Η κυβέρνηση δηλώνει ότι αναγνωρίζει το «δίκαιο» των αιτημάτων των αγροτών. Το πρόβλημα είναι ότι αυτή η παραδοχή δεν συνοδεύεται από αντίστοιχο πολιτικό και δημοσιονομικό χώρο για να μετατραπεί σε λύσεις. Το αγροτικό ζήτημα δεν είναι απλώς μια ακόμη κοινωνική διαμαρτυρία· είναι το σημείο όπου συγκρούονται ευρωπαϊκοί κανόνες, εθνικές αδυναμίες και ένα παραγωγικό μοντέλο που εδώ και χρόνια λειτουργεί στα όριά του.

Πρώτο και καθοριστικό εμπόδιο είναι η ίδια η Κοινή Αγροτική Πολιτική. Η νέα ΚΑΠ περιορίζει τα περιθώρια εθνικών παρεμβάσεων, μετατοπίζει πόρους από τις άμεσες ενισχύσεις προς «πράσινους» στόχους και απαιτεί συμμόρφωση με αυστηρούς κανόνες που αυξάνουν το κόστος παραγωγής. Η κυβέρνηση δεν μπορεί να υποσχεθεί περισσότερα χρήματα όταν το ευρωπαϊκό πλαίσιο σφίγγει και οι πόροι ανακατανέμονται υπέρ άλλων προτεραιοτήτων, κυρίως της άμυνας και της γεωπολιτικής ασφάλειας.

Δεύτερη δυσκολία είναι το δημοσιονομικό πλαίσιο. Παρά τα πρωτογενή πλεονάσματα και τη ρητορική περί «σταθερότητας», οι δυνατότητες για μόνιμες παροχές είναι περιορισμένες. Οι αγρότες ζητούν μείωση κόστους ενέργειας, φθηνό πετρέλαιο, ουσιαστικές αποζημιώσεις και σταθερό εισόδημα. Όμως κάθε οριζόντιο μέτρο συγκρούεται είτε με τους κανόνες της Ε.Ε. είτε με τους στόχους του προϋπολογισμού. Έτσι, η κυβέρνηση κινείται σε λύσεις προσωρινές, αποσπασματικές και συχνά επικοινωνιακές.

Τρίτο, και εξίσου σοβαρό, είναι το θεσμικό βάρος του σκανδάλου του ΟΠΕΚΕΠΕ. Η αξιοπιστία του κράτους απέναντι στον αγροτικό κόσμο έχει τραυματιστεί. Όταν οι ενισχύσεις συνδέονται στη συνείδηση των παραγωγών με αδιαφάνεια, λάθη και καταλογισμούς από τις Βρυξέλλες, κάθε κυβερνητική δέσμευση ακούγεται λιγότερο πειστική. Η αναδιάρθρωση του μηχανισμού πληρωμών είναι αναγκαία, αλλά απαιτεί χρόνο, πολιτικό κεφάλαιο και διακομματική συναίνεση.

Τέταρτον, υπάρχει το ίδιο το παραγωγικό μοντέλο. Ο πρωτογενής τομέας παραμένει κατακερματισμένος, με μικρές εκμεταλλεύσεις, χαμηλή προστιθέμενη αξία και περιορισμένη διαπραγματευτική δύναμη στην αγορά. Η κυβέρνηση γνωρίζει ότι χωρίς βαθιές αλλαγές – συνεταιρισμούς, αναδιάρθρωση καλλιεργειών, επενδύσεις – οι ενισχύσεις απλώς ανακυκλώνουν το πρόβλημα. Όμως αυτές οι αλλαγές έχουν πολιτικό κόστος και συναντούν αντιστάσεις.

Έτσι, το αγροτικό εξελίσσεται σε μια άσκηση ισορροπίας χωρίς εύκολες απαντήσεις. Τα αιτήματα μπορεί να είναι δίκαια, αλλά τα περιθώρια είναι στενά. Και όσο η κυβέρνηση προσπαθεί να «μαζέψει» την κρίση, τόσο γίνεται σαφές ότι το πρόβλημα δεν είναι συγκυριακό, αλλά δομικό.

Διαβάστε επίσης:

Σπέρνοντας διαφθορά, θερίζοντας ερήμωση

Η Μπολιβαριανή Δημοκρατία της Βενεζουέλας αντιστέκεται και υπερασπίζεται το Σύνταγμα της και το διεθνές δίκαιο απέναντι στον Τραμπ 

Οι δημοσιονομικοί κανόνες δεν φταίνε – Η πολιτική επιλογή φταίει