search
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 29.03.2024 03:05
MENU CLOSE

Με σπασμένα φρένα ο πληθωρισμός

Δημοσιεύτηκε στο ΠΟΝΤΙΚΙ

τεύχος 2230
19-05-2022
22.05.2022 06:00
venzini-new

Έσπασε κάθε ρεκόρ η μέση τιμή των 2,2 ευρώ το λίτρο στη βενζίνη πανελλαδικά και αναμένεται να καταγράψει και νέα άνοδο, που μπορεί να φθάσει μέχρι και τα 3 ευρώ.

«Είναι ένα αρνητικό σενάριο, που όμως μπορεί να γίνει πραγματικότητα το επόμενο χρονικό διάστημα» λέει ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Πρατηριούχων.

Προς το παρόν εξαντλημένο το περιθώριο «πυροσβεστικών» παρεμβάσεων

Υποστηρίζει δε ότι «το σενάριο αυτό είναι προφανώς απαγορευτικό για τον Έλληνα καταναλωτή, για τις υπηρεσίες, για το κράτος και γενικότερα για όλους και για όλα». Ήδη πάντως στη Ρόδο η τιμή άγγιξε τα 3 ευρώ σε μερικά πρατήρια, ενώ αναμένεται εκ των πραγμάτων νέα αύξηση μέσα στην εβδομάδα.

Εν τω μεταξύ ο πληθωρισμός συνεχίζει να κινείται με σπασμένα φρένα οδηγώντας τις τιμές σε δυσθεώρητα ύψη, εξανεμίζοντας το εισόδημα των πολιτών.

Ενδεικτική της κατάστασης στην οποία έχουν περιέλθει τα νοικοκυριά λόγω των συνεχών ανατιμήσεων είναι η τιμή στα πρώιμα κεράσια, που στα μανάβικα σε αρκετές περιπτώσεις αγγίζει ακόμα και τα 18 ευρώ το κιλό. Ειδικότερα, οι τιμές στις λαϊκές αγορές κυμαίνονται από 5 έως 6 ευρώ, ενώ στα μανάβικα ξεκινούν από 7-8 ευρώ και φτάνουν ακόμα και τα 18 ευρώ το κιλό. Ακόμη όμως και τα πιτόγυρα έγιναν είδος… πολυτελείας, αφού έχουν πλέον φτάσει τα 3,5 – 4 ευρώ το ένα.

Φωτιά το σούπερ μάρκετ

Θυμίζουμε επιπλέον ότι ισχύουν οι νέοι τιμοκατάλογοι σε είδη διατροφής στα ράφια των σούπερ μάρκετ, οι οποίοι δίνουν αυξήσεις από 10% έως 50%. Ήδη η τιμή του τυριού έχει αυξηθεί κατά 33%, 32% το γάλα, 53% ο καφές, 77% η βρώμη, 29% το ρύζι, 15,5% η ζάχαρη, 23% το καλαμπόκι, ενώ το σιτάρι έχει αυξηθεί 78% και κατά 50% το φοινικέλαιο.

Στελέχη του υπουργείου Οικονομικών εκτιμούν ότι τα βασικά είδη διατροφής θα καταγράψουν αύξηση κατά 20% το επόμενο διάστημα και σίγουρα μέσα στο καλοκαίρι. Τα μοντέλα που «τρέχουν» οι αναλυτές δείχνουν περαιτέρω ανατίμηση 20% στο καλαμπόκι, 7% σε σιτάρι και ρύζι και 15% στο φοινικέλαιο τους επόμενους μήνες, που αναμένεται να περάσουν και στα ράφια των σούπερ μάρκετ.

Όπως αναφέρουν επαγγελματίες του χώρου οι αυξήσεις είναι αναπόφευκτες, αφού τα κρέατα έχουν αυξηθεί κατά 14% μέσα σε έναν χρόνο, ενώ το ηλιέλαιο, από 16 ευρώ το δεκάλιτρο έχει πάει στα 26 ευρώ.

