Αντίστροφα μετράει ο χρόνος για την ανακοίνωση, από τον Κυριάκο Μητσοτάκη, του σχεδίου της κυβέρνησης για τη μείωση του κόστους της ενέργειας για νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Τα αποκαλυπτήρια αναμένονται ακόμη και σήμερα.

Σε αντίθεση, μάλιστα, με τις παρεμβάσεις που είχαν γίνει έως τώρα και αφορούσαν κυρίως τους πιο ευάλωτους πολίτες της χώρας, το σχέδιο αυτό φαίνεται να είναι πιο συμπεριληπτικό και πιο μακρόπνοο. Καμία έκπληξη εδώ, καθώς δεν χρειάζονται καν οι δημοσκοπήσεις για να καταλάβει κάποιος ότι η κυβέρνηση ήδη εισπράττει μεγάλη δυσαρέσκεια για τον τρόπο με τον οποίο χειρίστηκε ώς τώρα την ενεργειακή κρίση.

Αντιθέτως, όπως παραδέχθηκε και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου αναφερόμενος στα έως τώρα μέτρα ελάφρυνσης, «η στήριξη αυτή απέδωσε κυρίως σε ό,τι αφορά τις καταναλώσεις σε κύριες κατοικίες μέχρι 300 kWh. (…) Η αλήθεια είναι όμως ότι στις μεγαλύτερες καταναλώσεις η επιβάρυνση για τους πολίτες ήταν πολύ μεγάλη, με αποτέλεσμα να δημιουργεί τεράστιες δυσκολίες στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς».

Στο πλαίσιο αυτό ο Οικονόμου είπε ότι «με την παρέμβαση που σχεδιάζουμε και θα ανακοινωθεί το αμέσως επόμενο διάστημα θα υπάρξει πολύ ουσιαστική στήριξη και σε αυτές τις καταναλώσεις, οριζόντια και με ευρύ χρονικό ορίζοντα», τονίζοντας ότι «τα νέα μέτρα – που θα ανακοινωθούν – θα αποφέρουν δραστική μείωση στην τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος. Τα μέτρα θα είναι οριζόντια, θα είναι για όλους, όπως είναι συνολικά η πολιτική μας: για όλους και όλες, χωρίς εξαιρέσεις» και προσθέτοντας πως «μιλάμε για μια πολύ δραστική και ουσιαστική παρέμβαση».

Τα χαρακτηριστικά των παρεμβάσεων

Όσον αφορά στο σχέδιο καθαυτό, αν, μέχρι την ώρα που το “Ποντίκι” πήγαινε στο τυπογραφείο, δεν είχαν καθοριστεί όλες οι λεπτομέρειες, φαίνεται ότι η κυβέρνηση προσανατολίζεται στην επιβολή πλαφόν στην τιμή χονδρικής πώλησης του ρεύματος και παράλληλα να υπάρχει επιδότηση του επιπλέον κόστους των εταιρειών.

Ωστόσο εξετάζονται και κάποια άλλα σενάρια, όπως αυτό του πλαφόν σε συνδυασμό με επιδότηση της λιανικής, με τον βασικό στόχο της κυβέρνησης οι λογαριασμοί να επιστρέψουν σε επίπεδο καλοκαιριού του 2021 ή εν πάση περιπτώσει να μειωθούν δραστικά (ο Οικονόμου δήλωσε ότι «από την ώρα που θα εφαρμοστούν αυτά, δεν θα ξαναδούμε λογαριασμούς ρεύματος που να είναι τέσσερις και πέντε φορές πάνω»).

Όσον αφορά δε τη χρηματοδότησή του, αυτή θα γίνει από τρεις πηγές:

● Η πρώτη θα είναι το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης, το οποίο ήδη χρησιμοποιήθηκε για τις πρώτες αυξήσεις στο ρεύμα.

● Η δεύτερη θα είναι ο κρατικός προϋπολογισμός.

● Η τρίτη θα είναι τα έσοδα από τη φορολόγηση των υπερκερδών των εταιρειών ενέργειας σε ποσοστό 90%, όπως έχει προαναγγείλει ο Μητσοτάκης. Μάλιστα, εντός του Μαΐου αναμένεται να ανακοινωθούν τα ποσά των υπερκερδών αυτών, καθώς φαίνεται ότι η ΡΑΕ ολοκληρώνει τον έλεγχο.

Το όλο σχέδιο, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, θα «τραβήξει» τουλάχιστον μέχρι το τέλος του χρόνου και εκτιμάται ότι τελικά το σύνολο των παρεμβάσεων της κυβέρνησης για τον μετριασμό των συνεπειών της πανάκριβης ενέργειας μπορεί να φτάσει ακόμα και κοντά στα 5 δισ. ευρώ. Η κυβέρνηση θεωρεί ότι αυτό το ποσό είναι ικανό να ανατρέψει την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί με τους «λογαριασμούς από την Κόλαση», που έχουν προκαλέσει σφοδρές αντιδράσεις στους πολίτες.

