουμ υψηλού επιπέδου για το Αφγανιστάν, «φαίνεται ότι υπάρχει κάποιου είδους ενορχήστρωση βίας στα εξωτερικά μας σύνορα και φαίνεται να υπάρχουν πειστικές αποδείξεις κακής χρήσης των πόρων της ΕΕ».

Η ίδια είπε ότι το βράδυ της Πέμπτης θα συναντηθεί με τον Έλληνα υπουργό Μετανάστευσης, Νότη Μηταράκη και θα συζητήσει απευθείας μαζί του γι’ αυτές τις αναφορές. Προσέθεσε ότι θα συναντηθεί και με τον υπουργό εσωτερικών της Κροατίας για το ίδιο ζήτημα.

Τέλος, η Ίλβα Γιόχανσον τόνισε ότι για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι πολύ σημαντικό το θέμα της συνεργασίας με την Ελλάδα για τη συγκρότηση ενός ανεξάρτητου μηχανισμού παρακολούθησης στα σύνορα, ένα ζήτημα στο οποίο η ελληνική κυβέρνηση είχε δεσμευθεί, όπως είπε.

Υπενθυμίζεται ότι πριν λίγες εβδομάδες η Κομισιόν αρνήθηκε να ανταποκριθεί άμεσα στο αίτημα της Ελλάδας για χρηματοδότηση της δραστηριότητας της ελληνικής ακτοφυλακής με το ποσό των 15,8 εκ. ευρώ, λόγω των «σκιών» όσον αφορά τις δραστηριότητές της στα σύνορα.

Διαβάστε επίσης:

Ευρωπαϊκό «όχι» σε άμεση ενίσχυση του Λιμενικού λόγω pushbacks

Κορωνοϊός: Γέμισαν με νεκρούς τα ψυγεία των νοσοκομείων – Συγγενείς αρνητές δεν τα παίρνουν και ζητούν νεκροτομές

Εργατικό δυστύχημα με έναν νεκρό και έναν τραυματία στη Σαντορίνη