Παράλληλα και η κατηγορία «στέγαση» έχει ξεφύγει, αφού η αύξηση ξεπερνά το 35% και έχει επίπτωση στον πληθωρισμό κατά 5%. Την ίδια περίοδο τα οικοδομικά υλικά καταγράφουν αυξήσεις ακόμη και 200%. Παράλληλα, έχει αυξηθεί πάρα πολύ και το κόστος για το ηλεκτρικό ρεύμα, με αποτέλεσμα να μην μπορούν, όπως λένε, να απορροφήσουν άλλο τις αυξήσεις.

Το κράτος… οικονομάει

Εν τω μεταξύ τα φορολογικά έσοδα, σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε το υπουργείο Οικονομικών για την πορεία του προϋπολογισμού την περίοδο Ιανουαρίου – Απριλίου 2022, υπερέβησαν τον στόχο κατά σχεδόν 1,8 δισ. ευρώ, ενώ μόνο τον Απρίλιο αυξήθηκαν κατά 506.000.000 ευρώ.

Συγκεκριμένα, τα έσοδα από φόρους στο πρώτο τετράμηνο του έτους ανήλθαν σε 16,081 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 12,5% έναντι του στόχου. Σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών η υπερεκτέλεση αυτή οφείλεται στην παράταση της προθεσμίας πληρωμής των τελών κυκλοφορίας μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου του 2022, στην καλύτερη απόδοση των φόρων του προηγούμενου έτους που εισπράχθηκαν σε δόσεις έως και το τέλος Φεβρουαρίου του 2022, καθώς και στην καλύτερη απόδοση στην είσπραξη φόρων του τρέχοντος έτους.

Μάλιστα για το θέμα αυτό ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θεόδωρος Σκυλακάκης επισήμανε ότι «η εξέλιξη αυτή, πριν ακόμη αρχίσει η κυρίως τουριστική περίοδος, είναι μια ένδειξη της ανθεκτικότητας της οικονομικής δραστηριότητας στη χώρα μας και μια αχτίδα αισιοδοξίας για την πορεία της ελληνικής οικονομίας σε μια κατεξοχήν δύσκολη διεθνώς οικονομική περίοδο».

Δύσκολα νέα μέτρα

Παρά όμως την τεράστια αύξηση των φορολογικών εσόδων, το οικονομικό επιτελείο επιμένει πως σε αυτή τη φάση έχει εξαντλήσει τον δημοσιονομικό χώρο και δεν πρόκειται να υπάρξει απολύτως καμιά νέα παρέμβαση για την αντιμετώπιση της ακρίβειας. Θα περιμένει, λέει, τα έσοδα της φετινής τουριστικής σεζόν για να προχωρήσει σε παρεμβάσεις. Έτσι η επανεξέταση πιθανών παρεμβάσεων με βασικά κριτήρια την εκτέλεση του προϋπολογισμού αναμένεται μετά τον Ιούλιο.

Φαίνεται πως στο κυβερνητικό επιτελείο επιμένουν ότι καθοριστικό ρόλο θα παίξουν οι ευρωπαϊκές αποφάσεις στο πεδίο της αναχαίτισης της ενεργειακής κρίσης και τους δημοσιονομικούς κανόνες που θα ισχύσουν το 2023.

Επισημαίνουν δε ότι η τιμή του φυσικού αερίου είναι καθοριστική καθώς όσο χαμηλότερα διαμορφώνεται η τιμή του από τα επίπεδα των 100 ευρώ/MWh θα δημιουργείται δημοσιονομικός χώρος για νέες παροχές. Σε αντίθετη περίπτωση, όταν δηλαδή οι τιμές υπερβαίνουν τα 100 ευρώ/MWh, περιορίζονται οι οικονομικές δυνατότητες του κράτους.

