Εάν η καριέρα των πολιτικών εξαρτάται από την ικανότητά τους να επικοινωνούν με σαφήνεια, τότε η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν φαίνεται να έχει ένα πρόβλημα, παρατηρεί το Politico.

Δημοσιογράφοι, λομπίστες, ακόμη και προσωπικό της Κομισιόν, που βασίζονται στην ομάδα επικοινωνίας της για τη δουλειά τους διαμαρτύρονται ότι δεν έχει υπάρξει ποτέ πιο δύσκολο το ανακαλύψουν την αλήθεια.

Σύμφωνα με 12 αξιωματούχους της Κομισιόν, λομπίστες, ειδικούς της ΕΕ και δημοσιογράφους με τους οποίους μίλησε το Politico από την έναρξη της δεύτερης θητείας της φον ντερ Λάιεν, το γραφείο της έχει επικριθεί για έλλειψη διαφάνειας ή για την παροχή συγκεχυμένων, αντιφατικών ακόμα και παραπλανητικών πληροφοριών.

Συγκεντρωτικό μοντέλο ηγεσίας που καθιστά αδιαφανή την Κομισιόν

Η κριτική αυτή απηχεί στις ευρύτερες αμφιβολίες, που εκφράζονται από αντιπάλους αλλά και από συμμάχους της για το συγκεντρωτικό μοντέλο ηγεσίας της, που όπως λένε, καθιστά τον θεσμό λιγότερο διαφανή. Αυτό συμβαίνει ενώ έχει να αντιμετωπίσει δύο προτάσεις δυσπιστίας την ερχόμενη εβδομάδα. 

Η αξιοπιστία της Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν και η θέση της ΕΕ στη διεθνή σκηνή δοκιμάζονται συνεχώς. Οι αντιευρωπαϊκές δυνάμεις ενισχύονται και η οικονομική και πολιτική επιρροή της Ε.Ε μειώνεται. «Είμαστε το εκτελεστικό όργανο της Ευρώπης και διαθέτουμε μια υπηρεσία επικοινωνίας που τα αποτελέσματα της δεν μπορούν να συναγωνιστούν αυτά που αποδίδουν οι πρωτεύουσες της ένωσης», δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος της Κομισιόν, ο οποίος  ζήτησε να παραμείνει ανώνυμος.

Οι δημοσιογράφοι δεν μπορούν να κάνουν τη δουλειά τους

Αυτή η αδυναμία «οδηγεί σε αμφισβήτηση της Επιτροπής όσον αφορά τη διαφάνεια, επειδή οι δημοσιογράφοι δεν μπορούν να κάνουν τη δουλειά τους», πρόσθεσε.

Στο στόχαστρο βρίσκεται η «υπηρεσία Τύπου» της Κομισιόν, γνωστή και ως SPP,  η οποία διαχειρίζεται τις επίσημες επικοινωνίες του οργάνου με τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Με προσωπικό περίπου 80 ατόμων, συμπεριλαμβανομένων 12 εκπροσώπων Τύπου αναφέρεται απευθείας στη φον ντερ Λάιεν. Ωστόσο, η σχέση της SPP με τους δημοσιογράφους γίνεται όλο και χειρότερη. 

«Εδώ και μήνες διαμαρτυρόμαστε για το γεγονός ότι μας τροφοδοτούν με ’αποστειρωμένα’ δελτία τύπου και δεν μας παρέχουν τις πραγματικές πληροφορίες, τα νομικά έγγραφα, καθώς και για την καθυστέρηση της Επιτροπής στην παροχή πληροφοριών», δήλωσε στο ο Dafydd ab Iago, πρόεδρος της Διεθνούς Ένωσης Τύπου, η οποία εκπροσωπεί εκατοντάδες δημοσιογράφους που εργάζονται στις Βρυξέλλες, και ανταποκριτής της Argus Media στην ΕΕ.

Η SPP επέμεινε ότι παραμένει προσηλωμένη στην αποστολή της να επικοινωνεί με το κοινό μέσω του Τύπου. Η υπηρεσία «λαμβάνει πολύ σοβαρά υπόψη τα σχόλια και τις κριτικές», δήλωσε η επικεφαλής εκπρόσωπος Πάουλα Πίνιο.

