Πριν από λίγες μέρες η UNESCO ανακοίνωσε τον εντοπισμό τριών νέων ναυαγίων, εκ των οποίων τα δύο είναι χιλιάδων χρόνων. Πόσα ναυάγια κρύβονται στους βυθούς των θαλασσών, αναρωτιέται το BBC.

Ο πρωτοπόρος σφουγγαράς στα Αντικύθηρα

Όταν ο Ηλίας Σταδιάτης έκανε κατάδυση στα βαθυγάλανα νερά ψάχνοντας για σφουγγάρια, με την βαριά στολή του αυτοδύτη και τον σωλήνα αναπνοής, δεν μπορούσε να φανταστεί ότι θα έμενε στην ιστορία με τα ευρήματά του. Ξαφνικά στον βυθό της θάλασσας είδε ανθρώπινα μέλη. Βγήκε στον αφρό και τρομαγμένος ενημέρωσε τον καπετάνιο για όσα έβλεπε στον βυθό. Ήταν το έτος 1900, όταν ο Σταδιάτης εντόπισε ανοιχτά των Αντικυθήρων το ναυάγιο ενός ρωμαϊκού πλοίου, που διαπιστώθηκε ότι μετέφερε μαρμάρινα και χάλκινα αγάλματα, που κείτονταν στον βυθό ανάμεσα στα φύκια, τα σφουγγάρια και τα ψάρια.

Έχουν περάσει περισσότερα από 100 χρόνια από τότε και το ναυάγιο στα Αντικύθηρα εξακολουθεί να προκαλεί την περιέργεια των επιστημόνων, καθώς στον βυθό εξακολουθούν να υπάρχουν θησαυροί που περιμένουν να τους ανακαλύψουμε.

Η πιο πρόσφατη αρχαιολογική αποστολή στους υφάλους Σέρκι, στη Τυνησία, με την βοήθεια της τεχνολογίας, εντόπισε ναυάγια που ήταν άγνωστα ως τώρα: ένα από αυτά ήταν του 1^ου αιώνα π.Χ., ένα άλλου του 2^ου αιώνα μ.Χ. Υπάρχουν κι άλλα ναυαγισμένα πλοία του 19^ου και του 20^ου αιώνα στην ίδια θαλάσσια περιοχή, που χρησιμοποιείται από την αρχαιότητα για το θαλάσσιο εμπόριο. Η Unesco εκτιμά ότι ίσως να υπάρχουν πολλά περισσότερα σκάφη, που κρύβονται στον βυθό.

Η ιστορία της ανθρωπότητας που αποτυπώνεται στους θαλάσσιους δρόμους

Το αρχαιότερο σκάφος που έχει ανακαλυφθεί είναι ένα ξύλινο κανό, που φτιάχτηκε πριν από 10.000 χρόνια και ήρθε στο φως κατά τη διάρκεια εκσκαφών για τη δημιουργία ενός αυτοκινητόδρομου στην Ολλανδία. Αλλά οι αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι όλα άρχισαν πολύ νωρίτερα, όταν ο άνθρωπος προσπαθούσε να υπερβεί τα θαλάσσια σύνορα που τον περιέβαλαν.

Περίπου πριν από 50.000 χρόνια μια ομάδα κυνηγών από τη νοτιοανατολική Ασία τόλμησαν να περάσουν από νησί σε νησί κι έφτασαν εκατοντάδες μίλια μακριά. Ίσως να ήταν οι πρώτοι που έφτασαν στην Αυστραλία και έχουμε εντοπίσει ίχνη τους στην Λίμνη Μούνγκο, στη Νέα Νότια Ουαλία.

Κι όπου γίνονταν θαλάσσια ταξίδια, υπήρχα και ναυάγια. Οι ωκεανοί κρύβουν ό,τι έχει απομείνει από τα ταξίδια των ανθρώπων που έκαναν εμπόριο, εμπλέκονταν σε πολέμους, ή απλά εξερευνούσαν νέα εδάφη. Γνωρίζουμε ναυάγια πειρατικών πλοίων που μετέφεραν θησαυρούς, αρχαίων αλιευτικών, πολυτελών βασιλικών πλοίων, αλλά και πολεμικών σκαφών, ή φαλαινοθηρικών του 19^ου αιώνα και μεγάλων επιβατηγών, όπως ο Τιτανικός. Είναι ξεχασμένες χρονοκάψουλες, από τις οποίες οι αρχαιολόγοι βγάζουν τεράστιας σημασίας θησαυρούς που γεμίζουν τα μουσεία όλου του κόσμου. Μεταξύ αυτών ο μυστηριώδης Μηχανισμός των Αντικυθήρων, που θεωρείται από πολλούς ως ο πρώτος υπολογιστής που έφτιαξε ο άνθρωπος.

