Θεσσαλονίκη, βράδυ της Πρωτοχρονιάς. Ένας 39χρονος, δολοφονεί εν ψυχρώ  την έγκυο σύντροφό του, τραυματίζοντας τη θανάσιμα στη τραχηλική χώρα.

Στη συνέχεια, ο δράστης, με το συνεργό του, προσπαθεί να την εξαφανίσει, προσποιούμενος για μέρες ότι τάχα την αναζητεί εναγωνίως. Είναι η πρώτη γυναικοκτονία για το 2024 και έρχεται να προστεθεί στη μακάβρια λίστα της φρίκης των γυναικοκτονιών και της έμφυλης βίας, που διαρκώς γιγαντώνεται στη χώρα μας. Στη Θεσσαλονίκη διαπράχθηκε «γυναικοκτονία», όσο κι αν η πολιτεία αρνείται να κατονομάσει το φαινόμενο, που πλέον έχει παγιωθεί σε μια εφιαλτική πραγματικότητα.

Ο όρος «βία κατά των γυναικών» περιλαμβάνει κάθε πράξη βίας που στηρίζεται στο φύλο και έχει ως αποτέλεσμα ή είναι δυνατό να έχει ως αποτέλεσμα, την σωματική, σεξουαλική ή ψυχολογική βλάβη ή πόνο για τις γυναίκες, συμπεριλαμβανομένων των απειλών τέτοιων πράξεων, τον εξαναγκασμό ή την αυθαίρετη στέρηση της ελευθερίας είτε αυτό προκύπτει στην δημόσια είτε στην ιδιωτική ζωή.

Τα στατιστικά στοιχεία, που αφορούν τη χώρα μας, σοκάρουν. Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της Γενικής Γραμματείας Ισότητας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για την βία κατά των γυναικών, το 2022 αυξήθηκε τόσο ο αριθμός των γυναικοκτονιών σε σχέση με τα προηγούμενα έτη, όσο και το ποσοστό των γυναικοκτονιών στο σύνολο των γυναικών θυμάτων ανθρωποκτονίας. Αντλώντας τα στοιχεία από την ελληνική αστυνομία, η έκθεση καταγράφει 24 γυναικοκτονίες για το 2022. Για ακόμη μια χρονιά, οι γυναικοκτονίες στο πλαίσιο της ενδοοικογενειακής βίας αποτέλεσαν το μεγαλύτερο ποσοστό των καταγεγραμμένων ανθρωποκτονιών με θύματα γυναίκες 53,3%. Σε σχέση με το 2020, ο αριθμός των γυναικών που κατήγγειλαν ενδοοικογενειακή βία το 2022 στην αστυνομία υπερδιπλασιάστηκε, φτάνοντας σε ποσοστό το 137,6%, καθώς, το 2020, 4.264 γυναίκες είχαν προχωρήσει σε καταγγελία, ενώ το 2022,  ο αριθμός τους ανήλθε σε 10.131.

Καθώς στην Ελλάδα δεν υφίσταται ιδιώνυμο έγκλημα για το αδίκημα της γυναικοκτονίας, για τη ποινική δίωξη του εγκλήματος  αυτού τυγχάνει εφαρμογής η γενική διάταξη του άρθρο 299 του Ποινικού Κώδικα, στο οποίο προβλέπεται και τιμωρείται η ανθρωποκτονία εκ προθέσεως, ενώ εφαρμοστέος, σε περίπτωση εγκλημάτων βίας σε οικογενειακό πλαίσιο, τυγχάνει και ο νόμος για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας (Ν. 3500/2006). Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, η νομική αναγνώριση του όρου «γυναικοκτονία», ήτοι η αποτύπωση στον ποινικό νόμο του φαινομένου κατά το οποίο μία γυναίκα ή ένα κορίτσι δολοφονείται εκ προθέσεως ακριβώς επειδή είναι γυναίκα, και η αυστηριοποίηση της νομοθεσίας κατά των γυναικοκτονιών παρίσταται υψίστης σημασίας. Η εισαγωγή στον Ποινικό μας Κώδικα αυστηρότερων ποινών σε περιπτώσεις γυναικοκτονιών, ένεκα της μείζονος ποινικής απαξίας που ενέχουν, μπορεί να συντελεστεί με την πρόβλεψη επιβαρυντικής περίστασης απευθείας στο άρθρο 299 Π.Κ. ή ως ιδιώνυμου εγκλήματος. Η τροποποίηση των διατάξεων του Ποινικού Κώδικα και του Ν. 3500/2006 για την ενδοοικογενειακή βία θα μπορούσε να αποτελέσει ευκαιρία για να αλλάξουν ή και να σωθούν ζωές γυναικών.