Διαδοχικές παλινωδίες

Τον Ιούνιο, η SPP δέχτηκε σφοδρή κριτική για την υπαναχώρησή της, αφού ανακοίνωσε ότι η Κομισιόν θα ακύρωνε ένα προτεινόμενο νομοσχέδιο για τον περιορισμό του greenwashing.

Τον Ιούλιο, μετά την παρουσίαση του σχεδίου της Κομισιόν για τον επόμενο επταετή προϋπολογισμό της ΕΕ, η Διεθνής Ένωση Τύπου την κατηγόρησε για «προσπάθεια εκμετάλλευσης και σύγχυσης, παρέχοντας περιεχόμενο δημοσίων σχέσεων χωρίς δυνατότητα επαλήθευσης». Η πρόταση ύψους 2 τρισεκατομμυρίων ευρώ δεν συνοδευόταν καν από «έναν βασικό πίνακα με αριθμητικά στοιχεία», ανέφερε η ένωση σε δήλωσή της. Η Επιτροπή αρνήθηκε την κατηγορία για έλλειψη διαφάνειας.

Νωρίτερα φέτος, δημοσιογράφοι που καλύπτουν την ΕΕ επέκριναν ευρέως την SPP για την απόκρυψη πληροφοριών σχετικά με την ασθένεια της φον ντερ Λάιεν. Την εποχή εκείνη, η Πίνιο ρωτήθηκε απευθείας αν η πρόεδρος βρισκόταν στο νοσοκομείο, αλλά απάντησε στους δημοσιογράφους ότι «δεν υπήρχαν νεότερα» ― παρά το γεγονός ότι είχε νοσηλευτεί την προηγούμενη μέρα. Η είδηση για τη νοσηλεία της έγινε γνωστή μια εβδομάδα αργότερα.

Η Πίνιο. απάντησε πως «Είναι φυσικό σε έναν θεσμό όπως η Κομισιόν… να υπάρχουν πράγματα που δεν μπορούν να κοινοποιηθούν αμέσως»,

«Εάν υπάρχουν αλλαγές μέχρι την τελευταία στιγμή, τότε πρέπει να διασφαλίσουμε ότι αυτές οι αλλαγές θα αντικατοπτρίζονται με ακρίβεια σε όλο το υλικό Τύπου και αυτό μπορεί να πάρει χρόνο», Και αυτό ισχύει ακόμη περισσότερο όταν μιλάμε για αριθμούς», πρόσθεσε.

Μεταξύ των επτά αξιωματούχων που μίλησαν στο Politico οι απόψεις διίσταντο ως προς το τι έχει πάει στραβά. Ένας από αυτούς είπε ότι οι εκπρόσωποι δεν επικοινωνούν με τον Τύπο απλώς και μόνο επειδή η ηγεσία της Κομισιόν δεν τους έχει δώσει τις πληροφορίες εξαρχής, ενώ δύο άλλοι επισήμαναν τη μείωση των πόρων ― πέρυσι, η φον ντερ Λάιεν μείωσε τον αριθμό των εκπροσώπων.

Άλλοι αξιωματούχοι ανέφεραν ότι το κύριο πρόβλημα είναι ότι η φον ντερ Λάιεν και η μικρή ομάδα που την περιβάλλει ελέγχουν αυστηρά τον τρόπο λειτουργίας της υπηρεσίας, δημιουργώντας εμπόδια και περιορίζοντας το πόσα μπορούν να πουν οι εκπρόσωποι Τύπου.

«Δεν είναι επειδή η SPP δεν διαθέτει τις πληροφορίες εσωτερικά, αλλά επειδή πρέπει να περιμένουν την έγκριση του γραφείου του προέδρου για οποιαδήποτε ανταλλαγή πληροφοριών», δήλωσε ο πρώτος ανώτερος αξιωματούχος της Κομισιόν που αναφέρεται σε αυτό το δημοσίευμα. «Και η ηγεσία τους είναι εντελώς απρόθυμη να αναλάβει ρίσκο».

Η Πίνιο απέδωσε τη σύγχυση που προκύπτει στην επικοινωνία στην περιπλοκότητα του θεσμού. «Αν ήταν τόσο συγκεντρωτική όσο πολλοί ισχυρίζονται, τότε θα ήταν πολύ πιο εύκολο ― θα χρειαζόταν απλώς να συμβουλευτούμε το γραφείο της προέδρου σχετικά με τις προτεινόμενες γραμμές και κανέναν άλλο», είπε.

