Ο τίτλος* αρμόζει απόλυτα στην επιλογή του κ. Ερντογάν να ξεστρατίσει για λίγο από το «μαντρί» του ΝΑΤΟ και να κρατά αποστάσεις από την ευρωπαϊκή του προοπτική.

Μικρός ιστορικός χρόνος χρειάσθηκε για να ξεκινήσει η μεθόδευση του Προέδρου της Τουρκίας, που καταφανέστατα δρομολογεί διαδικασία επιστροφής στα «κεκανονισμένα».

Με επίσημες δηλώσεις περί ευρωπαϊκών συνόρων, που τελειώνουν στην Τουρκία, και δημοσιογραφικές δήθεν «αθώες και λίγο αφελείς ερωτήσεις» περί πιθανότητας παράδοσης των τουρκικών S-400 στην Ουκρανία, το καθεστώς Ερντογάν, όπως ακριβώς το προβλέπαμε, ανέκρουσε πρύμναν.

Βέβαια, κάθε κίνηση του Τούρκου Προέδρου επιδιώκει να δημιουργεί προεκλογικό πολιτικό πλεονέκτημα. Ακόμη και η κραυγαλέα κυβίστηση, συνηθισμένη στην τουρκική πολιτική, αποβλέπει στην αξιολόγηση, θετική ή αρνητική, των αντιδράσεων ή της αποδοχής από την πλευρά και της διεθνούς κοινής γνώμης.

Ο πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας των ΗΠΑ κ. Ρόμπερτ (Μπόμπ) Μενέντεζ με πολιτική ακρίβεια και συνέπεια υπογράμμισε από τη θέση του ότι δεν πρόκειται να συμφωνήσει σε άδεια παραχώρησης F-16 στην Τουρκία. Ο Αμερικάνος πολιτικός, ως θεσμικός παράγων της πολιτικής ζωής, επιμένει στην άποψή του, που συνταγματικά θεμελιώνει τον τρόπο και τη σχέση των ΗΠΑ και με χώρες που αθετούν τις διμερείς τους συμφωνίες και αντιστρατεύονται την από κοινού συμφωνημένη πολιτική τους συνεργασία και συμπεριφορά.

«Σκληροί» οι Αμερικανοί

Η θέση των ΗΠΑ σκληραίνει ακόμη περισσότερο έναντι της Τουρκίας, επειδή η τελευταία αποδυναμώνει το γεωστρατηγικό δόγμα του ΝΑΤΟ, στρεφόμενη κατά της Ελλάδας, συμμάχου στη νοτιοανατολική πτέρυγα του Βορειοατλαντικού Συμφώνου, ναρκοθετώντας επίσης τον συνολικό, αλλά και τον περιφερειακό γεωστρατηγικό σχεδιασμό με

• την αγορά του ρωσικού οπλικού συστήματος S-400,
• τα δύο ρωσικά πυρηνικά εργοστάσια στην Τουρκία,
• τη στάση της Άγκυρας έναντι των Κούρδων της Συρίας.

Η συμπεριφορά της Άγκυρας δημιουργεί διαρκώς προβλήματα στην Ουάσιγκτον και τη Δυτική Συμμαχία από την εποχή που η κυβέρνηση Ερντογάν εξανάγκασε τις ΗΠΑ να αναπροσαρμόσουν το πρόγραμμα επιχειρήσεων στο Ιράκ, επειδή η τουρκική Εθνική Συνέλευση δεν συμφώνησε με τη στρατηγική επιλογή των ΗΠΑ για αεροπορικές επιχειρήσεις από τη βάση του Ιντσιρλίκ.

Η εκφρασμένη πολιτική οργή των ΗΠΑ έναντι της Τουρκίας και προσωπικά του κ. Ερντογάν μεταφέρθηκε εγκαίρως και με κάθε τρόπο προς όλους τους συμμάχους, υπογραμμίζοντας με εντονότατο τρόπο ότι η αμερικανική διοίκηση δεν πρόκειται ποτέ να ξεχάσει την απαράδεκτη τουρκική συμπεριφορά, που στοίχισε στον σχεδιασμό των επιχειρήσεων καθυστερήσεις μίας εβδομάδας με ταυτόχρονη τεράστια οικονομική δαπάνη για τον αμερικανικό προϋπολογισμό, που βάρυνε υπέρμετρα τους Αμερικάνους πολίτες.

