Μειώνεται, σταδιακά και με πολλές δυσκολίες, η απόσταση μεταξύ των διαπραγματευτών Ουκρανίας και Ρωσίας και διαφαίνεται στον ορίζοντα μια προοπτική κατάπαυσης του πυρός στην Ουκρανία – έστω και προσωρινής.

Προφανώς το τέλος του πολέμου είναι κάτι πολύ πιο δύσκολο και μπορεί να χρειαστούν επίπονες προσπάθειες για να επιτευχθεί. Ανεξαρτήτως όμως των αποτελεσμάτων του τρέχοντος γύρου διαπραγμάτευσης στην Κωνσταντινούπολη, αρκεί μια ματιά στην κατάσταση στα κύρια πολεμικά μέτωπα και στις θέσεις των δύο πλευρών για να κατανοήσουμε ότι υπάρχει ήδη σοβαρό υπόβαθρο για μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός σε πρώτη φάση.

Ο πλήρης έλεγχος της Μαριούπολης, που έχει ήδη επιτευχθεί, επιφέρει τον αποκλεισμό της Ουκρανίας από την Αζοφική Θάλασσα, την εδαφική ενοποίηση Κριμαίας και Ντονμπάς και τον έλεγχο του 80% των ουκρανικών ακτών της Μαύρης Θάλασσας.

Με την εξολόθρευση του Τάγματος του Αζόφ στην ίδια πόλη από τους παραστρατιωτικούς της Βάγκνερ και τους Τσετσένους η Ρωσία έχει επιτύχει στο πεδίο την περίφημη «αποναζιστικοποίηση». Γι’ αυτό άλλωστε την έχει αποσύρει από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων.

Επίσης έχει αποσύρει τη λεγόμενη «αποστρατιωτικοποίηση», αφού ο διαρκής βομβαρδισμός στρατιωτικών στόχων, πυρομαχικών και οπλικών αποθεμάτων έχει καταστρέψει το μεγαλύτερο μέρος της ουκρανικής άμυνας. Η ουκρανική αντίσταση στηρίζεται πολύ περισσότερο στους ίδιους τους Ουκρανούς παρά στις οπλικές δυνατότητες της χώρας.

Δεν μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ότι οι ρωσικές ανακοινώσεις για την εκτεταμένη καταστροφή των αμυντικών δυνατοτήτων της Ουκρανίας είναι ακριβείς. Είναι ωστόσο χαρακτηριστική η έκκληση του Ζελένσκι προς τη Δύση να του προμηθεύσει «αεροπλάνα, τανκς, το απαραίτητο πυροβολικό, οβίδες». Μη βλέποντας τέτοια προοπτική, κατηγορεί τις δυτικές χώρες για φόβο έναντι της Ρωσίας και για συνενοχή στα όσα τραγικά συμβαίνουν στη χώρα του.

Σε ό,τι αφορά την κατάσταση στα πεδία των μαχών, τα λόγια του Προέδρου της Ουκρανίας είναι αποκαλυπτικά της πολύ δύσκολης για τη χώρα του κατάστασης: «Στις περιφέρειες Τσερνίχιβ, Σούμι, Χάρκοβο, Ντονμπάς, νότια Ουκρανία η κατάσταση παραμένει παντού τεταμένη, πολύ δύσκολη».

Από την πλευρά του ο Ζελένσκι έχει αποδεχθεί την «ουδετερότητα» της Ουκρανίας (τη μη ένταξή της στο ΝΑΤΟ), δηλώνει παραίτηση από την πυρηνική προοπτική και είναι έτοιμος να συζητήσει τη χρήση της ρωσικής γλώσσας στην Ουκρανία. Ωστόσο το νέο καθεστώς της χώρας θα πρέπει να σφραγιστεί με δημοψήφισμα και να το εγγυηθούν «τρίτα μέρη», άρα να παρασχεθούν εγγυήσεις ασφαλείας από τη Δύση.

Τα άμεσα ζητούμενα από την ουκρανική πλευρά, σύμφωνα με τους διαπραγματευτές της, είναι οι διεθνείς εγγυήσεις ασφάλειας για την Ουκρανία, καθώς και η κατάπαυση του πυρός προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα τεράστια ανθρωπιστικά προβλήματα.

Αντιστοίχως ο Πούτιν επιδιώκει να συνομολογήσει μια ειρήνευση με περιεχόμενο τη διατήρηση όσων έχει κερδίσει στα πεδία των μαχών: τον πλήρη έλεγχο του Ντονμπάς και τον αποκλεισμό της Ουκρανίας από την Αζοφική Θάλασσα, που αποτελούσαν εξαρχής τους μεγάλους ρωσικούς στόχους. Περισσότερο απ’ όλα όμως θα επιδιώξει την προοπτική μιας διεθνούς νομιμοποίησης του υπό διαμόρφωση νέου στάτους της Ουκρανίας.

Προφανώς μια τελική συμφωνία θα περιέχει πάρα πολλές επιμέρους ρυθμίσεις (εξ ου και η εκτίμηση ότι θα χρειαστεί πολύς χρόνος), ενώ το περιεχόμενό της θα καθοριστεί εν πολλοίς από το τι είναι δυνατόν να αποδειχθεί βιώσιμο σε μεγάλο βάθος χρόνου.

Αυτό ωστόσο που σήμερα διαφαίνεται – ανεξαρτήτως, όπως προείπαμε, της κατάληξης αυτού του γύρου διαπραγματεύσεων – είναι ότι πρώτη φορά από τη ρωσική εισβολή οι δημόσιες θέσεις των δύο πλευρών μπορούν να οδηγήσουν σε μια πρώτη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός.

Η προοπτική της ειρήνευσης είναι πολύ δυσκολότερη, όπως έχουμε επισημάνει την προηγούμενη εβδομάδα. Πώς, για παράδειγμα, μπορεί ο Ζελένσκι να αποδεχθεί την απώλεια εδάφους – ακόμη και αν πάρει ως αντάλλαγμα τη μη αντίδραση της Ρωσίας στην προοπτική ένταξης της Ουκρανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση; Εν αναμονή λοιπόν…

Διαβάστε επίσης:

Πόλεμος στην Ουκρανία: Ουδετερότητα έναντι εγγυήσεων ασφαλείας ζητά το Κίεβο από τη διαπραγμάτευση

Αμπράμοβιτς : Από την Ουκρανία στο Χόλυγουντ και στο Ντολμά Μπαχτσέ – Τι μαθαίνουμε από τις φήμες για απόπειρα δηλητηρίασης του

Γουίλ Σμιθ: Δημόσια συγγνώμη στον Κρις Ροκ για το χαστούκι στα Όσκαρ – «Ξεπέρασα τα όρια και έκανα λάθος»