Η Πράσινη Συμφωνία της ΕΕ αποτελεί μια από τις πλέον φιλόδοξες πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Στόχος της είναι ο μετασχηματισμός της ευρωπαϊκής οικονομίας, βιομηχανίας και κοινωνίας, ώστε να επιτευχθεί η κλιματική ουδετερότητα έως το 2050. Ωστόσο, αυτή η φιλοδοξία συνοδεύεται από σημαντικές κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις, οι οποίες δεν μπορούν να αγνοηθούν.

Η Πράσινη Συμφωνία επιβάλλει σημαντικές αλλαγές που επηρεάζουν ευρύτατα στρώματα του πληθυσμού, από τις βιομηχανίες που πρέπει να προσαρμοστούν σε νέες, πιο φιλικές προς το περιβάλλον πρακτικές, μέχρι τους εργαζόμενους που βλέπουν τις θέσεις εργασίας τους να κινδυνεύουν ή να μεταβάλλονται δραστικά. Οι κοινωνικές ανισότητες μπορούν να οξυνθούν αν δεν υπάρξει ένα αποτελεσματικό σχέδιο για την απορρόφηση των κραδασμών που προκαλούν αυτές οι αλλαγές.

Πράγματι, η ΕΕ έχει δημιουργήσει το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης με σκοπό να στηρίξει τις περιοχές και τους εργαζόμενους που πλήττονται περισσότερο από τη μετάβαση προς την πράσινη οικονομία. Ωστόσο, το ύψος της χρηματοδότησης του Ταμείου αυτού δεν ανταποκρίνεται στην έκταση και τη φιλοδοξία της Πράσινης Συμφωνίας. Τα κονδύλια που διατίθενται δεν είναι επαρκή για να καλύψουν τις ανάγκες που προκύπτουν, αφήνοντας έτσι τα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν το μεγαλύτερο βάρος των επιπτώσεων.

Είναι κρίσιμο, λοιπόν, να υπάρξει μια αλλαγή στη στρατηγική της ΕΕ τα επόμενα πέντε χρόνια, μετά τις ευρωεκλογές. Παρά το γεγονός ότι η  ΕΕ δεν έχει ακόμη αρμοδιότητες στην κοινωνική πολιτική, είναι ανάγκη οι Βρυξέλες να υιοθετήσουν μια πιο ισχυρή και ολοκληρωμένη προσέγγιση που να περιλαμβάνει ένα παράλληλο προγραμματισμό για την αντιμετώπιση των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να ενισχυθεί σημαντικά η χρηματοδότηση για την κοινωνική προστασία, την αναβάθμιση δεξιοτήτων, την επαγγελματική κατάρτιση και την ενίσχυση των τοπικών οικονομιών.

Χωρίς ένα τέτοιο παράλληλο σχέδιο, οι φιλόδοξοι στόχοι της Πράσινης Συμφωνίας κινδυνεύουν να προκαλέσουν περισσότερα προβλήματα από όσα επιλύουν. Η μετάβαση σε μια πράσινη οικονομία δεν πρέπει να αφήσει πίσω της κοινωνικές ομάδες και περιοχές που είναι ήδη ευάλωτες. Είναι απαραίτητο να διασφαλίσουμε ότι η πορεία προς την κλιματική ουδετερότητα θα είναι δίκαιη και βιώσιμη για όλους.

Για την Ελλάδα, η σημασία του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης είναι ακόμη μεγαλύτερη, δεδομένου ότι οι περιορισμένοι πόροι της χώρας για κοινωνική πολιτική καθιστούν δυσκολότερη την αντιμετώπιση των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων της Πράσινης Συμφωνίας. Η ελληνική οικονομία, η οποία ανακάμπτει από μια πολυετή οικονομική κρίση, είναι ιδιαίτερα ευάλωτη στις επιπτώσεις των ριζικών αλλαγών που απαιτούνται για την επίτευξη των στόχων της Πράσινης Συμφωνίας.

Η μετάβαση σε μια πράσινη οικονομία θα επηρεάσει σημαντικά τους τομείς της βιομηχανίας, της ενέργειας και της γεωργίας. Επιπλέον, οι εργαζόμενοι σε αυτούς τους τομείς θα χρειαστούν υποστήριξη για την επανεκπαίδευση και την προσαρμογή σε νέες θέσεις εργασίας. Εδώ έγκειται η κρίσιμη σημασία του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης, το οποίο μπορεί να προσφέρει την αναγκαία χρηματοδότηση για την υποστήριξη των πιο ευάλωτων ομάδων.

Στις επόμενες ευρωεκλογές, είναι κρίσιμο να ψηφίσουμε δυνάμεις που κατανοούν τις προκλήσεις αυτές και έχουν τη βούληση και την ικανότητα να εργαστούν για την απορρόφηση των κραδασμών και τον μετριασμό των επιπτώσεων. Η Ελλάδα χρειάζεται εκπροσώπους που θα παλέψουν για μια δίκαιη κατανομή των πόρων και θα διασφαλίσουν ότι η μετάβαση σε μια πράσινη οικονομία θα είναι πράγματι δίκαιη και βιώσιμη για όλους τους Έλληνες. Μόνο έτσι μπορούμε να εξασφαλίσουμε ότι η Πράσινη Συμφωνία θα επιτύχει τους φιλόδοξους στόχους της, χωρίς να αφήσει πίσω της κοινωνικές ανισότητες και οικονομικές δυσχέρειες.

Ο Αντώνιος Νέστορας, είναι Δρ Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών και Υπ. Ευρωβουλευτής, ΔΗΜΟΚΡΑΤΕΣ ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΟΒΕΡΔΟΣ

Διαβάστε επίσης:

Δεν υφίσταται «Πράσινο» κόμμα το 2024 

Δεν πρέπει να αφεθούμε στο «ποτάμι» της μοιρολατρείας

Για μια Ευρώπη της ισότητας των φύλων