Όσοι συγκράτησαν τη δυσαρέσκεια των ΗΠΑ έναντι της Τουρκίας δεν εκπλήσσονται από τις σύγχρονες πολιτικές συμπεριφορές έναντι της Άγκυρας και τις επαναλαμβανόμενες πολιτικές πιέσεις, σε συντονισμό και με συμμαχικές κυβερνήσεις, λαμβάνοντας αυστηρά μέτρα και αναδεικνύοντας με αυξανόμενη πολιτική πίεση την ασυνεπή και προκλητική συμπεριφορά του καθεστώτος Ερντογάν.

Η Ελλάδα συγκαταλέγεται, από το 2000, μεταξύ των επιλεγμένων συνομιλητών των ΗΠΑ που ενημερώνονται τακτικά για τις αμερικανικές απόψεις και την αυστηρή αξιολόγησή τους προς τον κ. Ερντογάν και την ομάδα του, που προωθεί το θρησκευόμενο Ισλάμ στην Τουρκία, παρά τις διαβεβαιώσεις περί κοσμικού Ισλάμ που περιέρχονταν στις αμερικανικές κυβερνήσεις από τον Φετουλάχ Γκιουλέν, μέντορα των κ. Ερντογάν, Γκιούλ, Νταβούτογλου εκείνη την εποχή. Πόσο πολύ έχει αλλάξει η πολιτική συμπεριφορά και η συμμαχική στάση του περίγυρου αλλά και του ίδιου του κ. Ερντογάν!

Το «στρίβει»…

Μπορεί ο – σκεπτόμενος προς όφελος του Προέδρου του – κ. Καλίν να αποκαταστήσει την αξιοπιστία της Τουρκίας τουλάχιστον στον κύκλο των ευρωατλαντικών συμμάχων και εταίρων;

Οι επαναλαμβανόμενες τουρκικές πολιτικές δηλώσεις περί αδιάκοπης προόδου της αγοράς των S-400, παρά τα κατασκευασμένα δημοσιογραφικά σενάρια περί πιθανής παράδοσης του συστήματος στην Ουκρανία, προκαλούν τον κ. Μενέντεζ, που τοποθετείται συνολικά κατά των συνεργασιών με το σημερινό τουρκικό καθεστώς.

Η πολιτική του απόφαση να εμποδίσει εξοπλιστική στήριξη της Άγκυρας ξεπερνά σαφέστατα το πρόγραμμα των F-16. Eπεκτείνεται σε όλο το φάσμα των αμερικανοτουρκικών σχέσεων και αφορά στον πυρήνα των τουρκικών προκλήσεων που θίγουν τη θεσμική πραγματικότητα των ΗΠΑ.

Όσες προσπάθειες και να καταβάλλει η Άγκυρα για να περιορίσει το βαρύτατο κλίμα δεν πρόκειται να επιτύχει το ελάχιστο των επιδιώξεών της αν δεν επιστρέψει στη Μόσχα τους S-400, δεν τροποποιήσει ριζικά τα συμβόλαια των ρωσικών πυρηνικών εργοστασίων, που κατασκευάζονται σε ΝΑΤΟϊκό έδαφος, και κυρίως αν δεν συμμορφωθεί στις επιταγές του Δικαίου των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, που περιλαμβάνει την ελευθερία έκφρασης, τα δικαιώματα των γυναικών και των παιδιών, τον σεβασμό της κυριαρχίας των υπολοίπων κρατών, τον τερματισμό κατοχής εδαφών κυριάρχων κρατών, ειδικότερα της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Συρίας, και τη συνεπή καταπολέμηση της διεθνούς τρομοκρατίας διακόπτοντας εμφανείς και υπόγειες διαδρομές με ακρότατες ομάδες, που δεν σέβονται τη δημοκρατία και την ανθρώπινη ζωή.

Λάθος υπολογισμοί

Η Άγκυρα, εκτιμώντας λανθασμένα τη σημασία της γεωστρατηγικής της θέσης, ξεπέρασε τα όρια της ανοχής του συνόλου βιάζοντας τους κανόνες εμπιστευτικότητας των αποφάσεων και προγραμματισμών που ορίζουν τις διμερείς και πολυμερείς σχέσεις.

Χυδαία προκάλεσε και συνεχίζει να προσβάλλει ηγέτες των χωρών της Ε.Ε., τους Προέδρους ΗΠΑ, Γαλλίας, Ισραήλ με δημόσιες δηλώσεις που συνδέουν εμμέσως ή αμέσως την Ε.Ε. και τη Συμμαχία με στήριξη τάσεων που η Άγκυρα μονομερώς και αυθαίρετα ορίζει ως τρομοκρατικές.

