Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν από την μέρα που ξέσπασε η κρίση στην Ουκρανία επαναλαμβάνει σταθερά ότι δεν πρόκειται να στείλει στρατιώτες για να βρεθούν αντιμέτωποι με τις ρωσικές δυνάμεις στο ουκρανικό έδαφος. Κάποιοι επικριτές του λένε ότι αυτή η στάση ενθαρρύνει τη ρωσική αδιαλλαξία και είναι κάτι που η Κίνα θα το θυμάται.

Ο πρόεδρος Μπάιντεν φρόντισε μάλιστα να αποσύρει εγκαίρως τους Αμερικανούς συμβούλους και εκπαιδευτές που είχαν σταλεί στον ουκρανικό στρατό.

Καθώς ο Βλαντίμιρ Πούτιν παίζει στη σκακιέρα της στρατιωτικής εμπλοκής έχοντας ως αντίπαλο μόνο τους Ουκρανούς, ο Μπάιντεν απαντά με σκληρές δηλώσεις καταδίκης, οικονομικές κυρώσεις και προσπάθειες να συσπειρώσει τους συμμάχους του. Πάντως μία ενέργεια την οποία ο Μπάιντεν δεν δείχνει διατεθειμένος να κάνει είναι η αποστολή στρατιωτών στην Ουκρανία.

Αυτή την γραμμή δεν θα την περάσει. Αιτιολογεί μάλιστα την στάση αυτή υπενθυμίζοντας πόσο σοβαρές συνέπειες θα μπορούσαν να υπάρξουν αν Αμερικανοί και Ρώσοι βρίσκονταν ο ένας απέναντι στον άλλο, με το δάχτυλο στη σκανδάλη.

«Θα ξεσπάσει παγκόσμιος πόλεμος αν Αμερικανοί και Ρώσοι αρχίσουν να πυροβολούν ο ένας τον άλλον. Θα βρεθούμε σε έναν τελείως διαφορετικό κόσμο», είπε ο Μπάιντεν, εξηγώντας την στάση του σε συνέντευξη που έδωσε στο NBC.

Την Τρίτη, ανακοινώνοντας το πρώτο μεγάλο πακέτο κυρώσεων κατά του Κρεμλίνου, ο Μπάιντεν επανέλαβε: «Οι ενέργειες από την πλευρά μας είναι απολύτως αμυντικές. Δεν έχουμε καμία πρόθεση να πολεμήσουμε με τη Ρωσία».

Οι Αμερικανοί δεν θέλουν στρατιωτική εμπλοκή, αλλά κάποιοι δυσφορούν με τον Μπάιντεν

Η κοινή γνώμη στις ΗΠΑ τάσσεται σαφώς κατά της στρατιωτικής εμπλοκής στην Ευρώπη και μάλιστα για μια χώρα που λίγοι Αμερικανοί μπορούν να την εντοπίσουν στον χάρτη.

Όμως η στάση του προέδρου Μπάιντεν εγείρει και ένα ερώτημα: θα έκανε διαφορετικούς υπολογισμούς ο Πούτιν αν ο Μπάιντεν είχε αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο αποστολής Αμερικανών στρατιωτών; Ή μήπως αν ο Μπάιντεν έστω κρατούσε μια διφορούμενη στάση, μήπως  θα λειτουργούσε ως αποτρεπτικός παράγοντας για τον Πούτιν;

Οι επικριτές της πολιτικής Μπάιντεν υποστηρίζουν ότι είναι αδύνατο να εκτιμήσουμε πώς θα εξελισσόταν η ιστορία αν ο πρόεδρος άφηνε ανοιχτό το ενδεχόμενο στρατιωτικής εμπλοκής. Έτσι ο Πούτιν αισθάνεται ότι μπορεί να πάρει περισσότερα από την περιπέτεια της Ουκρανίας.

Ενώ, σύμφωνα με τους επικριτές του Λευκού Οίκου, ενθαρρύνεται και η Κίνα, που ζυγίζει την στάση της έναντι της Ταϊβάν. Οι Κινέζοι βλέποντας τον Μπάιντεν να αποσύρει τους στρατιώτες από την Ουκρανία αντιλαμβάνονται ότι «δεν έχουμε πρόθεση να πολεμήσουμε για τίποτα», υποστήριξε ο Κόρι Σάκε, διευθυντής σπουδών  διεθνούς και αμυντικής πολιτικής στο Ινστιτούτο American Enterprise.

