Ένα δυνατό αίσθημα ασφυξίας στοιχειώνει τον θεατή από την πρώτη στιγμή της παράστασης του Ίβο βαν Χόβε. Διότι ο «γυάλινος κόσμος» του Τενεσί Ουίλιαμς (ή Τόμας Λανιέ Ουίλιαμς), σ’ αυτή την κλασική, αλλά τόσο σύγχρονη προσέγγιση, συμβολίζοντας τον διαταραγμένο ψυχισμό των ηρώων του και τη μίζερη, αδιέξοδη ζωή τους, διαδραματίζεται σε έναν γυμνό, υπόγειο χώρο στο χρώμα της ώχρας, χωρίς τρόπο διαφυγής παρά μόνο μια σκάλα που οδηγεί στον έξω κόσμο.

Κατ’ επέκταση η συγκεκριμένη σκηνογραφική άποψη, που αποδυναμώνει τον νατουραλισμό υπογραμμίζοντας την αίσθηση της ανάμνησης, καθορίζει το βλέμμα με το οποίο αντιμετωπίζει ο Φλαμανδός σκηνοθέτης το πιο αυτοβιογραφικό έργο του Αμερικανού συγγραφέα. Ένα έργο που γράφτηκε το 1944 και μέσα από τους παραμορφωτικούς λαβυρίνθους της μνήμης αναπαράγει τα βιώματα της νεανικής του ηλικίας, ενώ ταυτόχρονα αντικατοπτρίζει τη διάψευση του αμερικανικού ονείρου σε μια εποχή οικονομικής ύφεσης που άφησε πίσω της ανθρώπινα συντρίμμια.

Κατ’ επέκταση η οικογένεια Γουίνγκφιλντ αποτελείται από άτομα τραυματισμένα, που για να επιβιώσουν αποφεύγουν τη μίζερη πραγματικότητα ζώντας μέσα σε μια συνεχή ψευδαίσθηση.

Ο εξουσιαστικός πατέρας τούς έχει εγκαταλείψει εδώ και καιρό, αφήνοντας πίσω του, ως μοναδικό ίχνος, τη μορφή του χαραγμένη στους τοίχους του σπιτιού.

Η μητέρα (η Αμάντα), μια πρώην ωραία αριστοκράτισσα του Νότου, ένα μείγμα ευθραυστότητας και δύναμης, νάρκισσος και ταυτόχρονα σκληρή, καταδύεται στον βυθό των αναμνήσεών της. Ο γιος της Τομ (το alter ego του συγγραφέα), που υποχρεώνεται να δουλέψει σε ένα εργοστάσιο υποδημάτων για να τους ζήσει, θέλοντας να αποδράσει από το καταπιεστικό του περιβάλλον, καταφεύγει στις κινηματογραφικές αίθουσες. Και η προβληματική αδελφή του (η Λώρα), βυθίζεται στον δικό της φανταστικό κόσμο παίζοντας με τα γυάλινα ζωάκια της και ακούγοντας τους δίσκους που άφησε ο πατέρας της.

Μέχρι που εισβάλλει στο σπιτικό τους ο Τζιμ, ένας νεαρός επισκέπτης και υποψήφιος αρραβωνιαστικός της κόρης, που ανατρέπει τη ζοφερή ατμόσφαιρα και αναζωογονεί, προς στιγμήν, τα ματαιωμένα όνειρά τους. Όμως η απογοήτευση παραμονεύει.

Ο Ίβο βαν Χόβε ενισχύει αυτήν την ωδή στην ευαλωτότητα με άπειρες λεπτομέρειες. Οι ήχοι της βροχής που πέφτει από το διάτρητο ταβάνι μέσα σε κονσερβοκούτια, οι σκιές των μορφών που σμίγουν στους τοίχους, οι κουβέρτες στο πάτωμα που τυλίγουν τους ήρωες όταν τρομάζουν ή κοιμούνται, ο ξέφρενος χορός της Λώρα με τον Τζιμ, οι αποκαλυπτικές σιωπές-παύσεις, η τελική παρατεταμένη κραυγή της μάνας όταν ο γιος της τους εγκαταλείπει, απεικονίζουν – χωρίς τη συνεισφορά του λόγου – τη φθορά των προσώπων του έργου.

Η Isabelle Huppert, φορώντας ένα κοριτσίστικο φόρεμα και έχοντας κοριτσίστικη συμπεριφορά ανάμεικτη με άπειρη ενέργεια, μιλάει ασταμάτητα, τεμαχίζοντας και μαγειρεύοντας ένα κοτόπουλο στην κατσαρόλα, ενώ καταβροχθίζει τον χώρο που προορίζεται για τα παιδιά της. Ωστόσο η ερμηνεία της, αν και σε έναν βαθμό ικανοποιητική, δεν ξεφεύγει από τη συνηθισμένη μανιέρα της και σε ορισμένα σημεία βγάζει στην επιφάνεια την προσωπικότητά της ως σταρ, συσκοτίζοντας παρά ενισχύοντας τον πολυσύνθετο χαρακτήρα της Αμάντα.

Αντίθετα ξεχωρίζει η Justine Bechelet ως ευάλωτη Λώρα, που στην εκδοχή του σκηνοθέτη αφενός η χωλότητά της δεν είναι εμφανής και αφετέρου, παρότι «διαφημίζει» την ψυχική αναπηρία της, διαθέτει ισχυρή θέληση.

Ο Τομ του Antoine Reinartz σκιαγραφεί με συνέπεια το πορτρέτο του μοναχικού, εξομολογητικού και οργισμένου Τομ.

Και ο αφρικανικής καταγωγής Cyril Guei (Τζιμ) – άλλη μια επέμβαση του σκηνοθέτη που αντιτίθεται στα ρατσιστικά στερεότυπα – υποδύεται σθεναρά τον μοναδικό γήινο χαρακτήρα του «Γυάλινου κόσμου».

Διαβάστε επίσης:

Κυβέρνηση στη «θύελλα» της πανδημίας

Τσίπρας: Και εκατόμβες θυμάτων και lockdown «φέρνει» η ανικανότητα Μητσοτάκη

Το Διεθνές Δίκαιο και η Κύπρος – Η Ε.Ε. δεν ασχολήθηκε ποτέ σοβαρά