Τα κλειδιά

Ειδικότερα πάντως τα κλειδιά για τις επόμενες παρεμβάσεις στήριξης των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων αναμένεται να είναι:

1. Η πορεία του προϋπολογισμού. Τα στοιχεία δείχνουν ότι στο πρώτο τετράμηνο του έτους κινείται καλύτερα από τους στόχους, αλλά το ερώτημα είναι αν θα συνεχιστεί η θετική πορεία και τους επόμενους μήνες, καθώς το σκηνικό για τον πληθωρισμό και τις ζημιές στην οικονομία παραμένει εξαιρετικά αβέβαιο με πολλαπλές εστίες κινδύνου.

Πάντως, την περίοδο Ιανουαρίου – Απριλίου το πρωτογενές έλλειμμα ήταν αισθητά χαμηλότερο από τον στόχο, καθώς διαμορφώθηκε στα 811 εκατ. ευρώ έναντι 2,453 δισ. ευρώ. Στους φόρους καταγράφηκε πλεόνασμα ύψους 1,8 δισ. ευρώ ενώ τον Απρίλιο οι εισπράξεις ήταν 506 εκατ. ευρώ υψηλότερες από τον στόχο, εξέλιξη που αποδίδεται και στην ακρίβεια που ενισχύει τα έσοδα από τους φόρους κατανάλωσης και τον ΦΠΑ.

2. Η πορεία του ΑΕΠ. Τα στοιχεία για τον ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας στο πρώτο τρίμηνο του 2022 που θα ανακοινώσει η ΕΛΣΤΑΤ στις 7 Ιουνίου θα αποτελέσουν μία σοβαρή ένδειξη για τις επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης και του πολέμου στην Ουκρανία στο ΑΕΠ. Επισημαίνεται ότι το οικονομικό επιτελείο έχει αναθεωρήσει επί τα χείρω τις προβλέψεις για την πορεία της ελληνικής οικονομίας, κατεβάζοντας τον πήχη της ανάπτυξης για φέτος στο 3,1% από 4,5%, ενώ σύμφωνα με την Κομισιόν ο ρυθμός «πέφτει» στο 3,5% έναντι προηγούμενης εκτίμησης για 4,9%.

3. Οι δημοσιονομικοί κανόνες για το 2023. Οι αποφάσεις αναμένεται να «κλειδώσουν» στο Eurogroup της 23ης Μαΐου και θα κρίνουν τον βαθμό ευελιξίας που θα έχουν τα κράτη – μέλη προκειμένου να ενισχύσουν τη δύναμη πυρός για την αναχαίτιση των αλυσιδωτών παρενεργειών από την ενεργειακή κρίση, με τα σενάρια να προβλέπουν παράταση της ρήτρας διαφυγής και τον επόμενο χρόνο. Το πιθανότερο σενάριο είναι να παραταθεί και το 2023 η «απενεργοποίηση» των ευρωπαϊκών δημοσιονομικών κανόνων.

Ισχυρές πιέσεις στα εισοδήματα λόγω του πληθωρισμού

Τι λέει η έκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας της Τράπεζας της Ελλάδος

Οι νέες προκλήσεις που έχουν να αντιμετωπίσουν τα νοικοκυριά, που σχετίζονται με τον υψηλό πληθωρισμό και τις πιέσεις που δέχονται στο διαθέσιμο εισόδημά τους, η επικείμενη αύξηση των επιτοκίων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), καθώς και οι αυξήσεις στις τιμές των ακινήτων βρίσκονται στο επίκεντρο του προϋπολογισμού κάθε οικογένειας, επισημαίνει η έκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ).

Η έκθεση επισημαίνει ότι τα επιτόκια των στεγαστικών δανείων αναμένεται να παραμείνουν σε χαμηλό επίπεδο για ολόκληρο το 2022, ασκώντας μικρή μόνο επίδραση στο κόστος εξυπηρέτησης του χρέους των νοικοκυριών.