Μάλιστα, ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας ανέφερε ότι λόγω της καλής εκτέλεσης του προϋπολογισμού έχει δημιουργηθεί δημοσιονομικός χώρος που θα αξιοποιηθεί, αφήνοντας, παράλληλα, ανοιχτό το ενδεχόμενο αναδρομικής ισχύος για τα υπερκέρδη των εταιρειών ηλεκτρικού ρεύματος.

Πολιτικές πιέσεις για τη ρήτρα

Σε πιο πολιτικό επίπεδο η κυβέρνηση καλείται να αποκρούσει την «επίθεση», μέσω τροπολογίας που κατέθεσε ο ΣΥΡΙΖΑ, στην… επάρατο ρήτρα αναπροσαρμογής, ζητώντας να μην κόβεται το ρεύμα σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις που αρνούνται να την πληρώσουν, καθώς, όπως αναφέρει μεταξύ άλλων στην τροπολογία, «η αποσύνδεση της παροχής του ηλεκτρικού ρεύματος λόγω μη καταβολής της ως άνω ρήτρας έχει πρόσφατα κριθεί δικαστικά ότι είναι παράνομη».

Ταυτόχρονα ήδη έγινε γνωστό ότι κατατέθηκε και η πρώτη ομαδική αγωγή καταναλωτών για το ζήτημα, ενώ και βουλευτής της Ν.Δ. ισχυρίστηκε ότι για την εφαρμογή της πίεσαν οι ιδιώτες πάροχοι τη ΡΑΕ και τη ΔΕΗ.

Την ίδια στιγμή η κυβέρνηση πιέζεται και από το ΚΙΝΑΛΛ, το οποίο γνωστοποίησε ότι θα καταθέσει πρόταση νόμου για επιβολή πλαφόν στη λιανική τιμή ενέργειας σημειώνοντας ότι «είναι μια λύση συμβατή με την εργαλειοθήκη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δίνει άμεσα λύση στο πρόβλημα νοικοκυριών και επιχειρήσεων με τους υπέρογκους λογαριασμούς και δεν κλείνει το μάτι στην κερδοσκοπία» προσθέτοντας με νόημα ότι «οι καθυστερήσεις της κυβέρνησης κοστίζουν ακριβά στην τσέπη των πολιτών».

Από την άλλη φαίνεται ότι τα σχέδια για παρεμβάσεις στον ΦΠΑ σε προϊόντα ευρείας κατανάλωσης… πάνε καλιά τους, κατά τη λαϊκή έκφραση, καθώς σε σχετική ερώτηση του «Ποντικιού» ο κυβερνητικός εκπρόσωπος αρκέστηκε να απαντήσει ότι «προετοιμάζουμε τις παρεμβάσεις μας για τη δραστική μείωση των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας. Εκεί είμαστε εστιασμένοι και θα υπάρξουν ανακοινώσεις το επόμενο διάστημα».

Ούτως ή άλλως, πάντως, το ζήτημα του ΦΠΑ πάντα ήταν «αγκάθι» για την κυβέρνηση, καθώς αφενός θα είχε επίδραση στα έσοδα, αφετέρου δεν ήταν σίγουρο ότι η όποια μείωση θα έφθανε στον καταναλωτή.

Μικρό καλάθι για τη Σύνοδο Κορυφής

Βέβαιο είναι ότι πλέον η κυβέρνηση δείχνει να επιδιώκει να τρέξει το δικό της πρόγραμμα για την ελάφρυνση των πολιτών από τα βάρη του κόστους της ενέργειας, καθώς δεν μοιάζει να περιμένει και πολλά πράγματα από τη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε. στα τέλη Μαΐου, η οποία θα συζητήσει το ζήτημα αυτό. Κατά τα φαινόμενα, οι Βρυξέλλες ενδιαφέρονται στην παρούσα φάση περισσότερο για τη διαχείριση των νέων κυρώσεων προς τη Ρωσία, οι οποίες θα περιλαμβάνουν και το πετρέλαιο, αλλά και στη σταδιακή απεξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο.

Ταυτόχρονα, τα εγκαίνια των εργασιών του πλωτού σταθμού LNG στην Αλεξανδρούπολη από τον Μητσοτάκη, ομού μετά των ηγεσιών της Βουλγαρίας και της Βόρειας Μακεδονίας, αλλά και του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, αξιοποιήθηκε για να στείλει η κυβέρνηση το μήνυμα ότι προχωρεί αποφασιστικά για την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας, δεδομένων των ανησυχιών που έχει προκαλέσει η απαίτηση της Ρωσίας για πληρωμή σε ρούβλια για το φυσικό αέριο που εξάγει σε «μη φιλικές χώρες».