Ο αριθμός των ναυαγίων

Πόσα είναι λοιπόν τα πλοία που βρίσκονται στους βυθούς των θαλασσών. Υπάρχουν αρκετές βάσεις δεδομένων για τα ναυάγια. Η διαδικτυακή υπηρεσία εντοπισμού ναυαγίων έχει έναν κατάλογο με 209.640 σκάφη που ξέρουμε ότι έχουν βυθιστεί, από τα οποία τα 179.110 είναι σε γνωστές τοποθεσίες. Μιαν άλλη βάση δεδομένων, η Global Maritime Wrecks Database (GMWD), περιέχει στοιχεία για περισσότερα από 250.000 ναυαγισμένα πλοία, μεταξύ των οποίων αρκετά που δεν έχουν βρεθεί.

Μόνο στη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου βυθίστηκαν 15.000 πλοία, πολλά από τα οποία ήταν πολεμικά, που χάθηκαν στον Ειρηνικό και στον Ατλαντικό και καθώς διαλύονται στους βυθούς μολύνουν τις θάλασσες με χημικά και βαρέα μέταλλα.

Αλλά αυτά τα στοιχεία αντιπροσωπεύουν ένα μικρό μέρος του πραγματικού αριθμού των ναυαγίων. Σύμφωνα με ανάλυση της Unesco, την οποία επικαλείται το BBC, υπάρχουν πάνω από τρία εκατομμύρια σκάφη κάθε είδους που χάθηκαν στους ωκεανούς και δεν έχουν εντοπιστεί.

Κάποιες θαλάσσιες περιοχές κρύβουν πάρα πολλά ναυάγια, καθώς είναι δημοφιλείς θαλάσσιοι δρόμοι από την αρχαιότητα. Μεταξύ αυτών η ακτή η Σέρκι στην Τυνησία και το Αρχιπέλαγων των Φούρνων, όπου έχουν εντοπιστεί 58 ναυάγια.

Οι πολυσύχναστες θάλασσες κρατούν τα μυστικά των ναυαγίων και μαζί πληροφορίες για το πώς ζούσαν οι άνθρωποι κατά το παρελθόν και για τα επιτεύγματά τους.

Η τεχνολογία στην υπηρεσία των αρχαιολόγων

Πολλά ναυάγια εντοπίστηκαν σε ρηχά νερά, μερικές φορές από ψαράδες, άλλοτε από κυνηγούς θησαυρών που εξερευνούν τις ακτές. Σήμερα η τεχνολογία διευκολύνει την εξερεύνηση των θαλασσών σε μεγαλύτερα βάθη και έτσι το 2019 εντοπίστηκε στις Φιλιππίνες το κουφάρι του αμερικανικού αντιτορπιλικού USS Johnston, σε βάθος 6 χιλιομέτρων.

Όπως ακριβώς οι σύγχρονοι αλιευτικοί στόλοι εντοπίζουν τα μεγάλα κοπάδια ψαριών που ψάχνουν στις θάλασσες, έτσι και οι επιστήμονες με τα ηχοεντοπιστικά και τα συστήματα GPS βρίσκουν τα ναυάγια σε μεγάλα βάθη.

Αλλά οι θάλασσες εξακολουθούν να κρύβουν μυστήρια. Όπως το γιγάντιο επιβατηγό σκάφος Waratah, που συγκρίνεται με τον Τιτανικό. Αυτό το σκάφος είχε αποπλεύσει από το Ντέρμπαν με προορισμό το Κέιπ Τάουν, στις 26 Ιουλίου 1909, 211 επιβάτες. Ξαφνικά εξαφανίστηκε. Μέχρι σήμερα κανένας δεν ξέρει τι συνέβη, ούτε που ακριβώς χάθηκε. Παρόλο που έχουν γίνει εννέα εξερευνητικές αποστολές, δεν έχει βρεθεί κανένα ίχνος του. Κι όσο υπάρχουν σκάφη ανεξερεύνητα στους βυθούς των ωκεανών, τόσο εντείνονται και οι προσπάθειες των αρχαιολόγων για τον εντοπισμό τους και την ανακάλυψη των μυστικών που κρατούν ως σήμερα κρυμμένα στις θάλασσες.

Διαβάστε περισσότερα

Πέθανε σε ηλικία 86 ετών ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι

Κορωνοϊός: Ξεκινά η πρώτη δίκη για τις παρενέργειες των εμβολίων

Τέξας: Δεκάδες χιλιάδες νεκρά ψάρια ξεβράστηκαν στις ακτές (Video/Photo)