Τα ιδιαίτερα χαμηλά επιτόκια χορηγήσεων διευκόλυναν τα νοικοκυριά να ανταποκριθούν στις δανειακές τους υποχρεώσεις το 2021 και να αποφευχθούν αρνητικές επιδράσεις στη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Οι δαπάνες για τόκους ως ποσοστό του ακαθάριστου διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών μειώθηκαν περαιτέρω, λόγω της μείωσης των υπολοίπων των στεγαστικών και καταναλωτικών δανείων, αλλά και της μείωσης του επιτοκιακού κόστους στα στεγαστικά δάνεια.

Στην έκθεση όμως αναφέρεται ότι μεσοπρόθεσμα αναμένεται σταδιακή άρση της διευκολυντικής κατεύθυνσης της νομισματικής πολιτικής του Ευρωσυστήματος, λαμβάνοντας υπόψη και την πρόσφατη έξαρση των πληθωριστικών πιέσεων.

Το διαθέσιμο εισόδημα, επισημαίνει, θα δεχθεί προκλήσεις το 2022, εντούτοις υπάρχουν παράγοντες που εξακολουθούν να επιδρούν θετικά.

Η εξέλιξη του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών αποτελεί βασικό προσδιοριστικό παράγοντα της σχετικής ευχέρειας εξυπηρέτησης των δανειακών τους υποχρεώσεων. Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το ακαθάριστο διαθέσιμο εισόδημα ανήλθε από 118,7 δισ. ευρώ το 2020 σε 125,6 δισ. ευρώ το 2021, σημειώνοντας αύξηση κατά 5,8%. Επισημαίνεται ότι το εισόδημα των νοικοκυριών ενισχύθηκε από τα δημοσιονομικά μέτρα αντιμετώπισης της πανδημίας, συνολικού ύψους περίπου 2 δισ. ευρώ για το 2021, τα οποία παράλληλα συνετέλεσαν στην προστασία της απασχόλησης και στη μείωση του ποσοστού ανεργίας.

Αύξηση δαπάνης 8%

Όπως αναφέρει η ΤτΕ, το πραγματικό Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) αυξήθηκε κατά 8,3% το 2021 σε σχέση με το προηγούμενο έτος, αντισταθμίζοντας μεγάλο μέρος της απότομης πτώσης που παρατηρήθηκε το 2020. Η τελική καταναλωτική δαπάνη των νοικοκυριών παρουσίασε σημαντική αύξηση κατά 8,9% για το 2021 σε σχέση με το 2020.

Το ποσοστό ανεργίας μειώθηκε σημαντικά από 16,3% το 2020 σε 14,7% το 2021, με τις προοπτικές απασχόλησης να παραμένουν θετικές κυρίως χάρη στην άρση των περιορισμών και τη σταδιακή επάνοδο στην κανονική λειτουργία των επιχειρήσεων. Η στήριξη του εισοδήματος των νοικοκυριών αντανακλάται και στην αύξηση των καταθέσεων που παρατηρήθηκε κατά το 2021, αν και με επιβραδυνόμενο ρυθμό συγκριτικά με το 2020.

Αναφορικά με τις πιέσεις στο εισόδημα των νοικοκυριών ο εναρμονισμένος δείκτης τιμών καταναλωτή (ΕνΔΤΚ) κατέγραψε θετικό ρυθμό αύξησης και διαμορφώθηκε σε 0,6% το 2021, ύστερα από την υποχώρηση που σημειώθηκε το 2020 (-1,3%).

Επιπροσθέτως, από τις αρχές του 2022 παρατηρείται μία αναζωπύρωση του πληθωρισμού (αύξηση κατά 9,1% τον Απρίλιο του 2022 σε σχέση με τον Απρίλιο του 2021) λόγω των σημαντικών αυξήσεων στις τιμές των διατροφικών αγαθών, του μεταφορικού και ενεργειακού κόστους, αλλά και της διατάραξης της λειτουργίας των παγκόσμιων αλυσίδων εφοδιασμού.