Όπως σημείωσε ο πρωθυπουργός «το έργο αυτό έρχεται να προστεθεί σε μια σειρά από επενδύσεις που καθιστούν την Ελλάδα σημαντικό ενεργειακό κόμβο: προσθήκη νέου σταθμού στην Κόρινθο, δυνατότητα επέκτασης του υφιστάμενου FSRU στο μέλλον. Όλα αυτά σημαίνουν ότι μέσα στους επόμενους 20 μήνες η Ελλάδα θα μπορεί να υποδεχθεί σημαντικές, πολύ αυξημένες ποσότητες υγροποιημένου φυσικού αερίου», προσθέτοντας ότι «οι ελληνικοί σταθμοί LNG θα είναι σε θέση πια να καλύψουν πλήρως (…) την εθνική αγορά».

Για την ώρα… συνέδριο

Πάντως, από αύριο έως και την Κυριακή, όλο το ενδιαφέρον στρέφεται στο 14ο τακτικό συνέδριο της Ν.Δ. που πραγματοποιείται στο Metropolitan Expo και την έναρξή του θα κηρύξει ο πρόεδρος του κόμματος και πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.

Παρότι το μεγάλο θέμα των ημερών είναι οι εξαγγελίες για το «εθνικό σχέδιο» για την ενέργεια, η κυβέρνηση και το κόμμα έχουν πολλές ακόμη καυτές πατάτες στα χέρια τους. Συνεπώς από την ομιλία Μητσοτάκη αναμένεται να βγουν συμπεράσματα κυρίως για τα εξής θέματα:

● Την προεκλογική στρατηγική της Ν.Δ., καθώς ο Μητσοτάκης αναμένεται να καλέσει τα στελέχη και τα μέλη του κόμματος σε εγρήγορση και να τους ζητήσει να προβάλουν το έργο της κυβέρνησης, μια ανασκόπηση του οποίου αναμένεται να κάνει και ο ίδιος.

● Τις επόμενες παρεμβάσεις σε ζητήματα που αφορούν στην κοινωνία, όπως το ζήτημα της στέγης και ιδίως της στέγασης των νέων ζευγαριών (δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι το κεντρικό σύνθημα είναι «Δίπλα σε κάθε πολίτη»).

● Τα διλήμματα που θα τεθούν στο εκλογικό σώμα – όποτε γίνουν οι εκλογές – με βασικότερο εξ αυτών το δίλημμα «πρόοδος ή συντήρηση», καθώς ο Μητσοτάκης έχει υιοθετήσει εδώ και καιρό τον όρο «προοδευτική» για να περιγράψει τη διακυβέρνηση της χώρας από τη Ν.Δ. σε αντιπαραβολή με τον ΣΥΡΙΖΑ, τον οποίο κατατάσσει στις δυνάμεις της συντήρησης.

● Το μήνυμα ότι η κυβέρνηση εξαντλεί κάθε μέσο, ώστε να σταθεί δίπλα στον πολίτη, ιδίως δε στο ζήτημα των αυξήσεων, καθώς πλέον η φθορά της κυβέρνησης από το ζήτημα αυτό δεν κρύβεται με τίποτα και η ηγεσία της θέλει να στείλει μήνυμα ότι θα συνεχίσει να στηρίζει όλο και μεγαλύτερα κομμάτια του πληθυσμού.

● Τέλος, από την ατζέντα δεν θα λείψουν οι εκλογικοί στόχοι μετά την αναφορά Μητσοτάκη σε πιθανές κυβερνήσεις συνεργασίας, αλλά και τις πιέσεις που σύμφωνα με πληροφορίες υπάρχουν και εντός του κόμματος για εκλογές το φθινόπωρο, παρότι ο πρωθυπουργός επαναλαμβάνει διαρκώς ότι κάλπες θα στηθούν την άνοιξη του 2023, λίγο πριν από το τέλος της τετραετούς θητείας της κυβέρνησης.

Από την άλλη με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένονται οι τοποθετήσεις κορυφαίων στελεχών, όπως ο Αντώνης Σαμαράς, ο οποίος έχει διαφοροποιηθεί κάθετα σε ορισμένα ζητήματα (π.χ. τα μνημόνια συνεργασίας με τη Βόρεια Μακεδονία) και φέρεται αποφασισμένος να μιλήσει για τα ζητήματα αυτά στο συνέδριο. Επίσης, δεν αποκλείεται να εκφραστεί και η αγωνία πολλών βουλευτών, οι οποίοι κάθε τόσο βρίσκονται αντιμέτωποι με τη δυσφορία των πολιτών, ιδίως για τα ζητήματα της ακρίβειας, και αναμένεται να ζητήσουν από την κυβέρνηση λύση το ταχύτερο δυνατόν, επισημαίνοντας ότι η δυσφορία μπορεί εύκολα να μετατραπεί σε δυσαρέσκεια και αυτή να εκφραστεί στην κάλπη.

Διαβάστε επίσης:

Διατροφική ανεπάρκεια στην Ελλάδα – Εισάγουμε όλα τα βασικά αγαθά

Κίνδυνος για άδεια ράφια

Παιδική κακοποίηση: Τα παιδιά στο στόχαστρο και στην Ελλάδα