Ο Μπάιντεν και οι σύμβουλοί του γνωρίζουν αυτές τις επικρίσεις. Όμως κάθε φορά που τον ρωτούν αν προτίθεται να επανεξετάσει την στάση του απαντούν μονολεκτικά: “Όχι”. «Κανένας δεν θέλει να ρισκάρει έναν πυρηνικό πόλεμο με τη Ρωσία για την Ουκρανία», δήλωσε ένας αξιωματούχος του Πενταγώνου.

Οι «στρατιωτικοί σύμβουλοι» κάνουν την … βρώμικη δουλειά;

Δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι η στρατιωτική εμπλοκή των ΗΠΑ στην Ουκρανία ετέθη προς συζήτηση στους κόλπους της κυβέρνησης Μπάιντεν. Αντιθέτως, συζητείται το θέμα των «στρατιωτικών συμβούλων», αφού αυτός είναι ένας ευέλικτος όρος που υπάρχει στο λεξικό του Πενταγώνου και μπορεί να αναφέρεται στην αποστολή μελών των αμερικανικών δυνάμεων και εφέδρων που  προσφέρουν βοήθεια στο πεδίο της μάχης ή στο στάδιο της εκπαίδευσης. Συχνά αυτοί οι «στρατιωτικοί σύμβουλοι» είναι πρασινομπερέδες, δηλαδή επίλεκτοι.

Πέρα από τις ανησυχίες για έναν πυρηνικό πόλεμο, οι Αμερικανοί αξιωματούχοι στις ιδιωτικές συνομιλίες τους αναφέρονται και σε άλλους λόγους που δεν επιτρέπουν την ανάπτυξη στρατιωτών στην Ουρανία. Ένας βασικός λόγος είναι το ότι δεν υπάρχει συμφωνία με την Ουκρανία από την οποία να απορρέει υποχρέωση των ΗΠΑ να στείλουν στρατό, ούτε μπορεί να τεθεί θέμα ότι διακυβεύονται τα εθνικά συμφέροντα των ΗΠΑ.

Επιπλέον η Ουκρανία δεν έχει σύνορα με τις ΗΠΑ, δεν φιλοξενεί αμερικανικές βάσεις και ανάμεσα στις δύο χώρες δεν έχουν αναπτυχθεί σοβαρές εμπορικές σχέσεις. 

Από τον Μπους και τον Ομπάμα, στην λογική Μπάιντεν

Οι δικαιολογίες αυτές είναι ορθολογικές. Όμως σε ανάλογες περιπτώσεις στο παρελθόν δεν ήταν επαρκείς για να μην εμπλακούν στρατιωτικά οι ΗΠΑ.

Ο Τζορτζ Μπους έκανε μία διεθνή συμμαχία πρόθυμων κρατών για να εκδιώξει τις δυνάμεις που έστειλε ο Σαντάμ Χουσέιν στο Κουβέιτ, παρόλο που δεν υπήρχε καμία νομική υποχρέωση. Τα αμερικανικά συμφέροντα εστιάζονταν στην προστασία των πετρελαιοπηγών στη Μέση Ανατολή.

Στη διάρκεια της προεδρίας  του Μπάρακ Ομπάμα, οι ΗΠΑ επενέβησαν στρατιωτικά στη Λιβύη για να σταματήσουν την επίθεση των δυνάμεων του Μοάμαρ Καντάφι κατά της Μπεγκάζης, που είχε περιέλθει στον έλεγχο ανταρτών, μία επιχείρηση που αιτιολογήθηκε στη βάση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Ο σημερινός πρόεδρος, Μπάιντεν, όταν ήταν γερουσιαστής στη δεκαετία του 1990 είχε υποστηρίξει την αμερικανική στρατιωτική επιχείρηση κατά της Σερβίας. Όμως φαίνεται πως άλλαξε την θεώρηση αυτή βλέποντας που κατέληξαν οι πόλεμοι των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν και στο Ιράκ.

Ως αντιπρόεδρος του Ομπάμα, είχε εκφράσει την αντίθεσή του στην επέμβαση στη Λιβύη, λέγοντας ότι οι ΗΠΑ δεν έχουν σοβαρά στρατηγικά συμφέροντα εκεί. Αργότερα υπενθύμιζε ότι στη Λιβύη επικράτησε το χάος μετά τον Καντάφι για να δικαιολογήσει την διαφοροποίησή του από την απόφαση του Ομπάμα για στρατιωτική εμπλοκή. Αντιρρήσεις είχε και για την απόφαση Ομπάμα να στείλει περισσότερο στρατό στο Αφγανιστάν. Απέδειξε ότι το εννοούσε όταν έδωσε εντολή για την αποχώρηση όλων των αμερικανικών δυνάμεων από το Αφγανιστάν.