Η πρόσφατη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία ενέτεινε τις πληθωριστικές πιέσεις μέσω της αύξησης των τιμών ενέργειας και της διάχυσης των ανατιμήσεων στο σύνολο των αγαθών και υπηρεσιών.

Συνολικά, καθίσταται σαφές ότι για το 2022 το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών θα δεχθεί προκλήσεις λόγω της απόσυρσης των περισσότερων δημοσιονομικών μέτρων στήριξης, των πληθωριστικών πιέσεων και των γεωπολιτικών εξελίξεων που προκαλούν αβεβαιότητα στις καταναλωτικές και επενδυτικές αποφάσεις.

Η αγορά ακινήτων

Εντούτοις, εκτιμά η ΤτΕ, υπάρχουν παράγοντες που εξακολουθούν να επιδρούν θετικά, γεγονός που αντανακλάται στον ρυθμό μεγέθυνσης της ελληνικής οικονομίας που προβλέπεται για το 2022 και στην ενίσχυση της απασχόλησης από την ανθεκτικότητα μεμονωμένων κλάδων, όπως η οικοδομική δραστηριότητα και οι εξαγωγές.

Σε ό,τι αφορά την ελληνική αγορά ακινήτων οι προσδοκίες παραμένουν θετικές και οι τιμές απέχουν ακόμη σημαντικά από το ιστορικό υψηλό.

Ο ρυθμός αύξησης των τιμών των διαμερισμάτων επιταχύνθηκε το 2021 στο 7,1% σε ετήσια βάση, έναντι 4,5% το 2020. Μάλιστα, το τέταρτο τρίμηνο του 2021 οι τιμές των διαμερισμάτων για το σύνολο της χώρας αυξήθηκαν κατά 9,1% συγκριτικά με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2020.

Για το 2021 υψηλότερο ετήσιο ρυθμό αύξησης των τιμών παρουσιάζουν τα νεόδμητα διαμερίσματα έναντι των παλαιών, όπου καταγράφηκαν αυξήσεις 7,4% και 6,9%, αντίστοιχα. Από την ανάλυση των στοιχείων κατά γεωγραφική περιοχή προκύπτει πως η μεγαλύτερη αύξηση καταγράφηκε, για το σύνολο του 2021, στην Αθήνα (9,1%).

Όπως εκτιμά η ΤτΕ, παρά την αστάθεια των τελευταίων δύο ετών, ως απόρροια της πανδημίας και προσφάτως της αύξησης του ενεργειακού κόστους, του κόστους κατασκευής και των επιπτώσεων του πολέμου στην Ουκρανία, οι προσδοκίες για την ελληνική αγορά ακινήτων παραμένουν θετικές.

Η σύσταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για περιορισμό των προγραμμάτων χορήγησης άδειας διαμονής σε επενδυτές (χρυσή βίζα ή χρυσό διαβατήριο), ενδέχεται να επηρεάσει εν μέρει τη ζήτηση, εκτιμά όμως ότι το επενδυτικό ενδιαφέρον θα παραμείνει έντονο ειδικά για συγκεκριμένες προνομιακές θέσεις στο λεκανοπέδιο της Αττικής και σε περιοχές με τουριστικά χαρακτηριστικά.

Διαβάστε επίσης:

Τα ελληνοτουρκικά στο «ράφι» των ΗΠΑ

Πυρά ΚΚΕ για το ταξίδι Μητσοτάκη στις ΗΠΑ

Όλα έτοιμα για το συνέδριο του ΠΑΣΟΚ

google_news_icon

Ακολουθήστε το topontiki.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν.

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

Το topontiki.gr σέβεται όλες τις απόψεις, αλλά διατηρεί το δικαίωμά του να μην αναρτά υβριστικά σχόλια και διαφημίσεις. Οι χρήστες που παραβιάζουν τους κανόνες συμπεριφοράς θα αποκλείονται. Τα σχόλια απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των αναγνωστών.

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 29.03.2024 01:15