Πέραν όμως της ποινικής θεσμοθέτησης του όρου, απαιτείται να υπάρξει και προληπτικό πλαίσιο. Πρώτα απ’όλα, θα πρέπει να αποτελέσει πολιτική προτεραιότητα από την πλευρά της κυβέρνησης μία σοβαρή συζήτηση, με ενίσχυση των κοινωνικών υπηρεσιών και ευαισθητοποίηση του κοινωνικού συνόλου κι όχι με επικοινωνιακή διαχείριση και πολιτική αντιπαράθεση. Η στελέχωση των κοινωνικών υπηρεσιών, ειδικώς  στους δήμους, με κοινωνικούς λειτουργούς και ψυχολόγους θα πρέπει να αποτελέσει απόλυτη προτεραιότητα, ώστε να προλαμβάνονται περιστατικά βίας. Αναγκαία καθίσταται η ενδυνάμωση των γυναικών, ιδίως με τη δημιουργία όλων των απαραίτητων δομών, προκειμένου όλες όσες βιώνουν ή απειλούνται από βία συνδεδεμένη με το φύλο τους να είναι σε θέση να δώσουν ένα τέλος σε βίαιες σχέσεις και να προστατεύσουν την ίδια τους τη ζωή. Προς τούτο,απαιτείται η δημιουργία ενός ισχυρού πλέγματος προστασίας, προκειμένου, με ασφάλεια, μία γυναίκα που υφίστανται κακοποίηση να μπορεί να το καταγγείλει και αυτό να οδηγήσει στην τιμωρία του ενόχου. Όχι να υπάρχει μία χρονική μετάθεση, που οδηγεί σε επαναλαμβανόμενη βία και ουκ ολίγες φορές σε τραγική κατάληξη.

Η ιδιοκτησιακή αντίληψη για τη γυναικεία ζωή, η οποία μπορεί να φθάσει μέχρι την αφαίρεσή της, είναι αυτή που οπλίζει το χέρι των γυναικοντόνων και εκεί ακριβώς έγκειται η αυξημένη απαξία των γυναικοκτονιών. Στην Ελλάδα του 2024, η πολιτεία θα πρέπει να σηκώσει ασπίδα προστασίας, μπροστά από κάθε εν δυνάμει θύμα. Πόσες ακόμα θα θρηνήσουμε, για να λάβει μέτρα η κυβέρνηση;

*Ο Παναγιώτης Γκανιάτσος είναι Δικηγόρος Αθηνών παρ’ Αρείω Πάγω, LLM Ποινικού Δικαίου, μέλος της Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής του ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ, Αν. Τομεάρχης Αθλητισμού του ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ, μέλος της Κεντρικής Επιτροπής Διαμεσολάβησης του Υπουργείου Δικαιοσύνης ως εκπρόσωπος της Ολομέλειας των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος. 

Διαβάστε επίσης:

Ο στρατηγός που δεν παραιτήθηκε ποτέ

Η Τεχνητή Νοημοσύνη στην διάθεση των αμυντικών Συστημάτων και των Επιχειρησιακών Σχεδίων

Τα νέα κυβερνητικά μέτρα για την ακρίβεια είναι «άσφαιρα πυρά» εναντίον της