Με τον τρίτο τόμο, που έχει τον τίτλο «Ουρανοδύτης», ολοκληρώνεται «Το Θέατρο της Οικουμένης», ένα μυθιστόρημα για τον έρωτα, την κατασκοπεία και την ιδέα των αθάνατων ψυχών διαχρονικά.

Αναφέρονται τα ένστικτα που καταστρέφουν τον έρωτα, επειδή μας οδηγούν στην προδοσία. Αναλύονται οι αντιφάσεις της κατασκοπείας, που από τη μια στηρίζει τη συνέχεια των πατρίδων μας κι από την άλλη παραβαίνει τους νόμους με τους οποίους συγκροτούνται οι κοινωνίες. Απαριθμούνται επίσης τα ιστορικά στοιχεία που οδηγούν στην πεποίθηση πως η ιδέα των αθάνατων ψυχών είναι κατασκευασμένη από τον εγκέφαλό μας για να μας προστατεύσει από το υπαρξιακό αδιέξοδο και να μας δημιουργήσει προσδοκίες για τη συνέχεια της ζωής.

«Το Θέατρο της Οικουμένης» στηρίζεται σε γεγονότα, αλλά και σε σκέψεις πάνω σε αυτά καθώς εξελίσσονται. Το ογκώδες μυθιστόρημα διαβάζεται απνευστί, καθώς παρασύρει τον αναγνώστη να συμμετέχει στη δράση. Οι ήρωές του μπαίνουν σε βαπόρι για να πάνε Πειραιά-Ρέθυμνο κι ο καπετάνιος τους καλεί σε «Δείπνο των στοχασμών». Τρώνε και τρώμε μαζί τους. Συζητούν κι είμαστε έτοιμοι να πάρουμε το λόγο κι εμείς. Σε άλλο δείπνο, τους καλούν οι γαρδένιες μιας φίλης, η οποία πιστεύει πως έτσι τα λουλούδια της, στα οποία έχει διοχετεύσει όλη τη θλίψη για την αποτυχία της προσωπικής της ζωής, δεν θα ρίξουν τα φουσκωμένα μπουμπούκια τους.

Οι ήρωες του βιβλίου ζουν στη Θεσσαλονίκη, αλλά ταξιδεύουν στη Βιέννη, στην Πράγα, στο Μιλάνο, στη Βενετία, στο Άγιον Όρος, στην Κοζάνη και στο Ρέθυμνο. Σε αυτά τα ταξίδια έρχονται σε επαφή με ιδέες, με ιστορίες ανθρώπων που εμπλέκονται στα μεγάλα γεγονότα της Ιστορίας, με έργα ζωγραφικής και με ανακαλύψεις των επιστημών που άλλαξαν τη ροή του κόσμου.

Έτσι, το βιβλίο δίνει ρόλο στη λογοτεχνία, διαφορετικό από αυτόν που έχουμε συνηθίσει, τη διευρύνει. Εστιάζει στο μικρό καθημερινό, αλλά στοχεύει στα μεγάλα προβλήματα των κοινωνιών. Από την χρήσιμη αθανασία των ψυχών πάει στη φρικτή αθανασία της βίας και της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο. Συνθέτει την όπερα των γνώσεων, της ομορφιάς, των επιστημών και της Ιστορίας. Απευθύνεται σε αναγνώστες που έπαψαν να χορεύουν το «χορό της βροχής».

Ξέρουμε πως για να μας αρέσει μια ιστορία, πρέπει να περιέχει κάτι από τις ζωές μας ή έστω από τις επιδιώξεις μας, και να οδηγεί σε πεπρωμένο που δεν αλλάζει. Να μας κάνει να θέλουμε να μπούμε στην ιστορία και να πούμε στον ήρωα: «Μην κάνεις αυτό κι εκείνο και το άλλο, πάρε άλλο δρόμο, αυτός δεν σε πάει καλά». Γίνεται συχνά στο βιβλίο. Οι αρχαίοι, αυτό το έλεγαν «μέθεξη». Οι ιστορίες που οδηγούν σε δραματικό  πεπρωμένο, μας βεβαιώνουν πως όσα συμβαίνουν σε εμάς είναι υποφερτά. Κι αυτό μας παρηγορεί.

Ο ήρωας του βιβλίου, ο Βασίλης Ευαγγελίδης, έχει σπουδές θετικών επιστημών, σύζυγο πιανίστα, στο στρατό ήταν στις ειδικές δυνάμεις. Την εποχή που αρχίζει η ιστορία, αγωνίζεται να εξοφλήσει τα χρέη που συσσώρευσε η ελληνική οικονομική κρίση στη διαφημιστική του εταιρεία, πουλώντας στην Εταιρεία Ηλεκτρισμού 200 στρέμματα που κληρονόμησε από τον πατέρα του στην περιοχή της Κοζάνης.

Ο Βασίλης είναι δύσπιστος στις μυστικές υπηρεσίες γιατί ξέρει ότι είναι αδίστακτες. Ωστόσο όταν με την εμπλοκή του σε αυτές, αποκτά καινούργιο αυτοκίνητο, γλυκαίνεται. Ψήνεται. Του ζητούν κάτι απολύτως παράλογο: να βρεί την ψυχή του Ρήγα Φεραίου. Επειδή όμως ο εσωτερικός του κόσμος εμφανίζει ανάλογους προβληματισμούς, δέχεται. Οι περιπέτειες διαδέχονται η μία την άλλη. Πού πάνε; Στο πεπρωμένο, στο θάνατο. Ο αναγνώστης πριν ακόμη φτάσει στο θάνατο του Βασίλη, έχει εισπράξει μια προηγούμενη ανεκδοτολογική ιστορία στην οποία κάποιος νομίζει πως είδε το Χάρο να του κάνει μια απειλητική χειρονομία, ζητά από το αφεντικό του το αυτοκίνητό του και φεύγει μακριά για να μην τον βρει ο Χάρος. Το αφεντικό συναντά τον Χάρο στην αγορά και του ζητά το λόγο, γιατί έκανε μια απειλητική χειρονομία στον υπάλληλό του. Κι εκείνος απαντά ότι δεν ήταν απειλητική αλλά παραξενεύτηκε που τον είδε στην αγορά επειδή σε λίγες ώρες έχει ραντεβού μαζί του – εκεί που πάει ο υπάλληλος…  

Μανόλης Ξεξάκης                                                                                                                  

Το Θέατρο της Οικουμένης

Μυθιστόρημα σε τρεις τόμους                                                  

Τόμος Γ΄

Ουρανοδύτης

Εκδόσεις: IANOS

Σελ.: 400

Διαβάστε επίσης

Βιβλίο: Να πώς γράφονται οι ιστορίες

Βιβλίο: Η Μητέρα του Σκύλου

Βιβλίο: Εκμηδένιση