Η επιλογή Μπάιντεν στη «γραμμή» του ΝΑΤΟ

Αυτό που επέλεξε να κάνει ο Μπάιντεν είναι να αναπτύξει χιλιάδες στρατιώτες στις χώρες του ΝΑΤΟ που συνορεύουν με την Ουκρανία. Αυτή η πολιτική μπορεί να θεωρηθεί ως αποτρεπτική έναντι της όποιας σκέψης μπορεί να περάσει από το μυαλό του Πούτιν για διεύρυνση του μετώπου πέραν των ουκρανικών συνόρων.

Αλλά και την Ουκρανία δεν την άφησε στο έλεος του Πούτιν, λένε οι υποστηρικτές του Μπάιντεν, αφού οι ΗΠΑ της έδωσαν πυραύλους, πυρομαχικά,  εξοπλισμό και «στρατιωτικούς συμβούλους», για να μπορέσουν να αμυνθούν έναντι της ρωσικής στρατιωτικής μηχανής .

Ο παράγοντας της κοινής γνώμης στις ΗΠΑ

Στην Ευρώπη μπορεί να προκαλεί αμηχανία η πολιτική Μπάιντεν, αλλά οι Ευρωπαίοι δεν ψηφίζουν στις ΗΠΑ. Η εσωτερική πολιτική σκηνή στις ΗΠΑ είναι ένας παράγοντας που δεν γίνεται πάντα αντιληπτός από τους Ευρωπαίους. Η αμερικανική κοινή γνώμη είναι κατά της στρατιωτικής εμπλοκής στην Ουκρανία, ειδικά μετά την οδυνηρή εμπειρία του Αφγανιστάν και η στάση του Μπάιντεν στο θέμα της Ουκρανίας είχε ως αποτέλεσμα να κερδίσει συμπάθειες ακόμα και από το στρατόπεδο των ρεπουμπλικανών.

Είναι χαρακτηριστικός ο τρόπος με τον οποίον ο ρεπουμπλικανός γερουσιαστής Μάρκο Ρούμπιο, που θεωρείται γεράκι, υποστήριξε την πολιτική Μπάιντεν. ΗΠΑ και Ρωσία «είναι οι δύο μεγαλύτερες πυρηνικές δυνάμεις του κόσμου και πρέπει να κάνουμε οτιδήποτε είναι δυνατό για να αποφύγουμε» μία σύγκρουση, δήλωσε στο CBS ο Ρούμπιο, προσθέτοντας: «Δεν είμαστε οι χωροφύλακες του κόσμου. Δεν στέλνουμε στρατιώτες στην Ουκρανία».

Μάλιστα 40 βουλευτές, Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικανοί, έγραψαν επιστολή στον Μπάιντεν, με την οποία του ζητούν να φέρει στο Κογκρέσο προς συζήτηση οποιαδήποτε πρόταση για την αποστολή στρατευμάτων στην Ουκρανία, αν τεθεί θέμα αλλαγής της αμερικανικής πολιτικής.

Πάντως αν η σύγκρουση στην Ουκρανία συνεχιστεί σε βάθος χρόνου και οι ΗΠΑ εξακολουθήσουν να αντιμετωπίζουν τη νέα στρατηγική του Πούτιν, τότε κανένας δεν μπορεί να αποκλείσει την επανεξέταση της στάσης της Ουάσινγτον.

Η χρηματοδότηση και ο εξοπλισμός των Ουκρανών είναι ένα πλάνο που θα μπορούσε να εξασφαλίσει σημαντική υποστήριξη στο Κογκρέσο, αλλά είναι μια προσπάθεια που χρειάζεται υπομονή και μακροπρόθεσμο σχεδιασμό. Εξάλλου ένας άλλος πρόεδρος στο Λευκό Οίκο, μπορεί να έχει και διαφορετικά σχέδια για την Ουκρανία.

Διαβάστε επίσης

Πόλεμος στην Ουκρανία: Το Netflix «παγώνει» γυρίσματα σειρών του στη Ρωσία

Αμπράμοβιτς για Τσέλσι: «Πήρα την απόφαση, πουλάω την ομάδα»

Επιθέσεις από Πολωνούς ακροδεξιούς δέχονται οι μη λευκοί πρόσφυγες που φεύγουν από την Ουκρανία