Ο κ. Ερντογάν καταγγέλλει την Ελλάδα ως υποκινούμενη από τις ΗΠΑ, μέλη της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ με στόχο (sic) να απομονωθεί η Τουρκία. Ο κ. Ερντογάν, προς έκπληξη όλων, συμμάχων αλλά και νέων φίλων του, συμπεριφέρεται πολιτικά ως να μην τον αφορά ο ευρωατλαντικός γεωστρατηγικός προγραμματισμός στον οποίο η Τουρκία συνεχίζει να συμμετέχει.

Την ίδια στιγμή που σχεδιάζονται και συναποφασίζονται στρατηγικές κινήσεις σε Βρυξέλλες, ΝΑΤΟ και Ε.Ε., ο κ. Ερντογάν διευκολύνει στρατηγικές κινήσεις της Μόσχας, συνεργάζεται με την Τεχεράνη και τους μαχητές στο Ιντλίμπ, σχεδιάζει νέα εισβολή στη Συρία.

Οι επιλογές της Άγκυρας προκαλούν σε όλα τα πεδία άμεσες αντιδράσεις των ΗΠΑ, της Ε.Ε., της Ρωσίας και συγκεντρώνουν τη δυσαρέσκεια του Πεκίνου, που διαπιστώνει ότι Ιουγούροι, εξοπλίζονται και μάχονται στο πλευρό της Τουρκίας, στα διεθνή πεδία των στρατιωτικών αναμετρήσεων.

Τις τελευταίες ημέρες η Άγκυρα αναδιπλώνεται. Ίσως ακόμη, με δημόσιες εμφανίσεις, επιδιώκει να πείσει τον τουρκικό λαό ότι προβαίνει σε κινήσεις αποτελεσματικές και επιτυχημένες, αλλά ο εμφανής πολιτικός εκνευρισμός των κ. Ερντογάν, Ακάρ, Τσαβούσογλου ανατρέπουν την εικόνα χωρίς να χρειασθεί κάποιος άλλος ηγέτης να καταβάλλει πολιτικό κεφάλαιο για να πείσει τη διεθνή κοινότητα ότι η Τουρκία κινείται σε πεδία πολύ μεγάλης ρευστότητας και ανασφάλειας.

Η αξιόπιστη Ελλάδα

Ώς τη στιγμή που καταγράφονται τα τελευταία γεγονότα στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου, των Βαλκανίων και της ΜΕΝΑ, η Ελλάδα συνεχίζει να ενεργοποιείται ως συνεπής και αξιόπιστος συνομιλητής όλων, ακόμη και των δυνάμεων που ανταγωνίζονται την εξωτερική μας πολιτική.

Η σταθερότητα και η συνέπειά μας έναντι των συνολικών αποφάσεων καθώς επίσης και η καθαρότητα των πολιτικών χειρισμών μας για αντιμετώπιση ισχυροτέρων και επίμονων διεκδικητών πολιτικού χώρου, είτε στην επικράτειά μας είτε στις πολιτικές εξελίξεις της χώρας μας, βεβαιώνουν ότι η Ελλάδα, έτοιμη από πολύ καιρό, τη στιγμή που απαιτείται δεν διστάζει να αντιπαρατεθεί με τους όρους που επιβάλλει η σκληρή διεθνής πραγματικότητα.

Η βεβαιότητα της ώριμης πολιτικής τοποθέτησης της Αθήνας επιτρέπει στον πρωθυπουργό της χώρας να προσκαλεί σε συνομιλίες την Τουρκία εκπέμποντας ταυτοχρόνως σοβαρότατο πολιτικό μήνυμα διαβεβαίωσης σε κάθε γειτονική χώρα ότι η Ελλάδα δεν εμπλέκεται στα εσωτερικά της, ιδιαίτερα τη στιγμή που η γειτονιά μας διεκδικεί ηρεμία και η συμμαχία αδιαμφισβήτητη σταθερότητα και συνοχή των μελών της.

Επειδή οι διεθνείς εξελίξεις απαιτούν ταχύτατες αποφάσεις διαμηνύεται προς όλες τις κατευθύνσεις ότι δεν υπάρχει χώρος για παρανοήσεις. Ορισμένοι με καθυστέρηση συνειδητοποιούν τη σημασία της πολιτικής, αλλά και των δηλώσεων της ελληνικής κυβέρνησης καθώς επίσης και όλων των πολιτικών του δημοκρατικού τόξου της χώρας.

Η Άγκυρα επιλέγει να προσποιείται ότι δεν κατανοεί τη σαφή πολιτική γλώσσα της Ελλάδας. Κατηγορείται η Αθήνα για εκπαίδευση κουρδικών ομάδων σε χώρους που στη φαντασία των Τούρκων δημοσιογράφων χαρακτηρίζονται ως στρατόπεδα ασκήσεων και το τουρκικό βαθύ κράτος αδίστακτα συνδέει ΗΠΑ και Ε.Ε. με κινήσεις των Κούρδων, που από την Άγκυρα χαρακτηρίζονται ως τρομοκράτες παρ’ όλο που μάχονται κατά της διεθνούς τρομοκρατίας στη Συρία.