«Αυτό θα ήταν πολύ αποτελεσματικό, αλλά δεν λειτουργεί έτσι. Όλοι οι αρμόδιοι επίτροποι έχουν λόγο στους αντίστοιχους τομείς αρμοδιότητάς».

Ο ρόλος της Χένμαν

Αυτό που περιπλέκει την κατανόηση του θέματος από τον Τύπο είναι η άφιξη ενός πολιτικού διορισμένου για να συμβουλεύει τη φον ντερ Λάιεν σε θέματα επικοινωνίας, ο οποίος ανήκει στην ομάδα της προέδρου και όχι στην υπηρεσία του εκπροσώπου Τύπου. Η Αλεξάνδρα Χένμαν, πρώην αναπληρωματική εκπρόσωπος του κεντροδεξιού Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος — της πολιτικής οικογένειας της φον ντερ Λάιεν — ανέλαβε τον ρόλο αυτόν τον Ιούνιο, αντικαθιστώντας τον Γενς Φλόσντορφ (ο οποίος μετακόμισε στην SPP). Τρεις από τους αξιωματούχους της Κομισιόν που ερωτήθηκαν για αυτό το θέμα αρνήθηκαν ότι αυτό την έφερε σε σύγκρουση με την SPP — κάτι που έχουν αναφέρει άλλοι αξιωματούχοι και δημοσιογράφοι — περιγράφοντας τον ρόλο της και αυτόν του επικεφαλής εκπροσώπου ως συμπληρωματικούς.

Η κληρονομιά Γιούνκερ

Η τρέχουσα δομή της υπηρεσίας Τύπου μορφοποιήθηκε κατά την προεδρία του Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ την περίοδο 2014-2019. Υπό την ηγεσία του, η υπηρεσία τύπου τέθηκε υπό αυστηρότερο, ιεραρχικό έλεγχο και οι επίτροποι κλήθηκαν να μην παρεκκλίνουν από τη γραμμή του θεσμού. Διορίστηκε ένας σύμβουλος πολιτικής επικοινωνίας στο γραφείο κάθε επιτρόπου. Ο τότε επικεφαλής εκπρόσωπος Τύπου Μαργαρίτης Σχοινάς είχε εφαρμόσει αρκετές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.

«Ήταν σαφές ότι η Κομισιόν εξελισσόταν σε πολιτικό όργανο με θεμελιώδεις αλλαγές στα καθήκοντα που μας ζητούσαν να εκτελέσουμε», δήλωσε ο Σχοινάς, ο οποίος διετέλεσε επίσης αντιπρόεδρος της Κομισιόν κατά την πρώτη θητεία της φον ντερ Λάιεν. Το όργανο ήταν «πολύ πρόθυμο να παρουσιάσει μια ευρύτερη εικόνα του έργου μας».

Στην ουσία, η μεταρρύθμιση μετέτρεψε τη SPP σε επέκταση του γραφείου του προέδρου, δίνοντάς της πολύ μεγαλύτερο έλεγχο. Ωστόσο, σύμφωνα με παρατηρητές, η τελευταία τάση είναι κάτι καινούργιο. «Αυτό το φαινόμενο της συγκέντρωσης της επικοινωνίας αντανακλά μια βαθύτερη συγκέντρωση της εξουσίας, η οποία σήμερα είναι πολύ πιο εύκολο να εντοπιστεί σε σύγκριση με πριν από 10 χρόνια», τόνισε ο Αλμπέρτο ​​Αλεμάνο, εμπειρογνώμονας σε θέματα δικαίου και πολιτικής της ΕΕ στο HEC του Παρισιού.

Διαβάστε επίσης

Ξεκινά το shutdown της κυβέρνησης των ΗΠΑ καθώς o διχασμός μεταξύ των κομμάτων κυριαρχεί στην Ουάσινγκτον

Αμετακίνητο το Ισραήλ: Προειδοποιεί τους κατοίκους της Γάζας να φύγουν, αλλιώς θα «θεωρηθούν τρομοκράτες»

Απολύθηκε ο τούρκος δημοσιογράφος μετά το σχόλιο «πήραμε τον π@@@@ο» για τη συνάντηση Τραμπ-Ερντογάν