Τον άκομψο τουρκικό παραλογισμό η Άγκυρα προσπαθεί τώρα να τον ανασκευάσει, υπογραμμίζοντας ότι τα σύνορα του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε. τελειώνουν στην Τουρκία. Η θέση που επικαλείται η Τουρκία την τελευταία εβδομάδα αποτελεί κοινή ευρωατλαντική πίστη από τη στιγμή που η Τουρκία εντάχθηκε στο ΝΑΤΟ και επιβεβαιώθηκε περίτρανα όταν ξεκίνησε η ενταξιακή της διαδικασία στην Ε.Ε.

Όλοι με κοινό παρονομαστή τη συνολική μας συμφωνία απαιτούμε από την Τουρκία να σεβαστεί την επίκλησή της. Τα σύνορα της συμμαχίας είναι στην Τουρκία, αλλά τα ευρωατλαντικά σύνορα είναι στην Ελλάδα. Αρκεί η Άγκυρα να εφαρμόσει όσα προβλέπονται από τις συμφωνίες με το ΝΑΤΟ και την Ε.Ε., ώστε τα ανατολικά ευρωατλαντικά σύνορα να ορίζονται και από την Τουρκία.

Θα πρέπει τάχιστα να κατανοήσει ο κ. Ερντογάν ότι τα νοτιοανατολικά σύνορα του μεγάλου δυτικού γεωστρατηγικού σχηματισμού ορίζονται από την Κύπρο και τις διμερείς, τριμερείς, πολυμερείς και επιτυχημένες συμμαχίες της. Ο απόλυτος και απαρέγκλιτος σεβασμός του ενιαίου ευρωατλαντικού χώρου θα διευκολύνει την εξέλιξη της προεκλογικής αναμέτρησης στην Τουρκία ξεκαθαρίζοντας ταυτοχρόνως τους κώδικες επικοινωνίας της Άγκυρας με τους συμμάχους, τους εταίρους, αλλά και τη Μόσχα.

Για την πολιτική της Ελλάδας και τη διεθνή της δραστηριοποίηση, συνεπής στάση της Άγκυρας έναντι των ευρωπαϊκών της υποχρεώσεων διευκολύνει τον περιφερειακό διάλογο και τις προϋποθέσεις καλής γειτονίας, αλλά και τη διμερή επιθυμία για ισορροπημένες σχέσεις των δύο κυβερνήσεων. Την εκλογική προτίμηση του τουρκικού λαού δεν δικαιούται να την κρίνει οποιοσδήποτε τρίτος, αλλά την εξωτερική πολιτική που προωθεί η Άγκυρα την αντιμετωπίζουμε σθεναρά με όλα τα μέσα και τους τρόπους που προβλέπει το Διεθνές Δίκαιο, ο Χάρτης των Ηνωμένων Εθνών και βεβαίως το Ευρωπαϊκό Κεκτημένο, το οποίο μέχρι να αποφασίσει η Τουρκία να ενταχθεί στην Ε.Ε. αποτελεί ένα πρόσθετο πλεονέκτημα στη φαρέτρα της εξωτερικής πολιτικής για την Ελλάδα και την Κυπριακή Δημοκρατία. Ας αναλογισθεί η Άγκυρα τη διεθνή πραγματικότητα πριν κάνει συστάσεις πολιτικής συμπεριφοράς.

Επειδή ο χρόνος μετρά στην πολιτική ζωή όπως και στην καθημερινότητά μας φαίνεται ότι η Τουρκία προσπαθεί να επιβραδύνει μέχρι τη διεξαγωγή των εκλογών της το… λίγο που τελειώνει.

* Από το ομώνυμο μυθιστόρημα της Ιφιγένειας Θεοδώρου, εκδόσεις Πατάκη

** Ο δρ Θεόδωρος Ι. Θεοδώρου είναι πρέσβης ε.τ.

Διαβάστε επίσης:

Όλοι κατά των τραπεζών – Τι κρύβει η «επίθεση» κυβέρνησης και αντιπολίτευσης εναντίον τους

ΣΥΡΙΖΑ: Εξόρμηση στον λαό, «σκληρό ροκ» και πρόγραμμα

ΠΑΣΟΚ: Μικρό καλάθι για την Κ.Ε. – «Γκρίνια» για τη νέα καθυστέρηση στις ανακοινώσεις των ψηφοδελτίων